Di mbang ginum biai ka bruk kinh tế - xã hội bilan 10 akaok thun, bruk ngak, jalan ngak puac thun 2023 kayua UBND TPHCM peih tabiak di bier harei kabroi, Akaok UBND TP.HCM Phan Văn Mãi brei thau lac, Ban meda pandar abih dom jalan ngak meng điện tử biak khang kajap jang dalam bruk langyah bruk ngak saong ini lac asal piah pasang iek dom jalan langyah dom adat, langyah bruk ngak hành chính di dom jabat. Akaok UBND TP.HCM brei thau lac, thun anak njauk pataom prein tame bruk peih ngak, abih di nyu nan lac peih ngak Sarak ka 98 ka bruk ngak iek dom jalan ngak, sarak karei piah cak rok patagok TP.HCM. Langiu di nan njauk caik hatai thau lac thun 2024 lac thun nduac samar drah piah caga nao tal labik di puac tukvak.

Di tỉnh Vĩnh Long, danak dak bruk ngak negar patagok KTXH bhum urang bangsa takik hu caik hatai sangka peih ngak tapa dom danak dak, rik daong paglaong raidiuk mbang ngui daok dang ka mikva. Ngan saong danak dak bruk ngak negar patrun kathaot khang kajap, tui kuhria tal jhung thun ini, dom sang kan kathaot dalam tỉnh trun 0,41%; daong taong abih thẻ BHYT ka urang sang kathaot saong jaik kathaot, taong abih sang kathaot saong jaik kathaot hu daong palgaih piah mesraiy phun jien yaom laba lap. Ngan saong danak dak bruk ngak negar padang ngak palei pala bahrau, tal urak ini, hu 73/87 xã mek hu chuẩn xã palei pala bahrau.

Peih ngak danak dak bruk ngak negar padang ngak palei pala bahrau saong trun kan kathaot khang kajap, tỉnh Ninh Thuận hu dua huyen lac huyện Ninh Phước saong Ninh Hải mek hu tanut chuan palei pala bahrau, hu 13/31 xã bhum mikva bangsa takik mek hu tanut chuan palei pala bahrau. Tal urak ini, abih tih dom puk palei, xã bhum mikva takik hu talei dien negar, labaih 90% baoh sang bangsa takik hu pandar gom dien truac hadah, dom baoh sang mikva pandar ia hacih lac labaih 95%. Urak ini, rilo meng lac dom puk palei, dom xa bhum mikva bangsa takik saong bhum ceik jeng hu jalan mbak nao mai hu siam lagaih. Dom labik sang bac, bilai iek ruak hu buh jien tame ngak pasiam veik padang ngak bahrau, pabak hu hatai caong bac taa saong iek ruak, taong ruak di rahra.

Palei ilamu Suối Máu, xã Tân Hà, huyện Hàm Tân, lac palei njauk ndom tal dalam bruk dak padang raidiuk bahrau dalam bhap bini bangsa takik di tỉnh Bình Thuận. Sa-ai Nguyễn Long, Akaok palei brei thau, Suối Máu hu 169 sang, labaih 95% dom sang nan, lac urang Raglai, min mikva jeng caik angan tui urang Kinh ka nyu jaik taphia gauk. Tal urak ini, meng tari taring kham merat patak pataom, labaih 70% dom sang dalam palei Suối Máu padang hu sang danaok siam mekre, taong abih uranaih dalam umo thun nao bac jeng hu nao bac njauk thun njauk umo.

Di huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang bahrau peih Harei pakacah katung (jhul) côn taong mek ikan bilan ia ndih. Harei pakacah hu mbaok di 16 kapul. Yaok kapul hu 1 urang likei saong urang kumei, lambaok ka 15 xã, ban sit dalam huyện. Dalam 120 minit di mblang hamu ia jaik 2ha, kapul halei pacang mek hu rilo ikan abih meda mek hu jayah. Tapa bruk ini piah khik ramik gah taong mek ikan, jang yau pathau khan paglaong hatai sahaneng ka rahra dalam bruk taong mek kaya ikan tui njauk adat.

Tổng thống Mỹ Joe Biden bahrau mbaoh tangin tame sa sarak hành pháp piah trun meneing dom bruk mbuan ba tal khut lahik bo trí tuệ nhân tạo (AI) meda ba mai ka urang pandar, urang ngak, dom kapul takik menuac saong an ninh palei negar. Urang jakar Mỹ ndom lac, sarak hành pháp lac bruk ngak praong abih ngan saong trí tuệ nhân tạo hu rajaei halei ngak tuk dom urang pan akaok di dunya daok dalam bruk nduac pakacah piah langyah dom bruk mbuan ba tal khut lahik kayua công nghệ salih karei biak samar oh kuhria mboh dahlau hu. 

Liên hợp quốc brei thau lac, njauk hu takik di nyu 2 pabah mbang tapen negar piah pabak pandap daong ka Dải Gaza. Urak ini pabah mbang Kerem Shalom di kreih Israel saong Gaza kayua Israel pasang iek nan lac labik duy nhất ginup pprein piah taduan dom sruh radaih praong pajeng pandap. Dalam adit blaoh, dom sruh radaih daong pandap daok tame Gaza meng Ai Cập tapa pabah mbang negar Rafah, pabah mbang negar praong oh jaik taphia haong Israel. Urang lambaok Mỹ di Liên Hợp Quốc, brei thau lac dom sruh radaih tải tame Gaza “brei hu rilo jang samar drah”. Mỹ daok kham marat ngak pasamu bruk daong ka Israel saong bruk suh sah di dunya dak harei dak rilo ka bruk sarau kadau gah ngak pahla di Gaza.

Hu takik di nyu 12 urang metai, 4 urang daok abih prein hadei di tuk menyum alak di huyện Subang, tỉnh Tây Java, Indonesia harei 28/10 meng blaoh. Dom urang gaok bala umo meng 16 – 45. Hu thau, urang ka 13 jeng metai blaoh hadei di tuk gauk gar likau sang iek ruak brei ba mai sang. Tui taong yaom di cảnh sát, dom urang nan menyum alak oh thau cambaih asal di nyu dalam sa ndam lakhah. Cảnh sát hu cap mek 1 urang pambuak tal bruk nan. Thun 2018, labaih 100 urang matai di Indonesia kayua menyum alak ngak eng./.