Mentri Jalan mbak pajeng ba birau mbaoh tangin brei ngak Danak dak binah jalan Hậu Giang – Cà Mau di Danak dak padang ngak jalan mbak peih drah samar Bắc – Nam gah Đông, vaktu 2021 – 2025, atah labaih 73 km. Danak dak caga buh jien tame peih ngak meng thun ini, salah di thun 2025 saong ba tame pandar meng thun 2026; phun jien buh tame ngak lac kadung jien karja. Mentri Jalan mbak pajeng ba  jao ka Mban khik iek danak dak Mỹ Thuận peih ngak quyền, bruk ngak di po đầu tư dalam bruk peih ngak, pasang iek, mbaoh tangin peih ngak hadei thiết kế cơ sở, palih ruah po buh jien tame ngak  danak dak njauk tui adat hukum.

Tỉnh Long An hu ngak salah bloh bruk klauk  2 mbang vaccine pacang COVID-19 ka urang prong song uranaih. Urak ni, Long An dok jak ba dom urang  brei klauk dom mbang hadar veik. Bahrau ni, pasak pasang iek ruak kik tỉnh Long An, hu dong ka  tỉnh Bến Tre pandar  5.500 mbang Pfizer ka uranaih  song  tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu pandar  6.684 mbang  Pfizer ka urang prong. Urak ni, Long An dok peih bruk  dong brei ka dom tỉnh ban dok jiak tapen  bruk klauk jru, anak dom  anek ruak bahrau di  COVD-19.

Ban Cần Thơ hu peih pakak saong ba tame pandar kapal gilai pajeng tuai peih drah samar angaok kraong ia akaok meti Cần Thơ – Côn Đảo hadei di labaih 1 thun peih ngak iek. Kapal gilai pajeng tuai peih drah samar ini hu labik akaok di Tapen kraong Ninh Kiều (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) saong labik puac di Cảng Bến Đầm (huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu),atah labaih 200km, tukvak peih sa mbang nao saong mai abih 4 tuk. Bruk ba tame pandar kapal gilai peih drah samar  Cần Thơ – Côn Đảo meda pabak prein khang dalam bruk patagok dulich saong ba mai bruk rivang main birau birang, lagaih ka tuai damuai.

Dom harei jiak di ni, yaom durian  di  Tiền Giang dok tagok glong meng  70 - 80.000 đồng/sa kg (tui janih )  tagolk labaih 20.000 đồng/sa kg dut song bilan dahlau. Ni lac yaom glong di abih dalam thun tapa , dong ka po bein duah hu jien mbiah ginup. Durian tagok yaom, kayua durian dok tame bilan puac vụ song gah  Trung Quốc hu brei adat ka durian di  Việt Nam pablei tame tui jalan chính ngạch. Tiền Giang hu 16.000 ha phun durian, brei boh labaih  298.800 tấn/sa thun.

  Sở  Rivang dulich Ban raya HCM birau peih bruk uan raok tapol tuai dulich  MICE (lac du lịch gam nyaom ginum biai) meng Ấn Độ tal TP.HCM. Hu 460 tuai, ini lac kapol tuai damuai negar langiu ralo abih mai Ban raya HCM kuhria meng tuk hadei mbang jit ruak praong  COVID-19. Dalam bruk kham merat pasiam hadei jit ruak COVID-19, gah dulich Ban raya HCM daok hu rilo sarak daong piah lagaih pachreih dom nyaom tuai yau: bruk taduan raok di mblang kapal haok, alin pandap, daong trun yaom vé di dom labik rivang main dulich. Tui nan, padang kapol ngak bruk dulich  piah daong ngak harak gal brei adat, pabak angan D.N ba tuai damuai nao main saong labik ndih daok ka dom nyaom tuai hu mai tal Ban raya.

Harei ni, Ủy ban samar drah ruak  đậu mùa khỉ di gah Y tế dunya  (WHO) ginum biai di Geneva (Thụy Sĩ) piah kuhri kuhria batabiak  bruk lac: ruak ni, meda jeng sa bruk samar drah  y tế dunya halei oh. Tal kreh bilan  7, WHO hu  9.200  urang ruak đậu mùa khỉ di  63 taneh ia di dunya. Dom urang ruak đậu mùa khỉ tagok rilo meng akaok bilan  5, gah langiu dom taneh ia Tây  Phi song  Trung Phi. Urak ni, jiak abih urang ruak  đậu mùa khỉ hu mboh di urang likei, bhian lac urang likei ndih daok yau diuk pasang haong urang likei karei, urang ranaih song di labik ban prong.

Dalam adit ini, dom taneh ia Tây sang Nam Âu yau Prang, Tây Ban Nha, Anh yam tame mbang langik pandiak biak khang, tuk langik pandiak glong abih di rilo labik tagok tal meng 42 tal 43 độ C. Urak ini 15 tỉnh dalam negar Prang pandiak dang tanut “Bhong”, ngan haong nhiệt độ glong abih lac 40 độ C, abih di nyu  lac bhum gah Pei negar Prang, meda tagok tal 42-43 độ C. Pandiak khang dui atah ngak ka labaih 10 ribau hecta glai di gah Pei negar Prang njauk khuah ralai abih, labaih 16 ribau urang njauk panduan nao labik karei.

Sa urang pan phao cuh  metai 3 urang song 2 njauk rambuac  di sa pasak blei  pandap di bang Indiana, Mỹ, dalam harei  17/7 (tui tuk vak pak ni). Cảnh sát di labik ni brei thau, sa urang likei di pak nan  hu cuh metai urang pametai menuac nan. Urakni, angan je  di urang nan oh ka thau cambaih song  kayua halei ba tal bruk cuh pametai menuac dok hu ngak cambaih laih.  Dom urang gah padang ngak hukum di grauk labik dalam negar Mỹ, urak ni dok duah jalan brei tapa dom hukum  peih prong  atau  patakik bruk pandar phao./.

Urang lang: Ai Nghiem & H.Pha – 18/7/2022