Thủ tướng Phạm Minh Chính birau mbaoh tangin brei patabiak Sarak 78 ka Danak dak bruk ngak di Rajaei peih ngak Sarak 13 di Mentri Chính trị ka jalan patagok kinh te –xa hoi saong khik siam quốc phòng, an ninh bhum taneran kraong Cửu Long mbiah tal thun 2030, pamong tal thun 2045. Dalam nan, Sarak ba tabiak cambaic laic dom bruk mbiah tal thun 2030, yau: patagok bruk kinh tế kuhria rah tapa vaktu 2021 - 2030 mek hu meng 6,5 -7% sa thun; bruk ngak kinh tế mbiah tal thun 2030 glong jang meng 2 -2,5 mbang dut saong thun 2021. Tui nan, kham merat tal thun 2030, ngak brei salah jalan peih drah samar pambuak saong bhum Đông Nam bộ, dom pabah lamnge dom pabah mbang negar pakat dunya.

Dalam 2 harei, lac harei ini haong harei pagaiy, di Bình Dương hu peih bruk Pok angan Top 7 Cộng đồng thông minh dunya thun 2022 ngan haong kadha "Pasiam veik hadei di jit praong, chuyển đối số saong sahneng duah salih bharau jhul patagok dalam cộng đồng". Ini lac jalan mbuan lagaih piah ka dom doanh nghiệp di Bình Dương hu taom gaok gauk saong pambuak pagam haong mạng lưới dom cộng đồng thông minh dunya, paglaong prein duah jalan saong pambuak bruk bahrau, peih praong talei pambuak bruk di Việt Nam haong dunya. Meng nan, ngak jeng kadha praong, patui bruk rik daong tame danak dak salih bahrau khang KTXH Bình Dương, patagok “Danak dak ban thông minh Bình Dương”.

  Hadei di sa tukvak suai lavik trun yaom, baoh thanh long di Tiền Giang daok tagok yaom gilac veik. Urak ini baoh thanh long hatai bhong meriak yaom meng 10 tal 15 ribau đồng sa kilo, tagok dua mbang dut saong bilan dahlau. Meng hu tagok  yaom bruk tak klak phun thanh long piah pala phun mbang baoh karei dak harei dak trun. Tiền Giang hu jiak 10.000 ha taneh bein pala thanh long; dalam nan hu labaih  2.000 ha thanh long pala tui tanut VietGAP, Global GAP brei baoh 67.000 tấn sa thun.

Pandiak tabiak darah daok tamuh tabiak di ban raya HCM saong bhum gah meraong ngak brei yaok pluh urang metai. Dalam adit bloh di TPHCM hu gac 1 urang metai, tui nan, dom urang metai kayua pandiak tabiak darah lac 9 urang. Tui Viện Pasteur TP.HCM, kuhria meng akaok thun tal harei 13.6, bhum gah meraong hu labaih 39.000 urang njauk ruak pandiak tabiak darah hu ba tame sang iek ruak, dalam nan hu jaik 1.200 urang ruak trak saong hu 36 urang metai.

Pambuak tal bruk sa cửa hàng pabei xăng menyek di ban sit Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu pablai xăng ja, Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu daok pasang iek labik pablei, labik daok di po cửa hàng saong chap hu 1 sruh radaih daok njuk mek jru hóa chất palao trun labik padang xăng di cửa hàng pablei lẻ xăng menyek  Gia Khiêm Vũng Tàu saong chap chip Võ Hoài Phương (daok di Bến Tre) lambaok di labik pablei xăng pak ini gam haong 8 urang karei. Cong an kuhria mboh abih hadom xăng ja daok padang di dom labik khik piah karei di gauk, mek mẫu xăng ba nao dut iek, saong duah thau hadom xăng hu pablei blaoh dalam tukvak tapa.

Quốc hội Ukraine brei tapa dom danak dak hukum tabiak truh rilo thỏa thuận dalam Dom taneh ia độc lập (CIS), dalam nan hu thỏa thuận ka patagok hệ thống thông tin di động, ka bruk daong doanh nghiệp... Langiu di nan, Quốc hội Ukraine jeng brei tapa danak dak hukum tabiak truh Thỏa thuận ka payua ba samar dalam dom taneh ia. Ukraine mboh lac, dom thỏa thuận ini oh daok lagaih atau oh daok ngak hagait hu, dalam tuk bruk ngak gah payua ba samar, abih di nyu lac bruk payua dom tài liệu chính thức tapa Moskva, meda ngak khat lahik tal kein laba taneh ia di Ukraine.

Danak Lương thực dunya(WFP) di LHQ hu panuac brei thau lac urang tị nạn meng dom taneh ia karei di bhum taneh Đông saong Tây Phi mbuan kurang pandap mbang biak trak kayua kurang dom paok jien daong. Urak ini, pandap mbang ka urang tị nạn di Đông Phi hu taduan meng  WFP daok trun tal meteh, dalam nan hu dom taneh ia yau Ethiopia, Kenya, Nam Sudan saong Uganda gaok kan kandah trak damah abih. Bruk mesruh gauk di Ukraine ngak trak damah jang tal bruk sraw kadau di urang tị nạn di dunya, ngak patagok bruk mbuan eik lipa.

Dom mbang hajan ia sua di Bangladesh haong Ấn Độ dalam dom harei tapa ngak brei takik di nyu 45 urang metai, yaok triệu urang daok njauk ia sua pacang cakak. Di Bangladesh, urak ini hu 29 urang metai kayua hajan ribuk saong glut jaleih taneh. Urak ini hu labaih 4 triệu menuac daok njauk ia dauk glaong pacang cakak veik. Di Ấn Độ, tok dalam 3 harei jaik ini, hu takik di nyu 16 urang metai kayua hajan praong. 25 quận huyện di Ấn Độ hu tabiak panuac brei thau ka ribuk ia sua saong samar ba rahra nao tal labik siam mekre salamat./.

Urang lang: M.P & A. Nghiem - 20/6/2022