Parang iek ngan haong kadha “Nhà báo Nguyễn Ái Quốc saong 100 thun Mbao Người cùng khổ” kayua Hội Nhà báo ban raya Hồ Chí Minh, Sở Ilamo saong Thể thao Ban raya pambuak haong Miuyim Báo chí Việt Nam peih tabiak meng ini tal harei 25/6 di labik anak Sở Ilamo saong Thể thao ban raya Hồ Chí Minh (di jalan Đồng Khởi, Quận 1). Parang iek hu yaih khan jalan ngak mbao di Nguyễn Ái Quốc meng thun 1919 tal thun 1925, dom kadha vak akaok meti di Nguyễn Ái Quốc hu ba tagok mbao L’Humanité, panuac jak ba ieu kakei hu mbaok tame Kapul pambuak gauk ngak mbao Le Paria harei 10/2/1922, parang iek 29 dalam 38 blah bao Le Paria hu xuất bản (hu blah ka 1 saong blah puac abih) duah pataom meng France. Gam haong nan, parang iek kadha “Urang nao duah thaot binguk di taneh ia” di họa sỹ Nguyễn Quốc Thắng; kadha Nguyễn Ái Quốc di Paris” di arauh họa sỹ Phạm Văn Đôn.

Tui pasak kuhria mboh dahlau bruk langik tasik pakat negar, meng ini tal abih thun 2022, angaok bhum tasik Biển Đông hu 10-12 mbang rabuk haong áp thấp nhiệt đới. Dalam nan, ngak kan kandah tapak tal taneh ia drei meng 4-6 mbang. Dalam dom bilan hajan (meng bilan 7-9), bhum Tây Nguyên saong Nam Bộ  ia hajan meda kurang duk haong rilo thun.

Đồng Nai daok tame tukvak samar drah dalam bruk langyah mbaok taneh piah pabak ka bruk padang ngak mblang kapar haoh Long Thành. Min, di tukvak puac, bruk biyar jien, daong ba, tái định cư ka bhap bini tamuh tabiak rilo kan kandah, tavak tavaiy. Piah padang ngak mblang kapar haoh Long Thành, Kanja njauk pataom mek 5.000 ha taneh, dalam nan tukvak 1 caong hu labaih 2.500 ha. Tal tukvak ini, tỉnh Đồng Nai hu jao  labaih 2.350 ha taneh tukvak 1 ka po buh jien tame, mek hu labaih 93%. Ong Lê Văn Tiếp, akaok Ủy ban bhap bini huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai brei thau, kayua gaok tavaik adat hukum nan ye dahlau daih, bruk biyar jien, daong ba, tái định cư ngan haong labaih 1.000 urang pablei salih  taneh meng harak vak tangin njauk gar veik.

Harei 17/6, hadei di tuk hu Viện Kiểm sát bhap bini tỉnh Khánh Hòa mbaoh tangin, Gah Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Khánh Hòa hu mbaok di Pasak pasang iek ruak kik Khánh Hòa piah yar harak khởi tố bị can, pasang iek labik ngak bruk di bị can Huỳnh Văn Dõng (umo 55 thun), Yam ndok Pasak pasang iek ruak kik (CDC) tỉnh Khánh Hòa saong Trần Quốc Huy (umo 41 tuổi), Trưởng phòng Tổ chức, hành chính CDC tỉnh Khánh Hòa ka duas "Ngak suan dom adat gah đấu thầu ba tal khat lahik biak trak”. Tapa pasang iek duah thau tuk camereip, dalam 2 thun (2020 saong 2021), CDC Khánh Hòa ngak khat lahik ka Karja 9,86 tỉ đồng dalam tuk hu jao blei pandap meng bruk đấu thầu duh ka bruk pacang caga jit COVID-19 haong yaom jien abih tih labaih 14 tỉ đồng.

Pambuak tal bruk sa uranaih Japon mblung ia metai dalam labik caluai ia di sa resort daok di Mũi Né (ban Phan Thiết), Công an ban Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận) hu khởi tố bruk “vô ý ngak metai manuac kayua ngak suan  dalam bruk ngak”. Hu thau, mon 10 harei 5/4/2022, kamuan H. Y. (umo 11 thun, negar Japon) trun manei di labik danao ia ka uranaih di resort nan. Hadei di nan, dom ayut saabat  mboh kamuan Y ndih mala mbat danao ia, nan ye preo tagok. Hadei di nan, kamuan hu tagok min oh daok diuk. Urak ini jabat Cảnh sát điều tra Công an ban Phan Thiết daok pasang iek, duah thau, pataom mek panuac di dom urang hu pambuak tal.

Harei 17/6, Gah pablei salih dunya (WTO) hu mbaoh tangin tame sa pok sanya daong dom bruk taong cap ikan, kurang padai brah pandap mbang, vaccine caga COVID-19. Dom kapul biak kham merat ginum biai piah ba tabiak “sa pok sanya oh ka bhian mboh” ka bruk pakauk dom pok daong piah palagaih ka bruk taong cap labaih saong ngak kan kandah tal bruk tani tanat di dom vựa ikan dunya, harak sanya ini meda ba mai bruk salih karei ka raidiuk di rilo menuac angaok dunya. Nyaom biai jeng njauk gauk haong dom sanya ka bruk pablei salih điện tử, pacang caga jit praong COVID-19 saong salih bahrau WTO.

  Urak ini rilo mblang kapar haoh di châu Âu jeng daok kham marat lang yaih dom kan kandah gah menuac ngak saong logistics dalam tuk bruk caong nao mai daok tagok khang hadei di tuk dom harak adat pacang caga jit praong  COVID-19 hu yah klaak. Harei 17/6, mblang kapar haoh Gatwick di London -  mblang kapar praong ka 2 di Anh, khan lac meda brei patakik dom mbang par dalam bilan rivang main Hè kayua kurang manuac ngak daok rahtabiak di rilo labik. Tui nan, meda hu rilo hãng kapar haoh njauk brei klaak mbang par.

Hy Lạp bahrau peih pakak mblang bein Ia harei bahrau. Ini lac sa dalam dom mblang bein praong abih di châu Âu, daok atah di mỏ dhang praong abih di taneh ia tok meteh mon peih radaih, nao gah barak ban Kozano. Yaom lac peih pakak mblang bein nan, min Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis jeng daok hu panuac lac brei patagok bruk ngak “than nâu” 550% piah khik caga tal thun 2024. Taneh ia ini jeng brei padeih bruk kuhria kreik pabah mbang dom sang mac nhiệt điện dhang./.

Urang lang: Thu Thao & M.P -18/6/2022