Urang ngak Việt Nam nao ngak bruk di negar langiu rilo meng lac dom darak pasa yau ye: Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc, Singapore, Rumani, Thái Lan, Ả-rập Xê-út, Hungary saong dom darak pasa karei. Min, urak ini jeng daok bruk urang ngak abih tukvak harak gar pambuak bruk ngak oh mai palei negar, daok veik saong ngak bruk suan hukum pak Hàn Quốc, Nhật Bản.

UBND huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận bahrau peih bruk tabiak panuac brei thau lac xã Đông Tiến mek hu angan palei pala bahrau. Đông Tiến lac xã bhum glaong, harat urang bangsa takik, rilo meng lac urang bangsa Cơ Ho, hu labaih 320 sang gam haong 1.200 menuac. Dahlau daih Đông Tiến lac xã rilo kan kandah abih di huyện Hàm Thuận Bắc. Dalam tuk padang ngak palei pala bahrau, xã Đông Tiến hu cakrok khang kadang, praong dalam, mek hu rilo jak jeng siam mekre. Njauk ndom tal di abih lac jien mek tame kuhria tui akaok menuac hu labaih 47 triệu đồng sa urang sa thun.

Sở Tài nguyên môi trường hu pok tagok UBND TPHCM sarak biyar jien boi thuong, daong ka bruk tái định cư ngan haong danak dak mek veik taneh, panduan ba sang di mangaok saong tapen kraong, ribaong. Dalam nan, yaom daong gah taneh ka dom baoh sang panduan ba sang di mangaok kraong, ribaong glaong abih lac 70% (tui adat klak lac labaih 32%) saong tanut daong bier abih lac labaih 42% tui yaok tukvak pandar taneh. Abih di nyu nan lac, Sở TN-MT meda pandar kadung jien sang daok xã hội piah rami ramik ka bruk tái định cư. Tukvak 2021-2025, TPHCM ba tabiak jalan ngak lac panduan ba 6.500 baoh sang di mangaok kraong, ribaong, min tal abih quý 2-2024 bahrau panduan ba hu 983 baoh sang.

Sở Ngak nong saong patagok palei pala tỉnh Bình Phước pambuak bruk haong Pasak ngak nong huyện Đồng Phú bahrau peih bruk ba brei jaik 600 phun pa-ok blait pajaih ka 8 sang urang bangsa takik daok di xã Thuận Lợi. Gam haong nan, urang jakar hu brei harak tacei pato ilamu pala, iek glang, paik mek saong khik ramik pa-ok blait piah daong ka mikva thau cambaih jang ilamu kỹ thuật, meng nan daong patagok năng suất janih phun pala.

Meng bilan 9 thun 2023 tal urak ini, tuk peih ngak Danak dak Pacang duah mek khoáng sản suan adat hukum di tỉnh Tiền Giang, bhum jaik taphia di Tiền Giang saong dom tinh, ban jaik taphia, dom gah chuc nang hu peih jaik 1.000 mbang pasang iek. Tapa pasang iek, dom gah chuc nang hu pataom mek jaik 17 ribau mét khối cuah, taong phat labaih 10,5 tỷ đồng. Yaom lac kanja saong dom gah chuc nang peih ngak biak catang bruk pacang caga kuac mek cuah suan adat hukum, min bruk ini ka oh hu jhul kadun likuk. Kol mek cuah ngak kandauk, hu menuac caga khan brei thau saong ngak biak kan thau.

Harei 5/8, darak pasar chứng khoán dunya hu mboh bruk having akaok praong, khang. Rilo sàn giao dịch dreih yau laik tame sa mbang rabuk khang. Di grauk châu Âu, Mỹ, Nhật Bản saong dom taneh ia hu kinh tế praong karei, rilo cổ phiếu trun, ngak ka dom urang đầu tư having akaok saong duh hatai. Yaom tanut chứng khoán Nikkei 225 angaok sàn giao dịch Tokyo trun 7% haong biên độ trun tagok di chỉ số tagok 50%, lac tanut glaong abih kuhria meng bilan 4/2020. Yaom tanut chứng khoán KOSPI di Hàn Quốc jeng trun 8,8%, lac tanut trun praong abih kuhria meng thun 2008.

Hãng ngak radaih ô tô điện praong abih di dunya lac Tesla di Mỹ meda pataom mek 1 trieu 680 rabau sruh radaih oto blei tame saong ngak tabiak di Trung Quốc. makna njauk pataom mek lac kayua hadei di tuk peih khóa cốp gah anak, dom cụm kareik cốp gah anak oh thau lac cốp gah anak daok peih khóa saong radaih oh tabiak sap khan lac “cốp radaih anak ka oh kareik”. Dalam tuk trak damak praong lac meda ba tal bruk cốp gah anak peih tagok tuk radaih daok nduac, mbuan ba tal bala, oh salamat.

Tin tặc nyu ba tabiak sa bruk taong tame pandar mã độc tống tiền dom miuyim di Paris, Pháp, dalam nan hu Grand Palais, sa labik peih ngak Thế vận hội. Ini lac bruk tấn công mạng bahrau abih pamaong tame dom kapul nyaom dalam tuk rah tabiak Thế vận hội. Grand Palais khan lac njauk bala di bruk nan, min oh brei thau cambaih laih. Miuyim Louvre, tuk camereip brei thau lac njauk bala di bruk nan, min hadei di nan khan lac oh njauk hagait. Dahlau di nan, Thủ tướng taneh ia ini khan lac jaik 70 bruk tấn công mạng pambuak tal Thế vận hội hu pacang cakak./.