Urak ini darak pasar pablei tabiak negar langiu dom janih pandap hu ngak meng kayau di Việt Nam ralo meng lac Mỹ saong Châu Âu. Dom darak pasar ini dak harei dak ngak catang dalam bruk lac brei thau cambaih kayau nan hu asal njauk tui adat hukum. Dalam tuk nan, ralo doanh nghiệp Việt Nam urak ini jeng daok blei kayau meng negar lingiu mai ngak nan ye kan pabak hu bruk nan. Akaok mereip, hu dom doanh nghiệp khang hatai nao duah saong đầu tư nguồn nguyên liệu.

Pagap yau, Công ty Scansia Pacific hu pambuak bruk haong urang nong di huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế pala jaik 5 ribau ha glai keo jauk tui chuẩn chứng chỉ ka bruk khik iek glai. Doanh nghiệp ini sanya blei abih glai keo tui yaom jaik 200 triệu đồng sa ha ngan haong kayau 7-8 thun umo, yaom ini glaong jang dua mbang dut haong urang nong pala glai pablei kayau meda dahlau nan. Dalam tukvak pala glai, bhap bani meyah gaok kan kandah ka jien padai ye công ty meda daong 4 triệu đồng/ha/thun. Ong Nguyễn Chiến Thắng, Akaok Công ty Scansia Pacific brei thau: Dahlau di nan dahlak jeng blei kayau meng Nam Phi min chi phí glaong, drei pagam pambak tui nyu biak ralo kadha, tuk yaom tagok glaong ye nyu pablei ka labik karei. Daok dalam negar ye thau gauk abih, drei hu hatai jai haong gauk nan ye nguồn nhiên liệu grap tanat”.

Urak ini, mblang taneh glai pala di Việt Nam daok sit sot, chất lượng oh samu gauk, năng suất biak biar. Yau ye năng suất glai keo bahrau mek hu di tanut 10-15m ³/ha/thun, dalam tuk nan, dom negar karei dalam khu vực  lac 15-20m³/ ha /thun. Sa cuang kandah tra di gah ngak pandap panda meng kayau di Việt Nam nan lac oh ka caik hatai njauk tal bruk pablei tabiak negar langiu nyaom pandap panda yaom glaong.

Thun 2017, dom doanh nghiệp pablei tabiak negar langiu jaik 8 triệu tấn dăm thu saong pandar tal 16 triệu m³ tapung kayau ngan haong yaom meng 120-124 USD/tấn saong mek tame hu jaik 1 tỷ USD. Dalam tuk nan, ngan haong janih pandap kik daok tok abih 1/5 dut haong số lượng nguyên liệu dăm kayau ye mek tame hu labaih 1 tỷ 200 triệu USD. Piah ngak tabiak pandap hu yaom glaong brei hu kapul urang thiết kế jioy, chuyên nghiệp saong hu ilamu. Bruk ini biak caong hu bruk daong di dom bộ, ngành chức năng dalam bruk pato pathram urang ngak ka gah kayau meng bruk khik ramik doanh nghiệp tal bruk thiết kế… Amuk Đỗ Thị Kim Loan, Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại saong  sản xuất Sao Nam di Bình Dương, lac: “Khaol dahlak abih rilo tukvak pato tacei urang ngak gah thiết kế, pandar hu lập trình gah thiết kế kayau saong hadei di tuk pato pathram blaoh, dom urang nan klaak nao. Meyah dom sang bac đại học hu pato pathram urang ngak ye takik lahik tukvak ka doanh nghiệp”.

  Ndom ka bruk dak padang angan je dom janih pandap kayau Việt Nam, ralo doanh nghiệp biak tự tin. Anak meta mboh lac, hu dom doanh nghiệp Việt Nam hu mbaok tame bruk thiết kế dom công trình nội thất ka ralo khách sạn 5 patuk dalam negar saong dunya ngan haong hợp đồng yaok triệu đô la Mỹ. Piah pataom hu kapul urang ini, yaok thun dom mentri, ngành chức năng njauk peih bruk pakacah pakat negar ka dom thiết kế nội thất. Taphia di nan, dom jabat chức năng njauk daong ka doanh nghiệp dak padang angan je. Ong Huỳnh Văn  Hạnh, Phaok akaok Hội Mỹ nghệ saong chế biến kayau bal raya HCM hu panuac lac: “Caong Karja buh brei dahlau phun jien piah padang ngak pasak parang iek pakat negar hu mblang taneh praong meng 60-80 ribau m2 brei ka^a dom doanh nghiệp parang iek pandap panda. Hadei di nan, karja brei đấu thầu saong bayar veik phun jien dalam tukvak siam laghaih, karja oh huac lahik jien phun”.

Anak dom tavak tave di gah ngak kayau, Thủ tướng Raja-ei Nguyễn Xuân Phúc tacei pato: “Patui veik bruk khik iek glai saong pambuak bruk dom gah piah cakrok patagok glai pala hu năng suất,  kein laba glaong, patrun patakik saong yam tal bruk pandar kayau tự nhiện blei meng negar langiu, khik darak pasar pablei tabiak negar langiu ka nyu tani tanat. Bộ NN-PTTN meda tham mưu ka Raja-ei piah padang jalan ngak, sarak, adat hukum piah palagheih ka gah ngak kayau patagok samar, khang kajap”.

  Meyah dom mentri, dom gah chức năng abih hatai peih ngak samu gauk dom jalan ngak piah peih taleih kan kandah, patrun patakik dom tavak tavaiy nan, ye gah chế biến kayau Việt Nam dalam thun anak tal meda mek hu kim ngạch pablei tabiak negar langiu meng 10 - 11 tỷ USD saong tal thun 2025 mek tame hu meng 18 - 20 tỷ USD. Việt Nam oh lac tok meda pablei tabiak negar langiu pandap panda kayau bo daok pablei tabiak negar langiu không gian thiết kế nội thất pandap kayau ngan haong ralo hàm lượng chất xám saong yaom tagok glaong. Saong anak tal oh suai livik, Việt Nam meda samar hu angan angaok bản đồ thương hiệu pandap panda kayau di dunya./.