Adat palao ghe trun tasik

Page harei ini 18/3 lac harei 16/2 tui saka ia bulan, di Baha palei  An Hải, huyện kaoh pulao Lý Sơn, Quảng Ngãi, Kapol urang taduan raok tuai di Baha palei  An Hải gam haong dom but pajaih kaoh pulao Lý Sơn peih ngak Lễ khao lề thế urang lin Hoàng Sa. Lễ khao lề thế urang lin Hoàng Sa hu meng labaih 400 thun, lac Inem krung Ilamu phi vật thể pakat Negar. Tapa nan piah ka bhap bini brei mboh hatai hadar tal, thau dhar phol Kapol urang lin tasik Hoàng Sa gam khik iek Bắc Hải( iew katut lac Đội Hoàng Sa) meng kan nao tapa riyak piah tabiak  tasik Biển Đông padang got jamang, brei thau bruk ngak po kaoh pulao tasik ngan saong kaoh pulao Hoàng Sa saong Trường Sa.

UB bhap bini tỉnh Bến Tre bahrau peih nyaom biai brei thau ka danak dak buh jien tame padang ngak tatua Rạch Miễu 2 saong jalan pataom, jalan tagok tatua… Dalam nyaom biai, akaok UB bhap bini tỉnh Bến Tre - Trần Ngọc Tam brei thau, tatua Rạch Miễu 2 rik daong pasiam bruk nao mai dalam bhum, pabak bruk pajeng ba dak harei dak tagok glaong angaok jalan roya 60, jhul patagok kinh tế - xã hội, khik kajap an ninh quốc phòng 2 tỉnh Tiền Giang saong Bến Tre, jeng yau bhum taneran kraong CL, patrun bruk gar jalan, bala angaok jalan. Gam haong nan, dui katut panak veik tukvak meng TPHCM nao Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau... Tatua Rạch Miễu 2 kayua Mintri Jalan mbak Pajeng ba ngak po đầu tư, atah abih tih 17,6km,  hu peih tabiak ngak meng thun 2021 tal thun 2025 saong hu ba tame pandar dalam thun 2025, suai di abih lac dalam thun 2026.

Sở Xây dựng Ban raya HCM birau ngak salah saong ba tame duh ka bhap bini Bein bingu Bến Bạch Đằng saong Bein bingu Mê Linh labik jalan Tôn Đức Thắng-Quận 1 hadei di sa tukvak ramik ngak pasiam. Bruk ramik pasiam nan hu dom jalan nao, jalan kabak, mblang praong, pala phun kayau hijao, pala hareik ngak mekre, pagam dom jalan gom truac hadah, pagam jalan pruh ia tự động, panduan ba dom danak dak lih tame nao labik karei…Bruk pasiam Bein bingu Mê Linh, Tapen kraong Bạch Đằng, tani tanat lư gilau ala rup patau  Đức Thánh Trần Hưng Đạo... ngak mekre ka labik pasak ban raya saong njauk hatai caong khin di bhap bini.

Urak ini, dalam tỉnh Kiên Giang hu jaik 2.828 sang saong jaik 3.000 baoh sang raong cim yến, abih tih labik raong lac 730.630 m2, rilo meng lac di 2 ban Rạch Giá saong Hà Tiên, dom huyện Hòn Đất, Kiên Lương, Châu Thành… ba jien tame rilo ka urang raong. Min bruk raong cim yến di Kiên Giang jaik di ini jeng mblo tabiak dom cuang kandah, tavak tavaiy, brei samar hu dom jalan ngak ka nyu samu gauk piah lang talaih. Yau ye bruk pablei salih sruh yến oh ka hu darak pasar tani tanat, njauk urang blei kateik yaom, pandap rilo meng pablei tamo, jaik abih jeng pablei tapa jalan tiểu ngạch min takik, daok veik rilo meng pablei salih dalam taneh ia.

Sang iek ruak Đại học Y Dược Ban raya HCM birau daong plaih di meta ka sa urang njauk dang baoh hatai, padeih suak yawa meng ilamu “Hạ thân nhiệt chỉ huy”. Bác sĩ Phan Thái Sơn– Phaok akok khoa Hồi sức tích cực brei thau, urang ruak angan N.Đ.T. umo 34 thun, daok di Ban raya HCM, dang baoh hatai tuk urang dalam sang birau ba tame tal pabah mbang sang iek ruak. Khoa Cấp cứu di Sang iek ruak cấp cứu baoh hatai kandang  labaih 30 minit ye baoh hatai sa-ai T hu megei veik min sa-ai oh ka thau drei jan, brei suak yawa meng mac. Khoa brei taong ruak meng kỹ thuật “hạ thân nhiệt chỉ huy” dui atah dalam 96 mon. Bruk nan lac, urang ruak hu tauk tagok rup dom blah pagam trun pandiak angaok kalik saong trun pandiak meng mac, gam haong hồi sức tích cực. Urak ini, urang ruak prein yawa hu siam veik, meda nao mai saong ngak bruk yau dahlau.

Tổng thống Mỹ Joe Biden bahrau ini hu mbaoh tangin tame sa danak dak hukum kadung jien rajaei yaom 1 rabau 500 triệu Đô la, dalam nan hu 180 triệu Đô la daong an ninh ka 3 taneh ia dalam NATO daok di bhum Baltics.  3 taneh ia hu taduan jien daong di Mỹ lac Estonia, Latvia saong Litva. Mỹ jeng daok sahneng kuhria bruk pabak lin hu mbaok gam gam di bhum Baltic.

Dom labik gheih mekre rivang main dulich di Đông Nam Á meng Bali tal Bangkok daok brei peih pabah mbang veik, klaak dom jalan pacang caga COVID-19 piah dui pachreih rilo tuai damuai jang. Di Indonesia, rajaei brei ramikva veik sarak pacang caga jit Covid-19 di harei 21/3 gam haong panuac brei klak dom jalan pasang iek jit ngan haong tuai damuai dunya dalam bilan 4 atau aval jang, hadei di tuk peih ngak iek di Bali. Philippines saong Malaysia meng harei 1/4 jeng brei adat ka taong abih tuai damuai hu klauk ginup vaccine COVID-19 tame negar bo oh daok karei tui iek ruak.

Australia bahrau jeng taneh ia camereip abih di mangaok dunya nộp đơn pathau Cty Meta, po mạng xã hội Facebook saong Cty Meta di Ireland kayua ba tagok dom yaih khan bleik, pachot. Tui Ủy ban Meriak gauk saong Urang blei pandar Australia, Meta hu brei adat dom yaih khan bleik, pachot ka đầu tư jien điện tử jeng yau dom bruk ngak gah jien padai pamaong tame dom urang “mbuan njauk lah pachot” angaok mạng xã hội. Dom yaih khan ini daok brei pandar thaot binguk di dom urang hu angan je di Australia yau ye urang ba danak dak papar binguk David Koch, doanh nhân Dick Smith atau urang dahlau daih ngak Thủ hiến bang New South Wales lac Mike Baird. Meng dom yaih khan bleik, pachot ini bo rahra Australia njauk khat lahik tal 650 radau đô la Australia./.

Urang lang: A.Nghiem & M.Phuong – 19/3/2022