Sở Y tế TPHCM brei thau lac, dalam bilan 6, dom urang njauk ruak pandiak tabiak darak (SXH) tagok glaong, lac 758 urang. Urak ini, hu 111 urang daok taong ruak daok veik sang iek ruak, dalam nan hu 10 urang ruak trak, hu 4 urang daok suak yava meng mac. Tui Sở Y tế TPHCM, anak bruk mboh lac jit ruak daok tagok, gah y tế hu caga dahlau bruk peih ngak dom jalan ngak piah pacang caga jit ruak meng di bilan 5 saong pataom prein tame rilo bruk ngak dalam bilan 6. Gam tui di nan jeng patui veik pandar bruk paraba pakat tame bruk pataom taong ruak pandiak tabiak darah, patagok bruk khik ramik Kapul urang ilamo taong ruak SXH piah hu langyah saong daong ba samar drah ka bruk taong ruak; gam tui di nan jeng daok ba tabiak bruk báo động đỏ ngan haong urang ruak SXH.

Ong Lý Minh Hùng, Yam ndok HTX Thanh Bình (Trảng Bom-Đồng Nai) lac 1 urang ngak nong di Đồng Nai mek hu angan “Urang nong Việt Nam naih gheih di abih” thun 2023 kayua Kapul urang nong Việt Nam pilih ruah. Ong Lý Minh Hùng lac urang nong ngak hu rilo bruk praong dalam pala drak, ngak mbang, pablei salih haong bruk HTX pambuak gauk pala ngak patei pablei tabiak negar langiu saong dom pandap meng patei cấy mô. Dalam nan, HTX hu 120ha patei, baoh paik hu meng 45-52 tấn sa ha. Jien mek tame yaok thun di HTX hu jaik 3 tỷ đồng; ba bruk ngak gam gam ka 80-100 urang ngak dalam palei haong yaom jien bilan meng 9-15 triệu đồng sa bilan.

 Tỉnh Cà Mau daok kham marat tal thun 2025, taong abih tih labik raong kaya ikan mek hu 470.000 tấn; tal thun 2030 taong abih tih sản lượng mek hu 570.000 tấn. Dalam nan, Cà Mau meda peih ngak siam lagaih kein laba piah cak rok patagok bruk raong kaya tasik hu siam lagaih, khang kajap, lagaih haong langik tasik di dalam tỉnh, caga dahlau piah lagaih haong bruk biến đổi khí hậu; jhul khang bruk roh duah pandar ilamo công nghệ piah paglaong năng suất, chất lượng, yaom kaom saong prein maraik gauk piah pabak hu dom panuac ieu kakei di darak pasa dalam taneh ia saong pablei tabiak negar langiu.

Meng akaok bilan 7 tal ini, yaom la-u thu di tỉnh Trà Vinh daok tagok jang 3.000 đồng sa pluh (12 baoh), ba yaom blei di bein tagok jeng  55.000 đồng sa pluh. Tui yaom la-u thu yau urak ini, urang pala la-u hu jien mek tame 40 triệu đồng sa ha yaok bilan. Tỉnh Trà Vinh hu abih tih taneh pala la-u labaih 23.000 ha haong sản lượng jaik 578.000 tấn sa thun. Tỉnh daok kham merat tal thun 2025, peih praong taneh pala la-u pandar ilamu kỹ thuật piah paglaong năng suất la-u hu 16 tấn sa ha yaok thun, saong hu takik di abih lac 8.000 ha la-u pala tui jalan hữu cơ; dalam nan, hu 6.000 ha mek hu angan hữu cơ dunya.

Urak ini, daok lac tukvak mikva pala darang di dalam tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tame bilan paik baoh tathak aval  Bilan darang thun ini, kayua langik siam lagaih, darang xuồng brei baoh tani tanat, labaih 6-7 tấn/ha, min yaom blei di bein bier jang yaok thun meng 10.000-30.000 đồng/kg. Yaom lac yau nan, min tui yaom ini, urang pala jeng hu laba. Darang xuồng ralaow kanjik lac sa dalam dom phun mbang baoph, hu pala rilo abih duk saong dom janih phun mbang baoh di tỉnh, ngan haong labaih 1.754ha. Langiu di bruk daong ba di jabat chức năng, rilo urang nong hu pandar ilamo glaong tame bruk pala, paglaong chất lượng, siam mekre ka baoh darang.

Dalam bilan ini, gah đặc nhiệm di rajaei Indonesia hu daong ka jaik 2.000 urang laik tame tangin kol pablei salih menuac di dalam taneh ia. Min dom urang jakar ngak praong di taneh ia ini brei thau, ini meda lac binah sit dalam bruk praong daok kandauk dalam, tuk dak harei dak hu rilo menuac laik tame bruk pachot lac “bruk ngak hanjul, jien bilan glaong” saong jeng urang njauk bala di dom bruk pablei salih menuac. Dalam dom thun jaik di ini, rajaei Indonesia daok jhul khang dom kham merat pacang veik kol pablei salih menuac. Tổng thống Indonesia Joko Widodo hu tacei pato peih ngak dom jalan taong phạt catang dom urang an ninh ba tangin tame daong bruk ka kol pablei salih menuac

 Rajaei Peru hu tabiak bruk samar drah dui atah 60 harei ngan haong dom ban sit di gah maraong negar kayua ceik pui pruh khang abih di taneh ia ini, ceik pui Ubinas pruh khí gas saong thur bau. Tui Viện Địa vật lý Peru, ceik pui Ubinas daok atah ban ine Lima labaih 1.200km di gah Đông Nam, hu pruh thur bau tagok glaong tal 5.500 mét saong pambak tal dom ban sit atah di nan labaih 10km. Labaih 2.000 urang daok dalam bhum nan njauk kan kandah vil val ceik pui nan. Peru lac taneh ia ngak ban saong daok di Vành đai pui Thái Bình Dương, labik bhian rahtabiak bruk magei baoh taneh saong ceik pui pruh.

Canada daok rah tapa dom harei pandiak bhang tuk langik pandiak meda tagok tal labaih 40 độ C di dom bhum dalam taneh ia ini, abih di nyu lac di 2 tỉnh bang Ontario saong Quebec. Ini lac mbang camereip abih Canada hu langik pandiak khang yau ini saong tui panuac khan di rilo urang ilamu, makna praong lac kayua biến đổi khí hậu pambuak haong El Nino. Dom chuyên gia pachreih bhap bini peih ngak dom jalan pacang caga pabak tame yau ye menyum rilo ia saong plaih ngak bruk atau pahat pasram rup di langiu langik tuk pandiak, tui iek prein yava tuk daok gah langiu langik./.