Page ini 10/5, Thu tuong Rajaei Phạm Minh Chính ba kaok kapol urang jakar pakat glong Viet Nam hu mbaok di  Nyaom biai pakat glong ASEAN mbang ka 42 di Labuan Bajo, labik hu prein khang gah dulich di Indonesia. Di var peih pakak, urang jakar ngak praong dom taneh ia hu khan tapa dom bruk praong Pamong tal Cong dong ASEAN hadei thun 2025, padang ngak anak tal di Cong dong dalam 20 thun anak tal, ngan haong bruk kham merat, caong khin patagok khang kajap jang, sumu ASEAN. Tui nan, brei khan tapa 10 sarak pamong tal bruk pambuak ASEAN dalam rilo gah, dalam nan njauk caik hatai hu Tuyen bo hoang gauk Pamong tal Cong dong ASEAN hadei thun 2025,  patagok he sinh thai radaih điện di bhum, Roh duah Sa Prein khang ASEAN, jhul pakhang bruk pambuak bruk bayar jien di bhum taneh saong pakhang bruk pandar jien bản tệ.

Meng harei 1/6 tal, sarak pabak pasiam veik dom asal kadha ka bruk parilo jalan ngak mbang duah jien, patagok bruk patrun kathaot saong daong ka urang ngak nao ngak bruk di taneh ia langiu tui harak pambuak bruk, di danak dak bruk ngak negar patrun kathaot khang kajap tukvak 2021-2025 hu ba tabiak ngak tui. Tui nan, tal thun 2025, danak dak ini hu yaom jien buh tame ngak lac 570 tỷ đồng, hu daong ka 9.500 urang ngak di dom huyện kan kathaot hu daong pato pakai nao ngak bruk di taneh ia langiu tui harak pambuak bruk. Urang ngak hu daong jien pato, pasram ilamu ngak bruk, sap negar langiu, jien mbang, ndih dalam tukvak bac megru saong hu pabak brei pandap pandar yaok harei.

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu urak ini hu 46 danak dak padang ngak hu makna praong; dalam nan, hu 17 danak dak padang ngak oh sumu saong 19 danak dak oh ka thau cambaic laic tuk vak . Dom sở, dom gah, bhum palei brei thau, urak ini dom danak dak padang ngak hu makna praong gaok rilo kan kandah, tavak taviay bruk quy hoach, bruk bayar jien taneh, to yaom, harak gal dau tu, sarak salih taneh glai…ngak suai bruk peih ngak danak dak. Yau nan ye, Akok UB bhap bini tỉnh iew dom đơn vị samar brei pasang iek dom kan kandah, tavak tavaiy saong hu jalan langyah cambaic laic, jhul samar  bruk peih taneh, tui nan, pasang iek dom danak dak tavak quy hoạch piah hu jalan pasiam veik lagaih.

Meng akaok thun tal ini, rieng raong di dom bhum caik karei ka gah kaya ikan di Cà Mau nyu metai rah rah tui mbaok taneh praong labaih 12.000 ha, khat lahik meng 20-60%. Ini jeng lac thun ka 3 gam gam Cà Mau hu bruk rieng raong dalam danao hadang nyu metai. Dalam tuk daok cang bruk pasang iek brei thau cambaih laih, Sở Ngak nong saong Patagok palei pala tỉnh hu panuac ieu dom gah pambuak tal brei pathau khan, tacei pato urang ngak nong tuk mboh rieng khin ruak atau metai brei khan chip piah samar pambuak gauk lang yah. Cà Mau urak ini hu labaih 250.000 ha raong rieng, lac labik hu taneh raong rieng praong abih di taneh ia.

Hadei di sa tukvak nghị án dui atah, page ini ( 10/5), Tòa án Bhap bini Pakat glong  di Ban raya HCM hu tabiak panuac khaoh duas bi cao Nguyễn Kim Trung Thái ame pajeng di kamuan kumei umo 8 thun metai kayua amaik hmun taong paoh. Hadei di tuk langyah, pasang iek taong abih bruk di vụ án, Hoi dong langyah phúc thẩm  mboh lac, oh hu hagait piah brei mboh lac  Nguyễn Kim Trung Thái ba tangin tame haong  Nguyễn Võ Quỳnh Trang dalam bruk pametai manuac. Meng nan, Hoi dong pasang iek  atah klak abih bruk khang cao di laut su khik caga quyen tui hukum di urang njauk lahik. Hoi dong pasang iek langyah  tabiak panuac yau an so tham 8 thun guk ngan haong Nguyễn Kim Trung Thái ka dua duis “Taong paoh urang karei” saong “ Pacang bruk  diusa”.

Hãng thông tấn Reuters (Anh) ba panuac di akaok kapul sang danaok taneh riya Thái Lan brei thau, urang Trung Quốc tapa Thái Lan blei sang dak harei dak rilo, abih di nyu lac di dom ban praong. Jaik abih dom urang nan bhian ba anek mai Thái Lan bac di sang bac pakat dunya saong ba amaik ame mai iek glang taco. Rilo urang Trung Quốc brei thau, yaom jien labaih 2 triệu nhân dân tệ (290.000 USD) oh ginup piah blei sa baoh sang sit dalam ban praong di Trung Quốc. Min meng yaom jien ini, urang meda blei hu căn hộ cao cấp di pasak Bangkok. Nan ye, rilo menuac pablei sang di Trung Quốc saong blei veik di Thái Lan piah padeih hưu.

Hạ viện Nhật Bản brei tapa dự thảo hukum nhập cư pasiam veik. Tui dư thảo ini, jabat chức năng taneh ia ini  meda brei patauk urang karei tame negar suan hukum meyah oh brei thau cambaic laic hadei 3 mbang payua ho so likau brei adat tị nạn, dom bruk palaik njauk patauk atau cagar veik  dalam tuk  brei patauk nao meda njauk langyah tui hukum hinh su. Langiu di bruk ba tabiak ngan urang likau brei tị nan bhian, dự luật birau brei tapa jalan ngak birau, pasang iek brei daok suai labik ka dom urang tị nạn kayua mesruh metak atau tui Công ước ka urang tị nạn thun 1951, tuk dom urang nan payua đơn tal dom jabat chức năng Nhật Bản.

Khau tin Lào brei thau, dalam dom harei tapa hu yaok pluh urang metai saong njauk rambus kayua ja-kla klaak. Dalam harei 8/5 di Bắc Lào hu 4 urang metai saong 31 urang njauk rambus. Di tỉnh Luangprabang ja kla klaak ngak brei 1 urang metai saong 3 urang karei njauk rambus. Dahlau di nan, harei 26 saong 29/4 di tỉnh Oudomxay haong tỉnh Huaphanh jeng hu dom mbang ja kla klaak ngak brei 11 urang njauk rambus trak. Urang jakar Lào brei thau, langik daok tame bilan hajan nan ye bhian hu ja kla dalam tuk hajan rabuk, abih di nyu lac dom mbang hajan rabuk tuk biar harei./.