Viet Nam peih bruk nao mai mbuan lagaih ka tuai dunya 

Jabat Rajaei bahrau hu Harak pathau khan viek panuac pato tacei di Thủ tướng Rajaei ka bruk buh jien tame danak dak padang ngak jalan Vành đai 3 Ban raya Hồ Chí Minh. Tui nan, Thủ tướng jao ka Mintri Kế hoạch saong Đầu tư, tui ủy quyền di Thủ tướng Rajaei, lambaok ka Rajaei mbaoh tangin tame Harak pathau khan di Rajaei payua tagok Quốc hội brei buh jien tame ngak jalan Vành đai 3 TPHCM. Tui quy hoạch, jalan Vành đai 3 atah labaih 89km, nao tapa  4 tỉnh, ban, nan lac: Long An, TPHCM, Đồng Nai saong Bình Dương. Danak dak hu peih tabiak meda rik daong cak rok patagok kinh tế - xã hội oh lac dom tinh hu danak dak nao tapa bo daok ngak brei ka bhum kinh tế praong gah maraong saong dalam taneh ia.

Tui mintri  Y tế,  anak tal hu peih ngak iek harak  chứng nhận điện tử klauk vaccine COVID-19 (ieu lac passport vaccine) song peih ngak jalan  khaw tin brei harak chứng nhận klauk jru pacang COVID-19 di Việt Nam. Passpor  vaccine điện tử hu makna dreih yau passport vaccine ba-ar. Min, passport vaccine điện tử hu dong ka bhap bini hu mbuan lagaih jang  dalam bruk nao mai, pablei salih di dunya. Urak ni, harak passport  vaccine di Việt Nam hu taduan brei pandar nao mai haong 17 taneh ia.

Sở Y tế TP.HCM brei thau, hadei di labaih 1 adit peih bruk ngak iek salih số bruk khik ramik F0 daok karei di sang dalam ban, tal urak ini hu jaik 48.000 mbang pathau khan di bhap bini njauk COVID-19 hu mboh di mangaok hệ thống saong 731 urang di nyaom urang mbuan njom ruak glaong hu hệ thống kakei lac njauk hu sangka iek glang. Hệ thống khik ramik F0 di sang hu daong trun manieng dom bruk ka dom urang ngak di bilai y tế piah pataom tame sangka iek glang, khik ramik dom urang mbuan  njom ruak glaong, abih di nyu nan lac dom urang mbuan njom ruak COVID-19.

Jit Covid 19 ngak kan kandah tal bruk pablei  thanh long tabiak negar langiu song dom boh kayau karei pablei tapa drak pasa Trung Quốc. Yaom blei dalam negar trun dalam, hu tuk thanh long hatai patih  dok meng  2 ribau tal  3 ribau đồng/sa kg. Anak bruk ni, rilo mik va urang nong di  Nam bộ brei padeih pala ngak vụ thanh long piah salih tapa pala phun karei karei yau: durian, paaok, chôm chôm, darang, kruac, cam, panat, bơ, patei, kruac aik, boh kanduik… Cục pala drak hu panuac kakei , dom tỉnh ban tuk peih bruk pala parai tabiak vụ phun mbang boh  brei hu dong ba, jhul patagok bruk pambuak gauk ngak piah ka bruk sản xuất gam song bruk pablei pandap.

Meng hu rami ramik patagok meng dom thủy điện di mangaok kraong Mekong, hajan oh njauk bilan di rilo labik hu rahtabiak di bhum taneran kraong CL (ĐBSCL). Tui kuhria meng urak ini tal puac bilan 3, hajan rahtabiak di dalam bhum meng 10-20mm, abih di nyu nan lac di bhum gah angaok ĐBSCL meda tagok tal 30mm. Tui Tổng cục Thủy lợi, ia di  ĐBSCL urak ini jeng daok lagaih ka bruk pala drak. Min, dom tinh, ban njauk patui viek pambuak bruk khang kajap haong jabat piah thau cambaih ka tukvak pala drak, pajaih pala, abih di nyu nan lac bhum atah tasik 30-40km, njauk cang ia taba di mangaok kraong tani tanat meng trun pajaih bilan Hè Thu.

Dom urang dang akaok gah hàng không Trung Quốc brei thau, oh ka duah mboh urang halei dok duik pak di labik laik kapan haoh  Boeing 737 di hãng kapal haoh China Eastern Airlines harei  21/3 meng bloh. Yam ndoc jabat  an toàn hàng không di Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc, ong Zhu Tao ndom lac: "Gah dong duah urak ni oh ka duah mboh urang halei daok haduik". Ni lac panuac ndom cemereip di gah hàng không Trung Quốc ka bruk meda lac tong abih  132 urang di angaok kapan haoh metai. Labaih 2 ribau urang hu ba tal labik kapal haoh laik piah duah paoap jnuk di kapan haoh song duh ka bruk dong duah.

Nga hu ieu buh phieu di Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ka danak dak sarak pambuak tal bruk ngak pahla di Ukraine. Dự thảo sarak di Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc di Ukraine kayua Nga ba tabiak bruk padieh cuh piah ba rahra, daong khik rahra saong dom urang dân sự. Dự thảo jeng hu ieu daong ka danak dak bruk ngak pahla di Liên hiệp quốc.

Tui roh duah bahrau di Oxfam, jiak 1/3 tong abih urang ngak di  Mỹ duah hu mala 15 đô la sa tuk song urang ngak lac urang kamei, urang ngak lac urang  Mỹ asal Phi song asal Tây Ban Nha duah hu jien takik jang urang likei klik patih.  Bruk karei di gauk ka bhum taneh rilo meng hu tabiak meng hukum ngak bruk pakat bang, kayua dom labik hu patabiak hukum jien bilan takik di abih glong, bhian hu urang ngak bruk duah hu ala 15 đô-la yaok tuk bier di abih. Ban ine Washington, D.C., labik hu jien bilan takik di abih urak ni di tanut 15 đô la sa tuk./.

Urang lang: Thu Thảo- Hanipha- 23/3