Dah page ini Thủ tướng Rajaei Phạm Minh Chính, akaok mban tacei jalan pakat negar ka bruk pacang caga jit COVID-19 mai hu mbaok saong pato tacei Nyaom biai ba tabiak bruk y tế thun 2022. Nyaom biai kayua Mintri Y tế peih tabiak, hu pambuak online meng jabat Rajaei tal labaih 700 labik di 63 tỉnh, ban dalam taneh ia. Dalam thun 2021, sa dalam dom bruk hadah krah di taneh ia lac bruk ngak catang, samu gauk, siam lagaih dom jalan pacang caga jit, samar drah salih tapa raidiuk siam makre salamat, pasang iek hu jit COVID-19. Gah y tế hu ieu pataom labaih 25.000 chuyên gia, urang jakar y tế, y bác sĩ, sinh viên dom sang bac y dược daong ka dom tỉnh, ban; hu yaok rituh ribau urang jakar y tế hareu, melam ngak bruk oh thau glaih glar di labik taong ruak, dang anak bruk mbuan njauk ruak kik saong metai lahik, tapa nan jeng hu oh takik urang metai... piah khang hatai khik caga suan yava, iek glang siam di abih prein yava di bhap bini.

Thanh tra Rajaei bahrau tabiak harak brei pasang iek bruk Blei pandap panda, jamriak, vật tư, sinh phẩm, kit test xét nghiệm, vaccine, jru pacang caga jit Covid-19 di ban raya HCM dalam tuk vak meng harei 1-1-2020 tal harei 31-12-2021, tuk vak pasang iek rah tabiak dalam  30 harei. Tui ong Đặng Công Huẩn, Paok Tổng Thanh tra rajaei, ni lac bruk ngak biak prong bo mban tacei jalan Pakat negar ka pacang cag tham nhũng, tiêu cực; Rajaei, Thủ tướng Rajaei jao ka Thanh tra rajaei song gah thanh tra. Kayua yau nan ye, cong dom akaok mintri, dom urang dang akaok dom jabat samu mintri,  UBND dom  tỉnh, ban samar peih ngak, ba tabiak dom dom asal kadha tui cong khin di thanh tra.

Jala pandiak harei ini 20/1, Jabat Mintri LĐTB-XH brei thau, urang par akaok mintri ini bahrau mbaoh tangin tame harak ka 160 pathau khan tagok Thủ tướng ka tanut daong brak ka bhap bini gaok kan kandah dalam tuk Tết Nguyên đán thun sak rimaong saong dom bilan akaok thun 2022 di dom tinh, ban. Tui nan, Mintri LĐTB-XH pathau khan Thủ tướng Rajaei  lac anak mata brei jaik 10 ribau tấn brah ka 197.952 sang piah daong pacang eik lipa ka bhap bini dom tỉnh: Ninh Thuận,Tây Ninh, Cao Bằng, Phú Yên, Nghệ An, Gia Lai saong Quảng Bình.

Dalam thun 2021, dom pakat kapul urang kamei ban  Cần Thơ hu jhul khang bruk pathau khan pacang caga jit Covid-19; peih rilo bruk daong tani tanat raidiuk ka bhap bini, hu pambak tal dom labik, pagap yau: “Siêu thị zero đồng - klah rabra anit ranam”, “dong pandap mbang samar drah”, Sruh radaih “Klah rabha hatai ranam”, “Triệu pok pandap – Klah rabha anit ranam”, bruk  “nao drah pasa” dong bhap bini; dong pambuak bruk pablei kaya nong, dong ka urang nong yam tapa kan kandah dalam jit  prong COVID-19… Langiu di nan, kapul urang kamei  jeng hu pambuak gauk nao ieu, jak ba dom doanh nghiệp song bhap bini rik dong pandap panda, trang thiết bị y tế brei kapul urang jakar, urang lin, y, bác sỹ song yaom jien abih tih labaih  38 tỷ đồng. 

Sở Công Thương Bình Thuận bahrau ieu kakei dom doanh nghiệp hu sàn pablei salih điện tử daong doanh nghiệp, labik pablei salih kaya nong Bình Thuận tagok sàn pablei salih điện tử. Urak ini thanh long saong baoh tamekai daok tame bilan paik baoh biak rilo, pataom tame tukvak Tết Nguyên đán thun sak rimaong saong tukvak ia bilan bak baoh bilan sa tui saka ia bilan thun 2022. Kayua yau nan ye, Sở Công Thương mboh lac bruk ba baoh thanh long, baoh tamekai tagok sàn pablei salih điện tử meda rik daong yaih khan saong pambuak bruk pablei dua janih baoh nan.

Yam ndoc kadung jien uranaih Liên hợp quốc (UNICEF) bhum Trung Đông - Bắc Phi, ong Ted Chaiban, brei thau lac, labaih 120 mbang ngak suam trak ngan song uranaih hu rah tabiak di Sudan meng di bruk đảo chính quân sự dalam bilan  10/2021. Tong abih dom bruk ngak suan rah tabiak hong uranaih likei umo daok sit, dalam nan rilo uranaih likei song uranaih kumei umo labaih  12 thun njauk chap kreik. Uranaih dok njauk kan kandah meng dom bruk tong tame gam gam dom labik y tế. UNICEF hu panuac ieu urang jakar Sudan khik iek uranaih plaih njauk bruk tong paoh, njauk rapeik rapai song oh caik ka uranaih laik tame dom bruk mesruh gauk atau dom bruk chính trị.

Tui pathau khan di Roh duah dunya di bruk pacang viek jru kháng sinh hu ba tabiak brei thau mangaok tạp chí Đơ Len-xét (The Lancet) brei mboh, labaih 1,2 triệu urang metai dalam thun 2019 kayua vi khuẩn pacang viek jru kháng sinh, lac bruk metai glaong jang HIV/AIDS atau ruak pandiak dom. Tui kuhria tal thun 2050 dom urang metai di dunya kayua bruk pacang viek jru kháng sinh tagok tal 10 triệu urang. Bruk pacang viek jru kháng sinh daok trak damak di rilo taneh ia hu jien mek tame bier saong mbaih, abih di nyu nan lac di Châu Phi saong Nam Á, ngan haong labaih 1 dalam 5 urang metai lac ranaih umo ala 5 thun.

Muk Hana Horka, sa urang daoh ragu daoh bhap bini urang Séc, metai hadei di tuk  khin njom COVID-19 piah mek miễn dịch. Harei 14/1, urang kamei umo  57 thun ni khan angaok mạng xã hội lac pren yava di muk dok siam veik hadei di tuk dut iek mboh dương tính song virus SARS-CoV-2. Min, urang likei di muk hu khan lac muk metai 2 harei hadei di nan. Muk Horka oh klauk vaccine min khin njom ruak piah hu miễn dịch haong COVID-19. Urak ni, dom urang njom COVID-19 bahrau di Séc tagaok tal tanut glaong di abih, lac  28.000 urang dalam abih tih menuac sia di taneh ia ini, lac 10 triệu 700 rabau urang./.

Urang lang: Thu Thảo & H.Pha – 20/1/2022