Mai pataom mbaok di nyom biai pakat negar “Jalan Trường Sơn- Jalan Hồ Chí Minh brei mboh hatai caong yasa taneh ia” hu 350 urang lac dom tướng lĩnh quân đội, dom urang hu mbaok peih jalan tuk mesruh metak, dom urang hu mbaok peih praong, pasiam jalan Hồ Chí Minh urak ini, dom urang ilamu khoa học, lambaok dom bộ ngành Trung ương, urang pan akaok dom tỉnh dalam bhum.

 60 thun dahlau, anak bruk caong jhul khang đấu tranh Cách mạng di gah meraong negar, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ưởng Đảng saong Chủ tịch Hồ Chí Minh brei peih jalan pajeng ba,  daong brei, pambuak pagam hậu phương  gah Barak haong mblang mesruh gah Meraong. Ini lac bruk tacei pato hadah krah njauk tukvak di Đảng, brei mboh hatai khang taong Mỹ saong jayah Mỹ di Đảng, di bhap bini saong di bol bala drei.

Diễn văn peih mbaok nyaom biai di Thượng tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Akaok mban tacei pato nyaom biai ndom cambaih: “Kadha ngak jeng bruk huyền thoại di jalan daong chiến lược Trường Sơn- Jalan Hồ Chí Minh lac lingiu di bruk rik daong di baoh jalan ngan saong bruk Cách mạng di Đảng, bhap bini saong bol bala, daok brei mboh talei jum pataom khang kajap di bhap bini 3 taneh ia Việt Nam, Lào, Campuchia gam klah rabha yamen bingik, phik palak pacang kol khamang haong gauk”:

Tapa nyaom biai ini, gam saong thun bilan tapa bloh, meta maong bahrau, tư liệu bahrau kol drei pataom tame langyah dalam jang ka bruk sajarah praong ini, pataom veik dom kadha bac megru hu piah patui jalan roh duah, ba tame pandar dalam bruk dak padang saong khik caga taneh ia harei ini saong harei hadei.”

  Luac 16 thun dak padang saong patagok (1959-1975) dom jalan huyết mạch Trường Sơn oh lac jalan pajeng ba quân sự praong bo daok lac chiến trường tổng hợp, sa mặt trận praong khang di drei saong khamang, labik pataom prein khang, hatai jia, khang hatai mesruh ka độc lập, tự do, hoà bình, yasa taneh ia. Meng kham merat biak praong saong hatai caong yasa taneh ia, dom lực lượng drei angaok jalan Trường Sơn hu padang jalan pajeng ba dak harei dak siam, atah jaik 17 ribau km hu 5 canah jalan rah tui talei ceik Trường Sơn. Luac 16 thun, angaok jalan Hồ Chí Minh drei pajeng hu 1 triệu tấn pandap, khik kajap hành quân  ka 2 triệu mbang urang jakar, urang lin meng Brak tame Meraong, meng Meraong tabiak Brak, rik daong pabak prein ka dom mblang mesruh. Dalam 16 thun dom kapul nyom pajeng ba angaok jalan Hồ Chí Minh hu labaih 2.500 mbang mesruh, pametai hu jaik 17 ribau kol khamang, cuh laik 2.455 sruh kapal haoh, palai pajoa yaok pluh ribau tấn phao ndao saong pandap piah mesruh di khamang…rik daong ka Cách mạng gah Meraong taong tayah yaok chiến lược chiến tranh, ngak hu jayah jalan tacei di Chủ tịch Hồ Chí Minh “Taong ka Mỹ nduac, taong ka Nguỵ jaleih”, peih paha gah meraong, yasa taneh ia.

Thiếu tướng Phạm Bá Tòng, Anh Hùng tapon nyom bol pan phao kraong bhap bini, Dahlau daih ngak phó Tư lệnh Chính trị, Bí thư  Đảng uỷ Binh đoàn 12, nao lin thun 1965, tame chiến trường jalan Hồ Chí Minh meng thun 1969 tal harei taneh ia yasa, lac:

  “Jalan Trường Sơn hu jeng huyền thoại, mai meng ia hauk ia hang, meng prein yava saong ralow darah di bộ đội Trường Sơn ngak jeng. Daok bruk kinh tế urak ini jalan hu daong ka mikva angaok talei ceik Trường Sơn nao mai mbuan lagaih, tui nan kinh tế patagok, raidiuk di bhap bini angaok Trường Sơn hu siam jang. Jalan Trường  Sơn daok hu makna gah kinh tế quốc phòng hadei ini ngan saong bruk dak padang saong patagok taneh ia kol drei harei ini”

Ong Nguyễn Văn Khanh, urang dahlau daih ngak bol lin, jeng lac urang jakar Hậu cần tỉnh Quảng Đức dahlau daih, urak ini lac tỉnh Đắc Nông brei thau:

  “Tapa nyaom biai dahlak caong rairah dam dara duah thau saong mboh hu rambah rambup glaih glar di rai dahlau, saong tapa nan jak ba anek kamuan drei tame tapon nyom bol pan phao kraong piah khik caga taneh ia. Bruk praong abih bo Đảng drei, Wa Hồ, bhap bini dak padang ye kham merat khik ramik. Nyaom biai oh lac brei ta-eng ka Đăk Nông bo abih labik dalam taneh ia mboh hu prein yava tuh tabiak praong ini lac vinh dự praong ka bhap bini drei”.

Meng labaih 80 tham luận khoa học di dom urang ngak praong pan akaok, dom urang dahlau daih pan akaok Đảng, Karja, dom jabat Trung ương, dom tướng lĩnh, sĩ quan, dom urang ilamu khoa học dalam saong lingiu bol bala payua mai, nyaom biai hu ngak brei cambaih laih bruk pajeng ba, daong brei tui Jalan Trường Sơn lac jak jeng praong, gheih dalam jalan ngak, dalam pan akaok ba jalan, tacei pato cách mạng gah Meraong di Đảng drei, dang akaok lac Chủ tịch Hồ Chí Minh; lac bruk yasa di ý Đảng, lòng dân, hu brei mboh meng hatai khang “Blah ceik Trường Sơn nao daong taneh ia”./.

          Thưa quý vị và các bạn!    Kỷ niệm 60 năm mở đường Trường Sơn- Đường Hồ Chí Minh ( 19/5/1959-19/5/1019) ngày 14/4 tại thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắc Nôngđã  diễn ra hội thảo khoa học cấp quốc gia: “Đường Trường Sơn- Đường Hồ Chí Minh biểu tượng của ý chí thống nhất Tổ quốc”. Năm 1960, Gia Nghĩa là nơi hai tuyến soi đường Trường Sơn- Đường Hồ Chí Minh, Bắc-Nam gặp nhau, khai thông tuyến vận tải chiến lược Trường Sơn- đường Hồ Chí Minh đoạn từ Nam Tây Nguyên đến Đông Nam Bộ. Vì thế , Gia Nghĩa được chọn là nơi diễn ra hội thảo.

Phóng viên Đài TNVN tại Tây Nguyên phản ánh nôi dung chính của hội thảo này:

 Dự hội thảo cấp Quốc gia “Đường Trường Sơn- Đường Hồ Chí Minh biểu tượng của ý chí thống nhất Tổ quốc” có 350 đại biểu là các tướng lĩnh quân đội, những người đã trực tiếp tham gia mở đường trong chiến tranh, những người tham gia nâng cấp Đường Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay, các nhà khoa học, đại diện các bộ ngành Trung ương, lãnh đạo địa phương các tỉnh trong khu vực.

          Cách đây 60 năm, trước yêu cầu đẩy mạnh cuộc đấu tranh Cách mạng tại niềm Nam, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ưởng Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định mở tuyến vận tải  chi viện chiến lược nối liền hậu phương  miền Bắc với chiến trường miền Nam. Đây là sự chỉ đạo sáng suốt kịp thời của Đảng thể hiện quyết tâm đánh Mỹ và thắng Mỹ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta.

Diễn văn khai mạc hội thảo của Thượng tướng Lê Chiêm, thứ trưởng Bộ Quốc phòng, trưởng Ban chỉ đạo hội thảo nêu rõ: “ Điều làm nên sự huyền thoại của tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn- Đường Hồ Chí Minh không chỉ vai trò đóng góp của con đường đối với sự nghiệp Cách mạng của toàn Đảng, toàn dân toàn quân ta mà còn là biểu tượng của mối quan hệ  đoàn kết chiến đấu keo sơn giữa nhân dân 3 nước Việt Nam, Lào, Campuchia cùng chung ngọt sẻ bùi chống kẻ thù chung”:

          ( Băng) Thông qua cuộc hội thảo này, cùng với độ lùi của thời gian, tầm nhìn mới, tư liệu mới chúng ta tập trung luận giải sâu sắc hơn nữa về sự kiện lịch sử quan trong này, đúc kết những bài học lịch sử quý báu để tiếp tục nghiên cứu, vận dụng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay và mai sau.”

          Suốt 16 năm xây dựng và phát triển (1959-1975) hệ thống  giao thông huyết mạch Trường Sơn không chỉ giữ vai trò là tuyến vận tải quân sự hậu cần chiệc lược mà còn là chiến trường tổng hợp, một mặt trận chiến đấu quyết liệt giữa ta và địch; nơi hội tụ sức mạnh niềm tin và ý chí đấu tranh kiên cường bất khuất vì độc lập, tự do hoà bình, thống nhất Tổ Quốc. Bằng nỗ lực phi thường  và ý chí quyết tâm thống nhất đất nước, các lực lượng ta trên đường Trường Sơn đã xây dựng tuyến vận tải chiến lược ngày càng hoàn chỉnh với chiều dài  gần 17 nghìn  km gồm 5 trục dọc men theo dãy Trường Sơn. Suốt 16 năm, trên tuyến đường Hồ Chí Minh ta đã vận chuyển được 1 triệu tấn vật chất, bảo đảm hành quân  cho 2 triệu lượt cán bộ, chiến sĩ từ Bắc vào Nam, từ Nam ra Bắc, góp phần cung ứng kịp thời  nguồn nhân lực cần thiết cho các chiến trường. Trong 16 năm các lực lượng trên tuyến vận tải chiến lược đường Hồ Chí Minh đã chiến đấu trên 2.500 trận, loại khỏi vòng chiến đấu gần 17 nghìn tên địch, bắn rơi 2.455 máy bay, phá huỷ hàng vạn tấn vũ khí và phương tiện chiến tranh của địch…góp phần đưa Cách mạng miền Nam đánh bại từng chiến lược chiến tranh, thực hiện thắng lợi tư tưởng chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho Nguỵ nhào”, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

          Thiếu tướng Phạm Bá Tòng, Anh Hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân, Nguyên phó Tư lệnh Chính trị, Bí thư  Đảng uỷ Binh đoàn 12, nhập ngũ năm 1965, tham gia chiến trường tuyến đường Hồ Chí Minh từ năm 1969 đến ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, nói:

Băng: “ Phải nói là đường Trường Sơn trở thành huyền thoại, đúng như vậy không phải tự nhiên mà có, mà phải bằng mồ hôi, công sức và xương máu của bộ đội Trường Sơn xây nên. Tầm vóc kinh tế bây giờ thì con đường giúp cho bà con trên dải Trường Sơn cải thiện việc đi lại, giao thông thì kinh tế phát triển, tạo nên cho cuộc sống của người dân trên dãy Trường Sơn được tốt hơn. Con đường Trường  Sơn còn có ý nghĩa về kinh tế quốc phòng sau này đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước chúng ta trong thời đại ngày nay”

Cựu chiến binh Nguyễn Văn Khanh, nguyên cán bộ Hậu cần tỉnh Quảng Đức, nay là tỉnh Đắc Nông bảy tỏ:

Băng: “ Nhân Hội thảo thì tôi mong muốn thế hệ trẻ phải tìm hiểu và nhận thức hơn gian khổ của những người đi trước, đồng thời lấy những tấm gương này vận động con cháu mình tham gia lực lượng vũ trang để bảo vệ Tổ quốc. Công lao lớn lao nhất mà Đảng ta, Bác Hồ, nhân dân xây dựng thì cố gắng gìn giữ. Hội thảo cũng truyền bá không chỉ riêng Đăk Nông mà cả nước sẽ thấy công lao này  là vinh dự lớn đối với nhân dân ta”.

Từ hơn 80 báo cáo tham luận khoa học của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan Trung ương, các tướng lĩnh, sĩ quan, các nhà khoa học trong và ngoài quân đội gửi đến, Hội thảo làm rõ tuyến vận tải chi viện chiến lược Đường Trường Sơn là thành công đặc biệt xuất sắc trong đường lối, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng miền Nam của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh; là ý chí thống nhất giữa ý Đảng, lòng dân, được biểu hiện sinh động bằng quyết tâm “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”./.