Anak bruk jit COVID-19 srau kadau, mintri pato megru hu padang dom jalan ngak piah peih mbang pakacah tamat trung học phổ thông thun 2021 dalam tuk vak jit ruak. Jalan ngak di mintri pato megru lac peih mbang pakacah ka nyu siam, chất lượng min brei khik hu siam mekre, salamat. Tỉnh, ban halei oh paatah di gauk, thí sinh halei siam mekre ye hu peih bruk pakacah dalam harei  7 song  8 bilan  7 anak tal. Mintri pato megru ndom lac, ngan song  thí sinh lac  F0- lac dom urang ruak nao iek ruak, oh nao pakacah hu, ngak tui sarak di urak ni, dom adei hu  pasang iek brei tamat  trung học phổ thông.

Akaok UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong hu pato tacei brei padang veik dom bilai pacang cakak jit ruak di dom labik tame tabiak ban raya, jao ka gah y tế, công an, bol lin khik tani tanat bruk ngak. Tui urang par akaok ban raya HCM, lac labik pambuak bruk pablei salih haong dunya, hu mblang kapar haoh dunya Tân Sơn Nhất saong jaik 60 pabah lamnge praong, sit, ban raya dang anak bruk mbuan njom jit ruak di abih meng gah langiu tame. Kayua yau nan ye, langiu di bruk padang di dom jalan tame tabiak ban raya, dom bilai pacang cakak njauk hu padang di dom nhà ga, pabah lamnge, siêu thị...Bilan 4 thun blaoh, ban raya HCM padang 62 bilai pacang caga jit Covid-19. Dom bilai hu padang di dom jalan praong tame tabiak, ngak bruk luac harei melam.

Biar harei kabroi  (10/5), TS. Bác sĩ Lê Đức Nhân, Yam ndoc sang iek ruak  Đà Nẵng brei thau, urang kamei điều dưỡng njauk sốc phản vệ hadei di tuk klauk  vắc xin pacang  Covid-19 daok hu siam veik. Urak ni urang kamei  điều dưỡng ni  dok suak yava meng jamriak min tapa tuk kan kandah. Dahlau di nan, hadei di tuk klauk vắc xin pacang Covid-19, urang kamei  điều dưỡng umo 31 thun di sang iek  Đà Nẵng njauk sốc phản vệ. Dahlau di tuk klauk vắc xin, urang ni hu iek ruak  sàng lọc song oh hu phản ứng hagait haong jru. Danak dak klauk  vắc xin di sang iek ruak  Đà Nẵng brei padeih  tuk hu urang  sốc phản vệ ni song daok hu mong iek veik, meda peih ngak gilac veik ka dom urang ngak y tế dang akaok dalam tuk vak lagaih.

Urak ni, bilan pala thanh long truac gom di urang nong tỉnh Long An daok tame tuk paik baoh min yaom baoh that daok trun khang ngak ka rilo sang bien khat lahik. Baoh siam, yaom blei di bien daok meng 12.000 tal 13.000 đồng/kg, trun sa mateh dut haong tuk hadei di Tết Nguyên đán. Tỉnh Long An hu labaih 12.000 ha thanh long saong 80% baoh hu pablei di darak pasa Trung Quốc. Tui kapul thanh long tỉnh Long An, tuk jit ruak Covid-19 tamuh veik saong rahtabiak sarau kadhau ye hu takik menuac blei, bruk pablei tabiak negar tabiak negar langiu jeng gaok kan kandah.

Tui pasak kuhria mboh dahlau bruk langik tasik – pakat negar , meng harei  10 tal harei  12-5, dom tỉnh, ban meng Trung Bộ tame Nam Bộ, yaom tia cực tím dang di tanut mbuan si kanyah  jhak biak glong  dalam abih 3 harei. Tui tanut dut iek  tia cực tím, meng  6 - 7 lac tanut glong, meng  8 - 10 lac tanut biak glong, jang  10.5 lac tanut biak đặc biệt, dok meng  11 tagok lac  lac tanut biak jhak, biak kan kandah.

Gah Y tế dunya (WHO) harei kabroi brei thau, biến thể bahrau di virus SARS-CoV-2 hu duah mboh di Ấn Độ, atau daok ieu lac B.1.617, hu parabha janih di tanut "biến thể biak njauk duh hatai" pakat dunya. Biến thể ni njom mbak samar jang saong meda hu prein pacang veik dom jalan pacang caga di dom janih vắc-xin. Min, gah Y tế dunya ndom lac, dom negar njauk padang ngak dom danak dak klauk jru. Tổng giám đốc gah Y tế dunya mboh lac, sa jalan ngak piah padam jit praong nan lac pambuak gauk, saong hu panuac ndem puac bruk ngoại giao vắc xin ndung bak bruk chính trị.

Hu takik di abih 7 urang metai  song labaih  40 urang karei njauk rambuac  dalam sa mbang ginuh gauk di sa radeih bồn pajeng hóa chất song  3 sruh radeih karei rah tabiak di harei 10-5 (tuk vak pak ni) di gah  timun  Nam Phi. Di tuk rah tabiak bala, sruh radeih bồn dok pajeng janih ia mbuan khuah,  bala rah tabiak angaok jalan roya prong pambuak song ban Johannesburg tal ban mblang pabah lamnge Durban, ba tal gar jalan.

Nhà Trắng bahrau ba tabiak bruk samar drak di 17 bang saong ban ine Washington piah pacang caga haong bruk lac jalan nding ba menyek praong abih di Mỹ njauk kareih pabah mbang hadei di bruk Công ty Colonial Pipeline njauk taong tame mạng. Colonial Pipeline lac cty pajeng xăng, manyek diesel, nhiên liệu kapar haoh saong dom pandap tinh chế karei meng vịnh Mexico tal gah timur di Mỹ tapa jalan nding atah 8.850km, pabak ka 50 triệu tuai. Urak ni, menyek meda hu pajeng meng jalan haluk tal ban ine Washington saong dom bang./.

Urang lang: Thu Thảo – H.Pha