Ini lac Kalup kapul urang nong ngak mbang kaya mada camriep di tỉnh

Kapul urang nong tỉnh Cà Mau bahrau peih bruk tabiak mbaok Kalup kapul urang nong kaya mada xã Tân Thành (Ban Cà Mau) ngan haong 12 urang. Kalup kapul urang nong kaya mada xã Tân Thành lac jalan pataom dom urang nong pambuak gauk ngak mbang, pablei salih naih joi mek hu jien mek tame meng 1 tỷ đồng sa thun tagok; dom urang nong ngak mbang, pablei salih ka oh hu jien mek tame 1 tỷ đồng min hu rik tame siam lagaih tal bruk ngak di Kalup kapul saong halain hatain jeng hu mbaok tame. Ini lac Kalup kapul urang nong ngak mbang kaya mada camriep di tỉnh, piah pambak praong di 8 huyện daok veik.

Tukvak tapa, hu oh takik menuac hanjual hatai jia tame kol bleik saleik tapa rilo jalan ngak, yau pasot palih ruah urang pambuak bruk thanh toán đơn hàng, tabiak negar langiu ngak bruk haong yaom jien bilan glong ... Biak di nyu, ni lac sa jalan pasot bahrau, Cuc khik ramik urang ngak negar langiu (Mintri Lao động-Thương binh song Xã hội) hu khan lac, tuk khin duah bruk ngak di negar langiu, urang ngak njauk nao taom gaok tapak song dom jabat hu harak adat ba urang ngak nao ngak bruk di negar langiu, atau pambuak bruk song dom jabat khik ramik urang ngak di pak nan, labik drei dok, piah hu tacei pato, pliah njauk lah pasot.

Tui saai Nguyễn Ngọc Nhung, Phó akaok Hội đồng Đội Ban raya Hồ Chí Minh, gam haong mblang ma-in pambuak haong bruk pabak ilamo, bruk ngak bilan hè thun ini, Hội đồng Đội Ban raya iek praong, sangka rilo jang tal dom adei gaok kan kandah, matui, njauk kan kandah di jit ruak COVID-19. Ngan haong dom uranaih matui kayua jit ruak COVID-19, Hội meda khik dom danak dak daong iek glang prein yava, daong bruk bac taa tapa danak dak “anit ranam pok takai yam”, “Gru pato aw hijao” bo Thành đoàn hu peih tabiak di thun 2021. “Bruk jak ba, palagaih ka dom adei hu mbaok tame bruk ma-in dalam bilan he piah pambuak gauk, ba drei tame dom bruk ngak haong dom ayut saabat dalam umo thun, dom saai khik ramik dom uranaih piah daong ka dom adei var nao dom pandik harao lahik gauk gar.

Tui sở y tế tỉnh Vĩnh Long, meng akaok thun tal ni tỉnh hu labaih 800 urang ruak pandiak tabiak darah, tagok 57% dut song tuk vak ni thun bloh. Dalam nan, rilo di abih lac di dom huyện Tam Bình, Bình Tân song ban Bình Minh, yaok labik tal urak ni hu labaih 100 urang ruak. Sa urang metai di xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn. Tui gah y tế, urak ni dok lac tuk vak tabung glong di jit pandiak tabiak darah, urang ruak daok hu rilo jang dalam tuk vak anak tal. Piah samar pacang caga jit pandiak tabiak darah, gah y tế tỉnh pambuak bruk song dom mban, dom gah, kapul nyaom chính trị xã hội peih bruk pametai lăng quăng, bọ gậy.

Ngan haong kadha "paglaong angan durian Krông Pắk", “Harei pataom durain huyện Krông Pắk” tỉnh Đắk Lắk mbang ka 1, thun 2022, meda hu peih tabiak meng harei 1/9 –3/9/2022. Harei pataom piah paglaong janih phun pala praong di pak ini ngan haong dom bruk ngak lac: Ginum biai pachreih bruk jak ba buh jien tame saong cak rok patagok kaya nong, ngak nong khang kajap huyện Krông Pắk; harei pataom jalan mbak; harei pataom daoh ragu daoh bhap bini saong main alat ragam bangsa huyện Krông Pắk; Rivang iek labik inem krung sajarah đồn điền CaDa; pilih ruah “Bein durain gheih mekre – lagaih haong alam môi trường” saong hu mbang durain di dalam bein,…Huyện Krông Pắk, hu labaih 4.000ha, meblah 1/4 taneh pala baoh durain di dalam tỉnh Đắk Lắk.

Dom menuac hu “độ nhớt” dalam darah glong meda mbuan metai jang meyah njauk ruak COVID-19 trak. Nan lac bruk roh duah hu dom urang ilamu Mỹ brei thau di harei 19/7 angaok harak American College of Cardiology. Độ nhớt di darah (atau dok ieu lac độ đặc di darah) mai meng hồng cầu song protein dalam huyết tương. Meyah, độ nhớt darah tagok ngak ka darah oh meda nduac hu nao mai dalam rak, trun darah nao tal dom labik yau boh hatai, thận, glaow akaok..

Dom taneh ia châu Á yau ye Ấn Độ, Trung Quốc saong Pakistan, daok patagok bruk blei dầu cọ piah pabak ka kho khik caga hadei di tuk yaom dom pandap ini hu ramik trun yaom bier abih dalam sa thun tapa, kayua gah ngak manjek praong abih di Indonesia klaak kak jien je pablei tabiak negar langiu. Indonesia lac gah ngak manjek cọ praong abih, meblah labaih 1/3 dom manjek thực vật pablei tabiak dunya. Ini lac bruk kham marat bahrau abih di Indonesia piah jhul patagok bruk pablei tabiak negar langiu saong patrun dom pandap dalam kho biak rilo oh hu labik caik. Hadei di tuk sarau kadhau kayua kurang ye urak ini sarau kadau kayua labaih.

Jiak di ni, dom urang tong ikan di Kure (tỉnh Kochi, Tây Nam Japon) dok tong chap ikan katsuo (ikan ngừ vằn), tong chap hu dom ikan ngừ limek oh ka bhian mboh. Bruk ikan ngừ vằn limek biak karei di Japon ngak brei duh hatai ka bruk tong chap ikan di anak tal , kayua lac tapa nan brei mboh bruk oh siam meng biến đổi khí hậu./.

Urang lang: Hani Pha & Thu Thao – 23/07