Di Sarak 143 mbang nyaom Rajaei yaok bilan di bilan 10 thun 2022, Thủ tướng Rajaei bahrau hu ieu kakei Mintri Jalan mbak pajeng ba par akaok, pambuak haong dom jabat, dom tinh, ban jhul samar bruk peih ngak dom danak dak jalan mbak hu makna praong. Khik tani tanat bruk peih ngak Danak dak padang ngak jalan mbak cao tốc Bắc - Nam gah Timun tukvak 2021 – 2025; peih ngak Danak dak mblang kapar haoh dunya Long Thành dalam bilan 12/2022; daong ilamo, pambuak gauk lang talaih dom kan kandah, tavak tavaiy ngan haong dom danak dak nao tapa labik di dom tinh ban kayua Ủy ban bhap bini pakat tỉnh ngak jabat par akaok, khik tani tanat bruk ngak saong chất lượng

Sang iek ruak Quốc tế Phương Châu daok di ban Cần Thơ hu taduan mek “Baoh tara amek JCI”. Ini lac sang iek ruak camereip abih di ĐBSCL saong lac Sang iek ruak ka 6 di Việt Nam mek hu harak angan je JCI – sa tanut pakat dunya di gah y tế dalam saong langiu taneh ia. Bruk sang iek ruak Quốc tế Phương Châu mek hu baoh tara ameh JCI lac sa kadha biak praong brei mboh ka chất lượng y tế di ban Cần Thơ. Meng ini, menuac sia di ĐBSCL hu sa labik piah pilih ruah bruk iek glang prein yava siam mekre salamat tui tanut chuẩn dunya.

Trung Hòa lac xã camriep di Trảng Bom, Đồng Nai hu pok brei angan lac xa mek hu tanut chuan palei pala bahrau kiểu mẫu. Oh njauk lac ngak salah abih tih dom asal kadha bo xã daok peih ngak patagok dom jalan ba tabiak lac pilih ruah dom uranaih umo mala 5 thun njauk eik lipa, lavang lavaih bier jang 11%. Tui UBND xã Trung Hòa, tukvak anak tal meda patui veik jak ba bhap bini cak rok patagok kinh tế, paglaong raidiuk saong bruk mbang ngui, halain hatain hu mbaok tame khik caga alam môi trường... Xã jeng pambuak haong bhap bini saong huyện buh jien tame ngak tuk pacang tui tanut chuan ka dom  jalan kraong ribaong, buh jien tame ngak danak dak ia hacih pabak ka bhap bini.

Sở Y tế tỉnh An Giang  bahrau meyaom saong pok angan 50 baoh sang ndih tapui 2 anek sa gah lac kumei, naih gheih dalam bac da-a saong pasram megru dalam thun ini. Ini lac dom sang yam tapa jalan sahneng iek praong likei, iek lap kumei, raong pato anek jeng menuac jeng urang. Danak dak “Likei kumei oh samu gauk tuk ndih tapui” daok hu tỉnh An Giang ba tabiak ngak hu siam lagaih, jalan sahneng iek praong likei, iek lap kumei oh daok lac bruk praong tra, bruk likei kamei samu gauk hu iek praong jang.

Peih ngak danak dak “Paglaong chất lượng saong pandar dịch vụ prein yava tuk manek”, meng di thun 2006 tal urak ini, tỉnh Ninh Thuận hu brei 45 amuk mbuai di dalam puk palei lac urang bangsa takik nao bac magru di Sang iek ruak Từ Dũ (TP. Hồ Chí Minh). Meng dom ilamo bac hu, tal urak ini dom amuk mbuai puk palei di Ninh Thuận hu pasang iek prein yava ka 3.650 urang matain, daong mbuai ka urang menek di bilai iek ruak saong di sang ka jaik 600 urang matian. Langiu di nan, dom amuk mbuai di puk palei daok hu mbaok tame langyah, jak ba urang kumei sangka prein yava, ndih tapui tui sarak karja.

Nga meda brei thau dom jalan ngak pambuak tal bruk pabak pandap mbang saong năng lượng. Dalam nan hu dom bruk pambuak tal pambuak gauk di Nga haong Thổ Nhĩ Kỳ piah peih bruk pajeng ba praong ngũ cốc saong khak drak. Yaom pandap mbang saong năng lượng tagok glaong, langik tasik kan kandah, srau kadau kinh tế, jit praong Covid-19, naong trak sraiy biak praong, kan kandah meng bruk mesruh gauk di Ucraina jhul yaok triệu menuac di rilo taneh ia laik tame kan kathaot, eik lipa, tuk yaom pandap mbang saong nhiên liệu tagok samar.

Dom urang njom ruak Covid-19 di Trung Quốc gam gam tagok khang dalam dom harei jaik di ini. Taeng di harei 9/11, mblang kapar haoh di dom ban praong brei padeih tal 80% dom mbang par, hu labik brei padeih taong abih dom mbang par. Di ban Quảng Châu, lac labik hu jit ruak rahtabiak trak di abih, hu veik 2 quận njauk pacang cacak, hadei di tuk pathau khan lac hu 10.000 urang dương tính dalam 8 harei tapa. Tỉnh Quảng Đông jeng hu  2707 urang njauk ruak Covid-19 bahrau. Rilo labik ravang ma-in, pablei salih, sang iek ruak di Bắc Kinh jeng njauk kareik pabah mbang.

Tui bruk daong y tế quốc tế Unitaid, Nam Phi meda peih ngak iek bruk klauk pacang caga HIV di akaok thun tal. Bruk klauk jru ini meda pacang hu 52.000 urang njom HIV bahrau dalam 2 pluh thun tal meyah hu peih ngak dalam negar. Bruk klauk jru hu peih tabiak ngak 2 bilan sa mbang. Ini lac jalan ngak bahrau abih dalam bruk taong dahlau ruak caga njom (PrEP) pandar jru pacang virus piah pacang caga njaom mbak HIV di dom urang âm tính haong HIV./.

Urang lang: Thu Thảo & M. Phương