Jit Covid-19 ngak ka jaik 20 triệu ranaih, anek saih, sinh viên njauk padieh nao tal sang bac, salih tapa bac online dalam rilo bilan gam gam. Kayua yau nan ye, Thủ tướng Rajaei ieu kakei Mintri pato magru pambuak haong Mintri Y tế peih ngak chip ginum biai online dalam taneh ia piah sua tangi mek panuac di dom chuyên gia, dom urang roh duah ilamo saong dom tinh, ban njauk gauk ka jalan cambaih laih ppiah peih pambah mbang dom labik pato magru. Gam tui di nan, pato tacei dom tinh, ban brei ka anek saih meng umo 12 thun tagok nao bac tapak gilac hadei di tuk Tết Nguyên đán. Langiu di nan 2 mintri jeng samar drah roh duah, pato tacei cambaih laih ka dom tinh, ban, dom labik pato magru peih ngak salamat, pacang caga jit Covid-19 piah ka ranaih, anek saih umo meng 5-11 thun nao bac tapak gilac.

Harei ni jalan cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận atah labaih  51 km brei  radaih peih iek, piah duh ka bhap bini nao mai dalam tuk  Tết nguyên đán anek sak rimong  2022, patrun rilo radaih ka jalan roya ka 1, labik tapa  tỉnh Tiền Giang. Urak ni, jalan meng  ban raya HCM nao miền Tây tapa nút giao Thân Cửu Nghĩa hu pambuak luac tapa song jalan nduac samar ban raya .HCM - Trung Lương, min jalan  meng Mỹ Thuận  nao Trung Lương, dom radaih njauk  peih vòng jalan nduac samar ban raya HCM - Trung Lương kayua dom jalan pambuak di labik ni oh ka salah bloh. Danak dak jalan cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận dok abih dalam  tỉnh Tiền Giang, hu ngak song yaom jien lac  12.228 tỉ đồng.

Sang iek ruak Chợ Rẫy bahrau peih Bilik pasang iek Di chứng COVID-19 di labik iek ruak Chuyên gia di sang iek ruak. Ni lac labik iek ruak, pasang iek saong taong ruak taong abih dom “di chứng” di ruak, gam tui di nan jeng hu taong yaom ka dinh dưỡng, vật lý trị liệu – pasiam viek prein yava ka urang ruak hadei di tuk njom ruak COVID-19, abih di nyu nan lac dom urang bhian njauk COVID-19 di tanut trak, mbuan ba tal metai atau trun prein yava hadei di tuk thit ruak. Kuhria tal urak ini, TP.HCM hu labaih 300.000 urang njom njom ruak COVID-19 hadei di tuk thit ruak rilo bilan jeng daok gaok biak rilo triệu chứng saong di chứng dui atah.

Tỉnh Sóc Trăng hu mai veik raidiuk siam mekre bahrau  hadei di tuk brei trun pakat jit  meng bhum katam trun bhum hajao. Hu yau nan,  kayua tuk vak tapa  tỉnh patagok dom kham merat pacang caga jit COVID-19 song hatai sahneng di bhap bini ka pacang caga jit  COVID-19 hu tagok glaong. Urak ni, tỉnh hu ngal salah  bruk klauk mbang ka 1, mbang ka 2 ka uranaih meng  12 thun tagok  song dok klauk mbang ka  3 ka bhap bini meng umo  50 thun  song gah dang akaok pacang jit... Dalam rilo harei tapa urang njom COVID-19 bahrau di Sóc Trăng trun rilo, taeng harei  17/1 tok hu  34 urang njom bahrau, takik di abih kuhria dalam rilo bilan ini mai.

Công an tỉnh Bình Dương daok pasang iek ngak cambaih bruk ngak di dom urang pandar mạng xã hội piah meblah mek jaik 400 triệu đồng di saai A (umo 35 thun, daok di tỉnh Bình Dương). Tapa yaih khan ứng dụng di mangaok phone par tangin, saai A tải app Langyah bruk ngak online, hadei di nan khol nyu pachot pagat saai “nạp thẻ tích điểm” . Kayua njauk buh biak rilo jien jien min oh suak tabiak hu, saai likau taduan mek gilac viek jien ye hu tacei lac (tapa jalan nhắn tin) buh pabak 115 triệu đồng piah dom điểm pataom veik samu 1 tỷ đồng, tuk nan meng meda suak tabiak hu saong padieh mein. Tuk abih jien padai, saai A tapa tukvak buh jien ye taduan hu panuac khan lac njauk kariek abih tài khoản, taong abih tih jaik 400 triệu đồng.

Yam ndoc danak dak  Y tế samar drah di gah Y tế dunya  WHO, ong Mai Rai-ần brei thau, bahrau hu 7% menuac sia di châu Phi hu klauk 2 mbang vắcxin COVID-19. Dalam tuk nan, di dunya, labaih sa meteh urang hu klauk 2 mbang  vắcxin. Dahlau di nan, danak dak klah rabha  vắcxin dunya COVAX hu parabha sa  tỷ mbang vắcxin COVID-19 ka dom taneh ia duah hu jien takik song mbiah. Bruk pabak ka dom taneh ia kan kandah njauk trun takik kayua kurang vắcxin song kayua dom taneh ia kaya meda khik piah vắcxin song patrun bruk pablei tabiak negar langiu .

Đặc khu hành chính Hong Kong (Trung Quốc) hu tabiak harak brei am cuk klaak labaih 2.000 drei tikuk hamster saong kakei lac po anek athur ini oh kuan cum nyu. Bruk ngak ini hu peih tabiak hadei di tuk dom urang jakar duah mboh dom urang njom biến thể Delta dalam rahra hu pambuak tal anek athur ini. Tui Cục Y tế saong hacih saat pandap mbang Hồng Kong, urak ini ka oh mboh hagait brei mboh anek raong dalam sang ini meda pambak ruak tapa manuac, min dom urang jakar ndem lac drei njauk caik hatai sangka. Dahlau di nan, dalam labaih 100 mẫu hu mek meng 1 cửa hàng, hu 11 mẫu brei mboh dương tính haong virus SASR-CoV-2. Ini lac mbang camriep abih di dunya hu urang ruak pambuak tal tikuk hamster hu brei thau lac njom ruak COVID-19.

Yaom lac nhiệt độ gah langiu di ban ine  Matxcơva lac mala 10 độ C, yaok ribau urang tui agama Chính thống giáo Nga hu mbaok tapen dom danao ia patau piah ngak adat menei ia patau rao duhsa. Dom urang y tế, gah cứu hộ hu mbaok tapen dom danao ia patau piah caga dong tuk hu bruk. Thun ni  46 danao ia patau hu cao gilaong di dom krong ribaong di Matxcơva piah duh ka menuac sia. Di rilo bhum palei karei di taneh ia Nga, bhap bini oh klaak tapa bruk meng kan ni, yaom lac langik  mala 40 tal mala 45 độ C. Urang jia lac, bruk ngak ni hu dong rao abih duhsa song patagok pren yava./.

Urang lang: Thu Thảo & H.Pha – 19/1/2022