Jabat Rajaei birau hu harak brei thau panuac di Phó thủ tướng Lê Văn Thành tacei pato brei jhul pasamar bruk jao brei taneh quốc phòng piah peih ngak danak dak sang ga T3, mblang kapal haok Tân Sơn Nhất (TP.HCM) saong danak dak jalan mbak pambuak gauk. Tui nan, brei panuac iew UB bhap bini Ban raya pataom tame, samar ngak brei salah hồ sơ, tui danak dak, sarak mek veik taneh yau bruk ba tabiak di Mentri Quoc phong tui njauk hukum  piah jao brei taneh quốc phòng peih ngak danak dak, salah bruk jao brei dahlau di harei 31/12/2022.  

Ndom biai Mekong Startup mbang ka 1 thun 2022 pamaong tal bruk ngak nong bahrau, tuần hoàn, tathuak nerak bier meda peih tabiak meng harei 19 – 20/12 di Đồng Tháp, hu mbaok di labaih 350 urang. Ngan haong kadha “Ngak nong bahrau, tuần hoàn, tathuak nerak bier”, Mbang nyaom piah jhul samar bruk ngak di dua gah công, tư, abih di nyu nan lac kapul doanh nghiệp padang mbang ngui hu bruk  salih bahrau. Tapa nan ngak cambaih laih jalan ngak di Rajaei ka Quy hoạch bhum ĐBSCL tukvak 2021-2030, pamaong tal thun 2050; praong abih lac bruk salih ngak nong tui jalan hijao, bahrau, khang kajap.

Sở Ngak nong saong Patagok palei pala tỉnh Đồng Nai birau hu hrak likau brei adat peih bruk brei thau pablei tabiak negar langiu baoh durien akaok meti tui Sarak thư hu mbaoh tangin di Mentri Ngak nong saong patagok palei pala saong  Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Đồng Nai hu taong abih taneh phun mbang baoh labaih 73.000ha, labaih 700.000 tấn sa thun. Kuhria ta-eng taneh pala durien hu 9.200 ha, brei baoh labaih 50.200 tấn sa thun, dalam nan hu labaih 70% taong abih baoh durieng pablei tabiak negar Trung Quốc. Tui kuhria mboh dahlau, danak dak hu peih ngak akaok bilan paik durien di Đồng Nai thun 2023.

Tui Viện Prein yava bruk ngak saong alam môi trường - Mintri Y tế brei thau, dalam taneh ia urak ini hu 385 labik ngak kong di 61 tỉnh, ban ngan haong jaik 7 triệu urang ngak. Tui adat urak ini lac pasang iek prein yava ka urang ngak di labik ngak kong 1 thun sa mbang, di labik mbuan njauk ruak ye iek ruak 2 mbang sa thun, Min urak ini ka oh mboh bruk ngak y tế piah khik ramik prein yava ka urang ngak, dalam tuk nan, bruk iek ruak caong hu pandap panda, dom bilik iek ruak bhian pah labik pabak dịch vụ di labik ngak kong ye caong hu harak adat. Viện daok mek panuac di chuyên gia, duah bruk ngak lagaih piah khik ramik prein yava saong duah mboh aval ruak bhian gaok tuk ngak bruk di urang ngak.

Tui Cục Raong glang gah Barak ( Mentri ngak nong saong Patagok palei pala), 10 bilan tapa, Viet Nam buh tabiak 237 trieu USD piah blei tame 211.000 tấn rilo manuk, dalam tuk rilo manuk dalam negar daok ralo, yau nan ye njuak brei takik blei rilo manuk piah la-ar . 11 bilan thun ini, manuk bilau patih yaom kaom sraw kadau, trun tagok rilo abih. Cambaic laic, 3 bilan akaok thun, urang raong manuk bilau patih  njauk khat lahik; meng bilan 5 tal bilan 9 yaom tagok, bhap bini hu laba. Min meng bilan 9 tal ini yaom trun veik, urang raong khat lahik labaih 1.000 đồng sa kilo. Ta-eng manuk bilau sambo, urang blei khat lahik 1.800 đồng sa kilo.

Jabat Quốc phòng Châu Âu (EDA) bahrau pathau khan Dữ liệu quốc phòng yaok thun ka tukvak 2020-2021. Tui nan, taong abih tih gah quốc phòng di 26 taneh ia dalam EU, langiu di Đan Mạch, hu tagok labaih 214 tỷ euro (225 tỷ USD) di thun 2021, tagok 6% di thun 2020 saong lac thun patagok ka 7 gam gam. Dom taneh ia dalam EU daok buh jien tame rilo jang tuk halei karei ka gah quốc phòng, ngan haong abih tih yaom jien lac 52 tỷ euro, lac tanut glaong abih meng dahlau mai. Min, buh ka quốc phòng pambuak gauk di châu Âu jeng daok di tanut chuẩn, bahrau meblah 1,5% GDP.

Quoc hoi Mỹ birau brei tapa dự luật taduan brei di liên bang ngan haong bruk lakhah caga  đồng giới, hu Tổng thống Mỹ Joe Biden mbaoh tangin brei ba tabiak pandar. Dự luật brei adat rajaei liên bnag saong dom tiểu bang taduan bruk lakhah đồng giới saong chủng tộc karei di gauk, min  dom lakhah nan njauk tui hukum tiểu bang.

Hàn Quốc bahrau brei tapa hukum yah klaak hệ thống "Umo Hàn Quốc" urak ini, salih tapa kuhria umo thun tui tanut chuan di dunya. Tui nan, meng bilan 6/2023, rahra negar ini hu kuhria umo thun camriep meng harei manek, salih ka bruk kuhria umo tui jalan meng kan, piah trun manieng yaom jien kinh tế-xã hội oh lagaih kayua dom bruk maraik gauk di adat hukum saong xã hội kayua dom jalan kuhria umo thun karei di gauk. Bruk pandar njauk gauk jalan kuhria umo thun tui tanut chuan di dunya, rilo urang Hàn Quốc meda ranaih veik meng 1 tal 2 thun./.