Di mbang ginum biai kayua Jabat Rajaei peih tabiak yaok bilan di bilan 2, brei thau lac, dom manuac njom Covid-19 urak ini daok tagok biak samar kayua biến thế bahrau Omicron, njom pambak samar jang 2 mbang mateh biến thể Delta saong rilo jang 5 mbang bien the klaak. Sa manieng bhap bini daok iek bier bruk ini kayua hu klauk vaccine, oh ngak tui 5 paka di Mintri y te. Dalam mbang ginum biai, akaok mintri, akaok jabat Rajaei Trần Văn Sơn jeng hu ndem tal sa bruk biak haduh hatai di urak ini lac hu bhap bini daok saneng caong jeng F0. Gah Y tế dunya jeng ndem lac tukvak ini lac daok biak aval piah maong Covid-19 dreih yau sa janih ruak cúm mùa saong jit ruak ka oh abih dalam thun 2022.

Brei thau dalam mbang nyaom biai bier harei kabroi (3/3), Yam ndoc Sở Y tế ban raya .HCM Tăng Chí Thượng khan lac, tui tong yaom, parabha pakat jit meng harei  21/2 tal harei 27/2, TP.HCM hu  13 xã, phường bhum katam kanjik- jit di pakat 3, rilo jang 12 xã phường dut song adit dahlau nan . Ong Dương Anh Đức, paok akaok UBND TP.HCM ieu dom quận , huyện samar ramik veik dom bruk tui pakat jit.  Gam haong nan, ong Đức ieu 13 phường xã, ban sit  bhum katam kanjik brei takik veik dom bruk  dịch vụ tui hukum song dom quận huyện brei padang kapul nao pasang iek. Ban raya HCM jeng dok dalam ban mbuan si njom ruak, nan ye tuk halei jeng paglong hatai sangka, batabiak jalan ngak khang piah pacang caga jit.

Ngan haong asal kadha “tapen negar taneh ia dahlak”, danak dak “bilan 3 tapen negar” thun 2022 hu peih tabiak meng ini tal abih bilan 3 ngan haong rilo bruk pambuak talei rohim, nao rivang dom urang jakar, urang lin bộ đội biên phòng, an sinh xã hội pamaong tal bhap bini, dam dara uraniah sang kan kandah di bhum tapen negar. Di pakat Trung ương, danak dak kayua Kapul dam dara Cộng sản Hồ Chí Minh pakat negar, Kapul Liên hiệp dam dara Việt Nam pakat negar, Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng pambuak gauk peih ngak di 3 tỉnh Lào Cai, Nghệ An saong Tây Ninh. Abih tih yaom jien dom danak dak, bruk ngak di dam dara hu peih ngak dalam dom asal danak dak “bilan klau tapen negar” pakat Trung ương di 3 tỉnh lac labaih 4,7 tỷ đồng.

Tui Chi cục Kiểm lâm tỉnh Ninh Thuận, urak ni, pakat khuah glai dalam tỉnh daok di pakat 3, min, dok tame tabung glong bilan thu, pandiak bhang dui atah, nan ye glai mbuan si khua biak riloh. Tỉnh Ninh Thuận , urak ni hu jiak  149.000 ha glai. Dom puk palei hu glai di tỉnh hu padang 35 mBan tacei pato khik ramik, pacang caga khuah glai  song labaih 100 tổ, kapul pacang khuah padam khuah, piah khik ramik urang pak di labik tuk hu bruk hagait. Dom po glai, padang dom labik  tui iek tapak, brei menuac khik iek luac harei melam piah samar mboh saong brei thau chip piah padam pui khuah.

Công ty cổ phần đầu tư saong padang ngak Xa lộ Hà Nội brei thau, hadei di sa thun pandar yaom dịch vụ trun 10% kayua jit ruak COVID-19, meng harei 1/4, bilai thu phí Xa lộ Hà Nội (Tp. Hồ Chí Minh) meda pandar yaom bahrau tui Sarak 922/QĐ-UBND harei 18/3/2021 di UBND Tp. Hồ Chí Minh. Dut saong urak ini, yaom meng harei 1/4 meda tagok meng 3.000 – 15.000 đồng/vé ngan haong vé nao sa mbang. daok vé bilan, yaom pandar meng 810.000 đồng sa bilan tal 4.560.000 đồng sa bilan ka dom sruh radaih. Dalam tuk vé quý hu yaom meng 2.187.000 đồng tal 12.312.000 đồng/quý tui yaok sruh radaih.

Sa roh duah di dom chuyên gia ka sinh học di pasak Y tế, sang bac Đại học Vanderbilt -Mỹ tacei tabiak "tukvak ameh" piah dut iek Covid-19 njauk di abih. Nyaom roh duah mboh lac, bruk dut iek dương tính SARS-CoV-2 tuk harei siam jang tuk melam.Bruk ni lac biak siam ka dom urang ruak, min, oh mboh hagait dalam rup. Tukvak phát tán di virus nyu karei di gauk, di dom tuk vak dalam harei, lac sa khaw tin biak hu yaom ka bruk dut iek jang yau tong ruak  Covid-19.

Thị thưởng ban sit Energodar Dmytro Orlov brei thau lac, dah page ini 4/3, sang mac điện hạt nhân Zaporizhzhia di Ukraine, dahlau dieh lac sang mac điện hạt nhân praong abih di châu Âu, njauk apui khuah hadei di sa mbang taong tame di dom lin Nga. Dahlau di nan, Thị trưởng Orlov brei thau lac bruk mesuh daok rahtabiak biak khang di lin Ukraine saong Nga jaik sang mac ini. Brei thau di mangaok kênh Telegram di drei, ong Orlov ieu ini lac sa bruk jhak tal saron mbon di dunya.

Menuac meng Ukraine jeng dok tuh tapa dom taneh ia dok jiak tapen . Dalam harei 3/3, kapul ngak bruk di Đại sứ quán VN di Rumania pal akaok lac Đại sứ Đặng Trần Phong hu ba  190 mik va urang Việt meng Moldova tapa Romani. Yau nan, kuhria tal melam 3/3, hu  370 urang  Việt tal Romania hu siam mekre. Tui kuhria dalam harei ni atau mesup harei sanercan  hu labaih  200 urang tra ba meng Moldova tapa Romania. Min, biak rilo urang oh hu harak gar song mboh biak gleih glar, duh hatai, lahik drap ar,... Đại sứ Đặng Trần Phong jeng khan lac, anak tal dom urang di tản dok hu rilo jang, nan ye,  Đại sứ quán Việt Nam di  Romania brei pasang iek duah thau song pambuak bruk haong dom jabat chức năng, bhap bini urang  Việt di Romania piah ramik caga labik dok  song dong ka mikva./.

Urang lang: Thu Thảo & H.Pha – 4/3/2022