Hu mbaok tame danak dak, sinh viên Lào, Campuchia hu nao rivang iek, duah thau ka Sang ilamo di Sang bac Quân sự Quân khu 7 – labik khik piah dom pandap panda saong dom dalikan sajarah biak praong di bol lin saong doanh trại Pasak pato magru quốc phòng. Tapa nan, daong ka sinh vien thau cambaih jang ka dom bruk metai lahik, dom glaih glar, kan kandah saong hatai oh huac metai lahik di dom urang lin mesuh metak kayua bruk saron mbon, siam makre, bebat di taneh ia.

Urang ngak nong tinh Hậu Giang peih “bruk ngak padai thông minh pasah – thu pablak gauk” bilan padai Hè Thu 2024, mek hu jaik 8 tấn/ha, glaong jang jaik 2 tấn/ha duk saong jalan ngak meng kan, laba hu labaih 36 triệu đồng/ha, glaong jang jalan ngak meng kan jaik 12 triệu đồng/ha. Gam haong nan, dom padai pajaih pandar jeng takik jang, dalam mblang hamu ngak iek lac 80kg/ha, daok mblang hamu ngak tui dahlau daih lac 120kg/ha Langiu di bruk hu rilo padai, trun phun jien, tagaok jien laba tuk ngak tui jalan ngak bharau ini, urang ngak nong Hậu Giang daok hu jien mek tame meng bruk pablei chứng chỉ carbon meng ngak tui catang bruk pala drak pandar takik ia, takik dom mbang buh khak saong dom mbang pruh jru khik caga phun pala. 

Tỉnh Trà Vinh bahrau tabiak mbaok bruk ngak “baoh sang oh hu nerak katak pambuak haong sang klau hacih”. Bruk ngak ini hu ba tame ngak tui jalan halain hatain. Dom urang hu mbaok tame bruk ngak yaok mbang ginup (yaok quy ngak bruk sa mbang), bhian ndem mayai nao mai piah bac magru ka bruk peih ngak parabha nerak tachrauk di baoh sang pambuak haong sang 3 hacih, jalan ngak men vi sinh... Di harei tabiak mbaok, Kapul urang kumai tỉnh Trà Vinh hu alin 300 kadung nhựa daong ka dom baoh sang parabha nerak di sang, tani tanat asal kadha 3 hacih “sang hacih, jalan hacih, ghing hacih”.

Rilo labik dalam bhum ĐBSCL daok samar ngak pasiam veik dom khut tayah kayua ngin rabuk rah tabiak dalam dom harei tapa. Di tỉnh Bến Tre, Mban pacang caga rabuk ia sua saong daong duah menuac njauk bala huyện Chợ Lách hu ieu UBND dom xã, ieu pataom menuac ngak tui jalan "4 di labik" piah daong dom sang khut ngak pasiam veik. Ngin rabuk ngak brei par tabung 84 baoh sang saong jaoh jaleih 4 ha phun mbang baoh, njam patam. Daok di tỉnh Bạc Liêu, hajan rabuk ngak brei 9 baoh sang di xã Vĩnh Trạc jaleih saong par tabung, jaoh gheng papar sap, khat lahik tui kuhria lac labaih 200 triệu đồng. Hajan rabuk jeng ngak brei jaleih, par tabung 20 sang bhap bini di tỉnh Cà Mau.

Jala pandiak harei kabroi, di huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum rahtabiak gam gam dua mbang magei baoh taneh khang 4.1 saong 5.0. Oh lac rahra dapl di bhum njauk bala meda mboh cambaih bruk magei ini bo dom tinh, ban jaik taphia yau ye Gia Lai, Đắk Lắk, Đà Nẵng, Quảng Nam, Thừa Thiên Huế… jeng mboh cambaih bruk magei di dua mbang bala magei baoh taneh ini. Mbang magei baoh taneh khang 5.0 lac khang abih bhian rahtabiak pak Kon Plông mbuan njauk bala pakat 2 di labik pasak rahtabiak saong labik jaik taphia. Dahlau di nan jeng dalam dah page harei kabroi, di huyện Kon Plông jeng rahtabiak dua mbang bala magei baoh taneh khang 3.3 saong 3.4.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim brei thau, taneh ia ini hu payua harak likau tame kapul dom taneh ia kinh tế bahrau tagok praong BRICS tal Nga – taneh ia daok ngak Chủ tịch. Harak likau tame brei mboh bruk peih pabah mbang di Malaysia, piah hu pasang iek brei tame kapul dom taneh ia kinh tế bahrau tagok praong atau jeng gah pambuak bruk praong di Kapul ini, Dahlau di nan, Thủ tướng Malaysia hu taom gaok Ngoại trưởng Nga piah ginum biai dom bruk pambuak gauk dua gah, caong khin tame kapul dom taneh ia kinh tế bahrau tagok praong di Malaysia saong dom bruk dunya bo dua gah sangka.

Bahrau ini, kanja bang California (Mỹ) hu tabiak harak taoh talaih abih tih yaok ratuh ribau kathaop lều trại di urang oh hu sang danaok saong rami ramik labik daok bahrau ka dom urang ini. Dom baoh sang kathaop taik tahak mboh di grauk labik, di takai jalan, mala gầm cầu, dalam jalan hầm di jalan nduac samar drah. Yaom lac, kanja bang hu buh tabiak yaok tỷ USD Mỹ ka bruk kham marat ini, min dom panuac dahlau deih di tòa án pakat bang hu patakik dom jalan ngak di kanja pak ini.

Dom harei tapa, sa mbang pandiak khang me-om bak Iran ngak brei karja cakak trun tukvak ngak bruk di rilo labik saong brei kreik pabah mbang taong abih dom labik ngak bruk di karja harei kabroi. Pandiak ngak ka labaih 200 urang tame sang iek ruak kayua mebuk pandiak. Hãng thông tấn Mehr ba khau tin meng gah Khí tượng taneh ia brei thau, langik pandiak tagok tal labaih 45oC di 10 tỉnh di Iran, hu labik glaong abih lac 49,7oC. Karja Iran hu panuac kakei bhap bini daok dalam sang mbiah tal mon 5h biar harei. Di thun 2023, Iran brei padeih dua harei dalam taneh ia kayua langik pandiak khang./.