Dom urang nong hu palih ruah jeng lac dom urang ngak nong sami samar, hadah krah

Bruk pok brei angan Urang nong Viet Nam naih joi thun 2022 kayua Kapul Urang ngak nong Viet Nam pakat negar dang tabiak ngak hu peih tabiak di harei 14/10 di Hà Nội. 100 “Urang nong Viet Nam naih joi 2022” hu palih ruah jeng lac dom urang ngak nong sami samar, hadah krah, kham merat yam tapa kan kandah ngak kaya meda saong diukrai abih drei haong puk paga, haong bol bhap rahra, abih di nyu lac hu rik daong biak siam dalam Danak dak rami ramik veik gah ngak nong pambuak saong padang ngak palei pala birau, saong hu rik daong ba jalan dalam bruk pasiam veik gah ngak nong, urang nong, palei pala hadei di jit ruak praong COVID-19 hu jhun kadun likuk saong hu pacang di Việt Nam.

UBND tỉnh Long An bahrau pok angan 10 “rahra ranaih umo hadah krah” thun 2022. Ni lac dom urang hadah krah mek hu rilo jak jeng dalam bruk ngak, dalam bac daa , song dom gah karei karei, lambaok ka urang ranaih umo Long An hu hatai cong khin buh pren yava daong ka menuac sia, palei negar, tuk halei jeng sahneng duah bahrau, khang hatai ba drei tame. Di tuk peih bruk pok meyaom, urang pal akaok UBND tỉnh Long An hu panuac cong tuk vak anak tal, dom puk palei, jabat brei patui jalan roh duah, salih bahrau dalam bruk ngak, peih bruk palih ruah song pok meyaom rahra ranaih umo hadah krah di tỉnh.

Tui Sở Tài nguyên - Môi trường Ban raya HCM, ban raya urak ini daok labaih 300 danak dak daok padeih oh ka mek veik. Labaih 300 danak dak nan hu UB bhap bini dom quận, huyện, Ban Thủ Đức brei ba tabiak truh bruk ba tabiak pandar taneh. Muk Nguyễn Thị Thanh Vân, Akok Ban Đô thị - HĐND Ban raya HCM khan lac, dom danak dak daok padeih biak ralo, hu quan, huyen tagok tal 30% danak dak oh ka peih ngak. Tui nan, likau Sở Tài nguyên - Môi trườngbrei pasang iek tani tanat dom danak dak njauk mek veik, salih bruk pandar taneh dahlau tuk pok panuac tagok UB bhap bini Ban raya HCM piah khan ka HĐ bhap bini Bna raya HCM khan tapa oh njauk lac tok pataom angan danak kayua dom quan, huyen payua mai.

Anak bruk mbuan njom mbak glong di dom jit ruak kan kandah, abih di nyu nan lac ruak đậu mùa khỉ, Sở Y tế tỉnh Bình Dương dok samar batabiak dom jalan pacang caga jit dalam tỉnh. Langiu di bruk patabiak rilo harak tacei pato dom labik y tế di drei, Sở Y tế hu jao ka sang iek ruak Đa khoa tỉnh Bình Dương peih bruk pasram megru pasang iek, tong ruak ka dom labik y tế; caga ginup jru tavoa piah tong ruak.

Meng akaok thun mbiah tal ini, dalam tỉnh Tiền Giang hu 15 mbang hangin gaving khang ngak khut 213 baoh sang, ngak khut rilo nyam patam, phun mbang baoh, padai…. di rilo mblang taneh praong.Ta-eng labik tapen kraong, ar tasik hu 217 labik glut jaleih, atah abih tih labaih 15.600 m, Anak bruk yau nan, Mban tacei ba jalan pacang caga bala meng langik tasik saong daong duah urang gaok bala tỉnh peih ngak rilo jalan pacang caga bala meng langik tasik, pasiam veik hadei di bala piah takik khat lahik abih. Yau nan min, bruk pasiam glut jalaih daok suai damuai, abih di nyu lac dom labik glut jaleih praong oh ka hu phun jien, kayua yau nan ye, tỉnh caong khin hu bruk daong di Karja pakat negar.

Tổng thư ký Liên hợp quốc hu panuac chỉ trích bruk cuh tên lửa bahrau abih di Triều Tiên song ieu negar ni gilac mai veik ginum biai. Mỹ jeng hu panuac chỉ trích bruk cuh tên lửa di Triều Tiên. Min, gah Mỹ jeng dok peih pabah mbang ka bruk ginum biai bo oh cang hu điều kiện halei, ngan song panuac ieu Triều Tiên oh brei ngak bruk dreih yau nan. Dahlau di nan, harei 4/10, Triều Tiên cuh sa tên lửa đạn đạo tầm trung mai gah bhum tasik gah pai negar ni. Ni lac bruk cuh tên lửa ka 5 di Triều Tiên dalam 10 harei tapa. 

Gah Y tế Dunya hu panuac iew brei ngak samar chip bruk pabak ka Haiti vaccine menyum caga ruak aih caraoh, hadei tuk jit ruak daok tamuh gilac veik ba tal 8 urang metai di taneh ia ini. WHO tuk halei jeng brei khik piah gilang vaccine jit tả caga samar. Yau nan min, dom urang ruak caraoh daok tagok rilo di dunya, yau nan ye meda oh ginup jru vaccine piah parabha. Gah Y tế Dunya jeng kakei lac, mbiah tal ini, hu 26 taneh ia hu dom sruh jit ruak aih caraoh, njauk caik hatai lac menuac metai daok tagok khang.

Pakistan oh daok jien brei ka dom bruk pasiam veik hadei di mbang ia sua trak jiak di ni ngak ka jiak 1.700 urang metai, gam song nan hu panuac ieu dunya dong brei. Urang iek bruk pahla di Liên hợp quốc daok di Pakistan, hu panuac ieu patagok bruk rik dong, ngak pahla ka Pakistan, meng 160 triệu USD tagok 816 triệu USD. Dalam tuk nan, Urang dang akaok gah Y tế dunya hu panuac lac, Pakistan “dok dang anak sa bala praong di gah y tế công cộng”./.

Urang lang: Bhumi & Hani Pha – 05/10