Khik ramik bein pakat negar Núi Chúa
Chủ nhật, 00:00, 26/01/2020 Hani Pha Hani Pha
Yaok thun, rilo dam dara urang ranaih umo dalam taneh ia mai tal dom labik Bãi Thịt, Bãi Hõm, Bãi Ngang dalam Bein Núi Chúa, xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải (t.Ninh Thuận) piah halan hatian khik caga siam mekre salamat ka janih kara kanduh tasik tuk nyu tagok mebaoh. Gam saong nan, dom dam dara daok hu pato ka uraniah daok di bhum tasik bac sap Anh, tin học, peih bruk pataom mek hareik piah ngak hacih mblang tasik… Da-a mikva saong taong abih gauk pang kadha vak di Nguyễn Trung angaok báo Nhân Dân, vak ka bruk kham merat di dom urang halan hatian piah rik daong khik caga kara kanduh tasik yam tapa bruk mbuan si lahik abih, piah ka Bein pakat negar Núi Chúa miat miat lac labik kara kanduh mai duah veik labik hadei di yaok pluh thun daok ala tasik praong.

Yaok thun, di Bein pakat negar Núi Chúa hu jaik 100 mbang kara kanduh amaik tagok mblang cuah piah mebaoh. Dahlau meng mebaoh, tuk melam, kara kanduh amaik ruai tagok dom mblang cuah tapen tasik duah labik lagaih. Hadei di nan, kara kanduh amaik mek takai kuac cuah jeng 1 sruh bloh mebaoh dalam vaktu 2 maong. Kara kanduh amaik meda mebaoh meng 1 tal 3 mbang dalam 1 thun, yaok mbang meng 70 tal 200 baoh. Hadei di tuk mebaoh bloh, kara kanduh amaik tabiak truh sruh, nao veik tasik. Tui langik pandiak takik atau rilo, meng 45 tal 60 harei hadei, kara kanduh nyu caih tabiak kara kanduh anek. Langik dak pandiak, baoh dak caih rilo, daok meyah langik takik pandiak, ye baoh nyu caih rilo meng lac kara kanduh tano. Kara kanduh anek tuk caih tabiak bloh nyu ruai tabiak tasik.

mBan khik iek Bein Núi Chúa hu ba tabiak rilo danak dak khik caga thiên nhiên dui pachreih hu rilo urang đoàn, dam dara, sinh viên... dalam taneh ia pachreih tui, tut angan hu mbaok tame. Tapa danak dak "Pok kara kanduh anek mai tasik", mBan khik iek Bein negar hu tacei pato yaok rabau mbang anek saih saong urang di "Kapul baoh sang adei anit langik tasik Việt Nam" dalam taneh ia mai ravang iek, bac megru, ba drei tame dom danak dak "daong kara kanduh tasik".

Dom thun jaik di ini, bhap bini xã Vĩnh Hải tuk halei jeng chreih chrai tagok tuk bilan hè tal mai, kayua kapul urang halan hatiandi grauk labik pataom gauk mai ini. Dom urang nan abih drei tame bruk khik caga siam mekre salamat brei kara kanduh tasiktagok mebaoh, gam lac cei gru, anai gru pato ka anek bhik bac hè saong peih dom bruk me-in sambai kein laba...

Phó Trưởng phòng Khik ramik tasik Bein pakat negar Núi Chúa Phạm Anh Dũng brei thau, danak dak halan hatian khik caga kara kanduh tasik hu pambak praong dalam taneh ia. Taphia di bruk khik caga kara kanduh tasik tagok mebaoh, dom urang halan hatian daok kham merat hu mbaok tame bruk pathau khan, jak ba bhap bini daok raong kara kanduh jao veik ka Bein negar piah khik caga, palao tabiak tasik veik. Hadei di 3 thun peih ngak, tal urak ini, hu jak ba bhap bini halan hatian jao 19 drei kara kanduh piah palao tabiak tasik. Dalam 3 bilan hè thun 2019, tapa 8 mbang peih bruk khik ramik, daong kara kanduh tasik, 120 urang halan hatian hu daong ka 12 kara kanduh tasik tagok kuac cuah ngak sruh, dalam nan hu 5 sruh mebaoh hu 418 baoh, hu palao jaik 300 drei kara kanduh anek tabiak tasik, hu daong saong iek glang 4 drei kara kanduh tasik di bhum cứu hộ sinh vật biển.

Sa-ai Nguyễn Trí Thành, gru pato di sang bac cao đẳng Sư phạm TP Hồ Chí Minh khan lac: "Drei biak takre bruk halan hatian saong hu nao biak rilo labik min mbang akaok meti drei hu mbaok tame bruk khik ramik kara kanduh tasik. Danak dak pak ini biak siam, biak hu makna kayua lac lingiu di bruk iek glang kara kanduh tasik mebaoh di tuk melam, daok pablak tame dom bruk xã hội yau pataom mek hareik ngak hacih tasik saong pato anek naih daok di dom palei jaik taphia. Drei daok tut angan piah tame bruk halan hatian khik caga kara kanduh tasik pak ini dalam rilo thun tra".

Tui lịch ngak bruk, dom mesup harei som, harei but saong harei suk yaok adit, dom urang halan hatian parabha jeng 2 kapul piah pato sap Anh saong tin học ka anek saih kan kathaot. Sa-ai Nguyễn Thị Thanh Vân, gru pato di TP Hồ Chí Minh brei thau, dom tal hu meteh tuvak bac sap Anh saong meteh tukvak bac tin học, nan ye dom adei biak takre. Tapa danak dak, pablak tame dom bruk pato pakai ka môi trường, piah daong ka dom adei bhian randap haong bruk khik caga môi trường, langik tasik.

Dom thun tapa, Ninh Thuận hu jhul patagok du lịch sinh thái, dui pachreih  rilo tuai damuai dalam taneh ia saong langiu dunya mai ravang iek, nan ye bruk khik ramik kaya glai, tasik di Bein Núi Chúa hu sangka rilo. Tapa bruk dak padang saong daong ngak dự án "Jalan nghak mbang khang kajap ka bhap bini bangsa takik Ra Glai palei Cầu Gãy, xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải" peih tabiak jalan ka bhap bini cakrok du lịch, oh daok pagam pambak tame glai. Tỉnh hu padang dom tổ thủ công mỹ nghệ, kapul tamia mã la, kapul urang hướng dẫn du lịch; tacei pato bhap bini pala glai meng dom janih phun hu bloh pablak haong phun mbang baoh hu yaom kinh tế glaong.

Meng bruk patagok kinh tế pambuak haong taduan khik caga glai, Bein Núi Chúa hu daong yaok tỷ đồng ka bhap bini Raglai ngak var ro, raong yaok ratuh drei limo, pabe, menuk,… ba bruk ngak, patagok jien mek tame ka rahra yam tagok tabiak truh kan kathaot. Meyah dahlau daih, bhap bini Ra Glai iek gali lac tài nguyên tự do, tok thau mek pandar, tal urak ini thau hu kein laba saong yaom glaong kinh tế, môi trường kayua glai ba mai, nan ye bruk jah tak glai trun biak rilo, meng nan, bruk pacang halui di glai hu patagok. Mikva kham merat hu mbaok tame bruk khik caga kaya tasik, oh prah hareik tabiak ngak jhak ka tasik.

Tabiak truh Bein pakat negar Núi Chúa, thei jeng jia lac, meng bruk kham mera di dom urang halan hatian saong dom urang jakar, menuac ngak di Bein negra, janih kara kanduh tasik meda yam tapa bruk mbuan si lahik abih, piah ka Bein pakat negar Núi Chúa miat mniat lac labik kara kanduh tasik mai veik duah labik di drei hadei di 30 thun daok ala tasik praong./.

Hani Pha
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)