Dom akaok mintri hu jalei panuac tangi sua di urang QH

Meng biar harei 8/6, Quoc hoi peih dom mbang Tangi sua saong javap calei di urang Quoc hoi, saong urang calei dom tangi sua akok meti lac Akok Mentri Ngak nong saong tapagok palei Lê Minh Hoan. Di var tangi sua, dom urang QH hu tangi sua dom bruk rah tabiak, hu cử tri biak sangka. Dalam nan, hu yaom pandap ngak nong, jru thú y, kaya ikan tagok yaom  biak glong; quy hoạch bruk ngak tabiak kaya nong tui bruk blei di darak pasar saong kein lagaih di yaok bhum, ramik pasiam veik gah ngak nong pambuak bruk chế biến saong darak pasar…piah palaik njiak bruk “ pala njauk, laik yaom” saong kaya nong oh hu labik pablei. Harei ini 8/6, Akok QH Vương Đình Huệ daok dang kaok mbang tangin sua saong javap calei dom bruk ka 2 di gah jien padai saong dom bruk ka 3 gah gilang pariak.

Harei 7/6, Gah Cảnh sát điều tra mintri  Công an hu tabiak sarak pabak bruk  khởi tố vụ án, chap kreih ong Chu Ngọc Anh - akaok UBND ban  Hà Nội,  akaok mintri ilamu song Công nghệ dahlau daih; ong Nguyễn Thanh Long - akaok mintri  Y tế dahlau daih song ong Phạm Công Tạc - Thứ trưởng mintri ilamu  song  Công nghệ dahlau daih. Taong abih 3 urang nan hu gam tal bruk Việt Á.

BHXH Ban raya HCM brei thau: Hadei di labaih 1 bilan peih ngak Sarak 08 di Thủ tướng Rajaei ka bruk peih ngak sarak daong jien pah sang ka urang ngak, kuhria meng harei 6/6 hu 85.495 hồ sơ ngak njauk di 5.324 đơn vị hu jabat BHXH mbaoh tangin lac hu blei BHXH ka urang ngak. Ngan haong urang ngak bruk tui quy định  di Paka 4, Chương II, Sarak 08 hu daong 500.000 đồng sa bilan, ralo abih lac 3 bilan. Ta-eng urang ngak hu gilac veik mai ngak bruk tui bruk ba tabiak di Paka 8, Chương III Sarak 08 hu daong 1 trieu đồng sa bilan, suai abih dalam 3 bilan.

Cần Thơ hu mintri  Y tế parabha brei labaih  3 triệu mbang  vaccine COVID-19 dom janih, kuhria tal harei  6/6, ban ini hu peih bruk klauk jru ka labaih  2 triệu 900 rabau mbang. Bruk klauk jru ka urang umo labaih  18 thun  mbang ka 1 – mbang ka 2 hu labaih  99%, daok mbang ka 3 jeng hu jiak  43%, mbang ka 4 hu  1,69%. Ong Phạm Phú Trường Giang, phaok Yam ndoc  Sở Y tế Cần Thơ ndom lac, urak ni, bhap bini hu dom jalan sahneng oh njauk yau ye ndom lac: klauk 2 mbang lac  ginup, klauk rilo mbang ba tal var anak var likuh ... Dalam tuk nan, dom gah y tế hu panuac lac: bruk pacang ruak di mbang ka  3 nyu trun menieng hadei di 6 bilan, bhap bini brei klauk hadar mbang ka  4 atah di mbang ka 3 hadei di  6 bilan, piah patagok siam lagaih bruk pacang ruak.

UB bhap bini tỉnh Bình Thuận birau hu harak tacei ba peih ngak tui panuac di Thủ tướng Lê Văn Thành ka bruk pandar bau, xỉ di dom sang mac nhiệt điện di Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Tui nan, Akok UB bhap bini tỉnh Bình Thuận iew dom sở, dom gah pambuak bruk, hu jalan langyah lagaih brei ngak dahlau bruk pandar  bau, xỉ di 4 Sang mac Nhiệt điện Vĩnh Tân hợp chuẩn, hợp quy tui bruk ba tabiak di gah chức năng, piah ba tame ngak pandap padang ngak di dom sở dom gah kayua tỉnh khik iek hu pandar phun jien karja. Gam haong nan pandar bau, xỉ hợp chuẩn tuh tame pabak dom labik kuac mek khoáng sản blaoh tui hukum ka khoáng sản. Yau nan, bau, xỉ ba tabiak saong piah padang meda hu pandar siam, pabak ka bruk khik caga alam moi truong. 

Gilang pariak dunya ndom lac, patagok dunya tui kuhira meda trun, meng  5,7% dalam thun  2021 trun  2,9% dalam thun  2022, bier jang biak rilo dut song tanut  4,1% hu pathau khan di bilan 1 meng bloh. Bruk tagok suai damuai jeng hu kuhria mboh dahlau lac daok hu dalam dom thun  2023 song 2024 dalam tuk bruk mesruh gauk di  Ucraina ngak kalaih klaoh dom bruk ngak di bhap bini, bruk ngak mbang pablei salih dalam tuk rajaei dom taneh ia mek veik bruk daong gah jien padai song tài khóa.

Gah Y tế dunya WHO hu panuac lac virus ba tal ruak đậu mùa khỉ meda daok njam mbak saong meda hu rilo taneh ia karei brei thau dom urang njom ruak ini. Negar Anh urak ini hu dom urang ruak đậu mùa khỉ glong abih, ngan haong 207 mbang. Patui di nan lac Tây Ban Nha 156 mbang, yaok taneh ia hu ala 10 urang njauk ruak. Tui Gah Y tế dunya WHO, yaom lac urak ini bruk jhak tal prein yawa bhap bini daok biar, min nyu meda khang tagok meyah virus pambak ruak đậu mùa khỉ njom mbak khang di dom taneh ia oh ka hu urang ruak ini.

Rajaei Japon bahrau brei thau, Japon meda peih pabah mbang ka dom tua du lịch tui nyaom mai meng  98 taneh ia song labik mbuan si  njauk  COVID takik meng di harei 10/ 6, dalam nan hu  Mỹ, Hàn Quốc song  Trung Quốc. Tui nan, tuai nao tui nyaom song hu menuac tacei ba jalan nao tui, brei cuk pataih pacang mbaok song blei bảo hiểm piah bayar jien  y tế meyah hu urang ruak COVID. Japon brei kreh pabah mbang ngan song tuai  du lịch meng di bilan  2 thun 2020 kayua jit prong COVID-19./. 

Urang lang: Hanipha -Ái Nghiêm -8/6