Bahrau ini, hu mboh biến chủng bahrau di rilo taneh ia di dunya song dalam bhum

Mesup ni, 5/7 Thủ tướng rajaei Phạm Minh Chính pal akaok mbang nyaom ka 15 di mban tacei jalan pakat negar, pacang caga jit COVID-19; gam hu mbaok dom Phó Thủ tướng, urang pal akaok dom mintri, dom gah pambuak tal lac thành viên Mban tacei jalan. Mbang nyaom hu online tal 63 tỉnh ban dalam taneh ia. Brei panuac di mbang nyaom, Thủ tướng brei thau, bahrau ini, hu mboh biến chủng bahrau di rilo taneh ia di dunya song dalam bhum, hu taneh ia hu yaok rituh ribau urang njom bahrau yaok harei, saong tukvak tapa hu mboh lac, dom taneh ia patagok bhian tamuh jit dahlau Việt Nam dom bilan. Dalam taneh ia, jeng daok hu labik, hu tuk dok iek lap, takik caik hatai sangka hadei di tuk jit ruak hu pasang iek, abih di nyu nan lac bruk klauk vaccine dok suai damuia, oh ka mek hu bruk batabiak, dalam nan hu bruk klauk vaccine ka uranaih meng 5 tal 11 thun song klauk mbang ka 3 ka urang meng 12 tal 17 thun.

Di nyaom biai online Rajaei haong dom tỉnh ban mesup harei 4/7, ong Nguyễn Kim Sơn - Akaok Mintri Pato Megru hu ba tabiak panuac caong lac oh mek jien bac di taong abih anek saih THCS dalam taneh ia meng thun bac 2022-2023. Pambuak tal bruk ini, Thủ tướng Phạm Minh Chính brei bruk ka dom jabat pambuak gauk, duah thau cambaih, taong yaom njauk dom bruk meda tamuh tabiak meng bruk ini. Mintri Jien padai kuhri kuhria dom bruk pambuak tal kadung jien karja, tui jalan hu Rajaei, Thủ tướng tacei pato lac brei pasang iek, hu jalan ramik veik yaom jien bac ka nyu lagaih, oh ngak kan kandah ka bhap bini saong anek saih.

UBND tỉnh Bình Dương hu ba Dự thảo Quy định "bruk piah hu kaoh taneh tabiak, pagam taneh tame song mblang taneh takik di abih hu kaoh tabiak ngan song yaok janih taneh di Bình Dương" di mangaok Cổng thông tin điện tử tỉnh, piah mek panuac di rahra dahlau di tuk ba tabiak quyết định chính thức. Dự thảo jeng hu pabak dom paka hu kaoh taneh tabiak, yau: Ngan song bruk kaoh taneh daok, kaoh taneh ngak nong tui bruk quy hoạch pandar taneh lac taneh oh ngak nong..., takik di abih brei pabak ginup 2 paka lac daok jaik jalan nao mai kayua karja khik ramik song jalan pabak điện ginup tanut ilamu kỹ thuật di gah điện piah hu pasang iek, langyah brei kaoh taneh.

TP.HCM daok tame bilan hajan, ruak pandiak tabiak darah daok tagok khang di tanut báo động. Tui Pasak pasang iek ruak kik ban raya (HCDC), dalam 6 bilan akaok thun 2022, ban raya hu 21.750 mbang urang njauk ruak pandiak tabiak darah, tagok jang 181,5% duk haong dom bilan ini thun 2021. Langiu di ruak pandiak tabiak darah, ruak tangin, takai, cambuai jeng tagok rilo. Gam haong bruk khan brei thau, gah y tế jeng hu panuac ieu dom labik dalam ban raya patagok bruk pacang caga jit ruak pandiak tabiak darah meng bruk puh ramik haci hacih, palahik labik caih mebaoh di jamaok ba ruak pandiak tabiak darah (muỗi vằn).

Bác sĩ Chuyên khoa II Trịnh Hồng Nhựt, Akaok khoa Hồi sức tích cực song pacang độc, Sang iek ruak Đa khoa bhum Tây Nguyên brei thau lac daok iek ruak ka 3 urang ruak njauk jru mek hadei di tuk mbang nhộng ve sầu. Tui bác sĩ Nhựt, tuk vak salih bilan meng bilan hajan tapa bilan thu lac tuk ve sầu laok klik, jeng nhộng. Rilo menuac dok mek ve sầu ngak pandap mbang. Min, janih côn trùng ni, duik lavik mala haluk nan ye njom rilo ký sinh trùng, vi sinh vật, abih di nyu nan lac bimao. Dalam nan hu sa janih bimao biak jhak bhian daok mangaok rup ve song nhộng ve. Bruk njauk biai nan lac, janih bimao ni oh ralai di nhiệt độ glong, nan ye, yaom lac tuk tasak, bimao jeng dok kandong veik di rilaow drei ve.

Bruk hu mbaok di 2 biến thể phụ BA.4 haong BA.5 daok ngak ka yaok rituh taneh ia hu menuac njauk COVID-19 tagok meng 10 tal 50% dalam adit bloh. Rilo urang ilamu gah dịch tễ mboh lac, meng prein njaom mbak khang, metai lahik glaong, piah diuk haong jit praong suai lavik, dom jalan pacang caga jit brei gam gam hu khik ramik.

30 taneh ia di Kapul quân sự Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương – NATO harei ni, 05/07, hu mbaoh tangin tame sarak ka bruk ba Phần Lan song Thuỵ Điển tame NATO, piah tapa nan peih bruk phê chuẩn harak likau tame di 2 taneh ia Bắc Âu di Nghị viện yaok taneh ia di NATO. 

Cảnh sát hu cap khik urang medil lac cuh phao ngak ka jaik 40 urang metai saong njauk rambus di bang Illinois dalam harei Quốc khánh Mỹ 04/07. Bruk cuh phao nan rah tabiak di ban Highland Park mesup harei 04/07 tuk rilo rahra daok hu mbaok di tuk diễu hành salam uan harei Quốc khánh Mỹ. 6 urang metai saong 31 urang njauk rambus dalam bruk nan. Urang medil ngak bruk nan, lac Robert Bobby Crimo, umo 22 thun, lac menuac hu sang daok pak nan, njauk cap mek hadei di tuk nduac tabiak truh labik nan saong njauk cảnh sát pagui mek.. Urak ini, dom gah chức năng Mỹ daok duah thau makna di bruk nan./.

 Urang lang: M. Phuong & Hani Pha – 05/07