Labik Rayo sap ndem VN papar sap di lubang Ngườm Chiêng, dalam palei Bình Lang, xã Đình Minh

Dah page harei 30/3, UBND huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng peih ngak dalam praong prang bruk taduan raok Bằng xếp hạng inum krung ilamo pakat negar – lac labik Rayo sap ndem VN papar sap di lubang Ngườm Chiêng, dalam palei Bình Lang, xã Đình Minh (urak ini lac Ban sit Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng) atah di labik jalan tapen negar Việt – Trung labaih 10km, lac labik hu rilo ceik patau saong labik biak kan kandah. Thun 1966, anak bruk khol khamang Mỹ cuh palai khang gah barak, Rayo sap ndem VN brei pilih ruah labik ini ngak labik rayo papar sapa piah caga haong angan ieu lac rayo A3. Dah page harei 19/12/1972, rayo papar sap Mễ Trì njauk bom B52, min dalam 9 minit hadei, A3 hu gam haong dom rayo caga karei di Rayo hu pambuak riyak di Rayo sap ndem Việt Nam tal yaok labik dalam taneh ia saong tal ayuh saabat di dunya. Dalam luac 12 thun hu mbaok (1966-1978), ala bruk khik caga di Đảng bộ, karja, bhap bini dom bangsa di tỉnh Cao Bằng, rayo A3 hu ngak salah biak siam bruk hu jao brei.

Thun 2021, yaom lac jit COVID-19 rah tabiak srau kadau, TP.HCM njauk peih bruk brei daok pa-atah di gauk, raidiuk bhap bini haong doanh nghiệp gaok kan kandah min bruk jak ba, taduan jien rik tame dom Kadung jien di UB MT negar Việt Nam TP.HCM jeng daok hu bruk pachreih tui biak siam meng bol bhap rahra, abih di nyu lac jien brei ka bruk pacang caga jit COVID-19. Hu thau, meng harei 1/1/2021 tal harei 31/12/2021, Kadung jien “Brei ka urang kan kathaot” jak ba hu jaik 185 tỷ đồng; Kadung jien “Brei ka tasik pulao palei negar – brei ka tuyến đầu Tổ quốc” hu labaih 17 tỷ đồng; yaom jien saong pandap panda daong ka bruk pacang caga jit COVID-19 lac labaih 4.687 tỷ đồng. Langiu di nan, daok hu rilo bruk ngak, jalan ngak gheih hu peih ngak, ba mai siam lagaih glaong yau ye: ATM brah, labik pablei pandap zero đồng, kadung jru F0, sruh radaih anit ranam.

Meng harei 1/4 tal abih harei 31/12/2022, jien je khik caga alam (BVMT) ngan haong xăng (langiu di etanol), manyek diesel, manyek mazut, manyek nhờn, limek nhờn meda hu trun mateh; ngan haong manyek gaih trun 70%. Bruk trun yaom jien je khik caga alam ngan haong xăng, manyek, mỡ nhờn meda daong tapak tame bruk trun yaom pablei lẻ (dalam nan hu gam jien je GTGT) samu lac 2.200 đồng/lít ngan haong xăng; 1.100 đồng/lít ngan haong manyek diesel, manyek mazut, manyek nhờn; 1.100 đồng/kg ngan haong mỡ nhờn; 770 đồng/lít ngan haong manyek gaih.

Gam haong bruk pasiam kapal ikan, tỉnh Ninh Thuận hu jhul khang, jhul patagok dom bruk pambuak gauk ngak angaok tasik tui dom kapul, nyaom jum pataom taong cap kaya ikan. Tal urak ini, tỉnh padang hu 170 kapul haong labaih 1.000 kapal ikan hu mbaok tame. Dom kapul, nyaom pambuak gauk khang kajap haong dom kapal ikan hậu cần piah patagok tukvak taong cap angaok tasik, trun jien ka dom mbang nao tabiak tasik saong patagok kein laba taong cap, gam haong nan, dom po kapal ikan hu mbaok tame daong gauk tuk gaok ngin rabuk saong bala meng langik tasik, daong gauk tuk hu bala angaok tasik.

Dom harei jaik di ini, yaom dom janih baoh kayau di Vĩnh Long tagok gam gam. Abih di nyu nan lac baoh durian saong baoh panat Thái yaom tagok biak glaong. Yaom panat Thái janih 1 urak ini meng 20.000- 21.000 đ/kg, durian Ri 6 di Vĩnh Long daok hu urang pataom blei haong yaom labaih 70.000 đ/kg. Yaom lac dalam tukvak tapa, yaom dom janih khak drak, jru khik caga phun pala tagok glaong, ba tal jien buh tame ngak tagok labaih 30% dut saong tukvak ini thun blaoh, min meng hu yaom glaong nan ye hadei di tuk kaoh abih jien buh tame, urang pala baoh durian di Vĩnh Long hu laba meng 50- 80 triệu đồng sa công.

Bruk taong gauk di Nga haong Ucraina rah tabiak labaih 1 bilan tapa daok ba tal sa bruk srau kadau “di cư” bahrau ka Châu Âu. Dom taneh ia dalam Liên minh Châu Âu daok pandik akaok ka bruk parabha yau habar ka dom taneh ia thành viên dom menuac mai biak rilo meng Ucraina. Tui yaok pataom bahrau abih di Cao ủy Liên hợp quốc ka urang tị nạn (UNHCR), hu tal 3,9 triệu urang Ucraina klaak taneh ia tapa dom taneh ia dalam Liên minh Châu Âu piah plaih bala. Saong tui kuhria, meda hu tal 8 triệu menuac meyah bruk mesruh gauk daok rah tabiak.

Đại tướng Mak Chito, Phó akaok Tổng cục công an negar Campuchia brei thau: dalam tuk di dunya saong Campuchia daok glaih glar haong jit praong Covid-19, dom bruk kinh tế, pablei salih… njauk dang viek, min dom bruk pablei salih, pajeng ba suan adat hukum janih ma túy jeng daok tagok glaong. Dalam quý I thun 2022, dom kapul chức năng Campuchia hu taong tayah labaih 1.690 bruk pambuak tal ma túy, cap kariek jaik 4.000 urang, cap mek labaih 3.580 kg ma túy, labaih 25 tấn janih piah ngak jeng ma túy saong rilo pandap panda karei.

Lạm phát daok tagok khang di bhum Đông Nam Á. Di Singapore, yaom blei pandar (CPI) dalam bilan 2 tagok 4,3% duk haong tukvak ini thun bloh saong lac tanut glaong abih dalam 9 thun tapa. Daok di Thái Lan, yaom CPI dalam bilan 2 tagok 5,28%, tanut glaong di abih kuhria dalam 13 thun tapa di taneh ia ini. Dalam tuk nan, di taneh ia rilo menuac abih dalam bhum, lac Indonesia, bruk lạm phát dalam bilan 1 lac glaong abih kuhria dalam 20 bilan tapa. Tui dom chuyên gia, bruk yaom menyek, khí đốt, pandap mbang huak, kim loại màu saong dom pandap panda karei tagok khang lac makna ba tal lạm phát di bhum Đông Nam Á./.

Urang lang: Thu Thao – M. Phuong – 31/03