Baoh tatua Phước An – tatua camereip abih nao tapa krong Thị Vải 

Mintri Tài nguyên song  Môi trường bahrau hu panuac caong rajaei rami ramik jien piah dong 100% meng kadung jien negar brei ka dom tỉnh ban duk, padang mốc giới taneh riya, cih bản đồ, ngak harak gar địa chính, brei harak chứng nhận song padang cơ sở dữ liệu taneh riya ka dom công ty kaya nong, kaya glai, bhap bini bangsa takik... Langiu di nan,  piah meda langyah hu bruk kurang taneh pala drak, taneh dok di bhap bini bangsa takik, mintri  Tài nguyên song Môi trường hu panuac caong  roh duah padang ngak sa sarak ka nyu samu gauk . Dalam nan hu sarak dong brei taneh daok, taneh pala drak, paglaong rai duik, khik hu an sinh xã hội, padang ngak palei pala bahrau, tacei pato jalan ngak mbang hu kein laba, hu bruk ngak song duah jien tame meng bruk pala drak di puk palei.

Hu 745 urang ngak gah y tế, sinh viên y, jru tavao dalam ban Đà Nẵng tut angan tame duh ka bruk pacang caga jit Covid-19. Sở Y tế ban Đà Nẵng jeng daok kuhria ba dom urang ngak y tế nao daong dom labik y tế daok tui iek, taong ruak ka dom urang ruak Covid-19 tuk caong khin; ngan haong kapul bac bruk, pasram bruk ngak meda hu ba nao daong y tế di dom labik daok karei; kapul sinh viên y, jru tavao meda hu ba nao pasak pasang iek ruak kik saong 7 pasak Y tế dom quận, huyện dalam ban Đà Nẵng piah daong ka bruk duah thau, pasang iek dịch tễ; yaok pataom, langyah, pathau khan.

Baoh tatua Phước An – tatua camereip abih nao tapa krong Thị Vải hu padang ngak haong yaom jien labaih  4.800 tỷ đồng, meng phun jien di Trung ương song di palei ni. Tatua ngak bloh hu pambuak pagam labik pambah lamnge Cái Mép - Thị Vải song jala roya Bến Lức - Long Thành nao dom tỉnh miền Tây, saong patrun patakik radeih ka jalan roya 51. Krong Thị Vải atah 76 km, lac labik neh rabha Đồng Nai, ban raya HCM song Bà Rịa - Vũng Tàu. Gah ala krong Thị Vải nduac tame krong  Gò Gia tuh tabiak tasik ieu lac krong Cái Mép, nyu prong song dalam ngak jeng pambah lamnge pabak ka bruk patagok kinh tế, xã hội di bhum Đông Nam Bộ.  

Lac tỉnh tapen negar di bhum Đông Nam Bộ, Tây Ninh peih ngak danak dak bruk ngak pakat negar padang ngak palei pala bahrau meng tanut bier. Min, meng hatai kham marat, njauk gauk di abih hệ thống chính trị, bruk pachrieh tui abih drei di bhap bini, kuhria tal vaktu ni, Tây Ninh hu 42/80 xã mek hu tanut chuẩn palei pala bahrau. Tui bruk ba tabiak di puac thun 2020, Tây Ninh meda hu 53 xã mek hu chuẩn palei pala bahrau, meblah mangaok 66% dom xã dalam tỉnh, tapa tanut ba tabiak di sarak nyaom roya Đảng bộ tỉnh mbang X. Rilo xã daok pamaong tal padang ngak palei pala bahrau pakat glaong.

Parang iek Festival Mỹ thuật ranaih 2020 rah tabiak meng ni  tal abih harei 5/8 di pasak parang iek ilamu  nghệ thuật Việt Nam (labik ka 2 jalan Hoa Lư, Hà Nội). Bruk ni kayua  Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh song parang iek  (Mintri ilamu, Thể thao song Du lịch) peih ngak. Parang iek yaik khan tal bhap bini  91 kadha di  74 tác giả, lac dom nghệ sỹ ranaih dalam umo meng  18 tal 35 thun, mai meng grauk labik dalam negar. Dom kadha parang tabiak di mbang parang iek hu rilo janih  yau:, cih vak, đồ họa, pasarak…, hu ngak meng rilo janih karei di gauk yau: tranh lụa, tranh sơn dầu, sơn mài…hu ngak biak gheih, biak mekre.

Gah Y tế dunya brei thau lac: bruk salih karei di langik tasik atau bruk salih bilan oh ngak kan kandah tal bruk njom mbak di virus Sars CoV-2 ba tal ruak viêm phổi Covid-19 . Tui Tiến sĩ Mác-ga-rét Ha-rít (Margaret Harris) di gah Y tế dunya, nan lac sa janih virus bahrau saong janih virus ni karei jang dom janih virus ba tal cúm tui bilan. Bruk bilan saong langik oh ngak kan kandah tal bruk njom mbak di Covid-19. Salih tame nan, meng dom bruk pataom gauk rilo manuac saong oh caik hatai tal bruk paatah di gauk meng lac makna praong ba tal bruk njom mbak di virus.

Dom urang roh duah di Israel bahrau patagok sa pandap bán dẫn sit abih di dunya  hu ngak meng sa nguyên tử. Pandap  bán dẫn lac  sa janih linh kiện điện tử hu ngak meng pandap bán dẫn song hu pandar ka rilo bruk karei di gauk dalam gah  công nghiệp điện tử. Dom pandap bán dẫn dak harei dak hu ngak biak sit, brei ka yaok rituh triệu thiết bị meda ba tame sa “con chip”, ba mai pren khang kuhri kuhria biak prong, tapen di bruk pasang iek khaw tin samar jang. Langiu di nan, dom pandap bán dẫn meng dom nguyên tử sit sot dok ngak tabiak sa rai jamriak  máy tính lượng tử bahrau  hong bộ nhớ song pren khang langyah oh ka bhian mboh.  

Piah jhul patagok bruk kham marat salih tapa kinh tế “hijao” pandar takik carbon, Prang daok tagok bruk pakauk abih dom sang nhà hàng saong quán cà phê langik langiu di negar ni pandar camriek sưởi meng akaok thun 2021. Meng bruk pakauk ni meda ngak kan kandah tal gah nhà hàng daok gaok kan kandah trak di jit praong Covid-19, Rajaei Pháp meda ba tabiak bruk pakauk di puac bilan laar tal piah ka dom doanh nghiệp hu vaktu ngak randap. Prang lac sa dalam dom negar châu Âu daok kham marat khik ginup dom bruk pachrieh kinh tế vaktu hadei jit Covid-19 meda daong salih bruk kinh tế urak ni tapa bruk pandar takik carbon.

Urang lang: Hanipha – Thu Thảo – 01/08/2020