TASIK DALAM RADIUK DI URANG CAM NAM TRUNG BO
Thứ ba, 05:00, 24/01/2023 Ai Nghiem Ai Nghiem
VOV4.VOV.VN - Urang Cam daok di Ninh Thuan saong Binh Thuan duh rilo yang mebang saong kak kajap haong tasik, meng nan urang ngak yang Po Riyak, Yang Tathik. Bruk nan daok brei mboh dalam dom adat cambat, panuac ndem meyai saong dalam ilamu bhap bini, dalam kadha daoh, ragam tamia di urang Cam Nam Trung bo.

Piah hu thau jang ka tasik dalam raidiuk adat cambat urang Cam  yau halei, da-a mikva saong grauk ayut tui pang kadha vak: “Tasik dalam radiuk di urang Cam Nam Trung Bo” di Ai Nghiem, urang vak di Rayo sap ndem Viet Nam:

Meng hatai jia lac abih janih jeng hu suan yava, urang Cam Ninh Thuan – Binh Thuan hu adat kakuh rilo po yang. Dom baoh ceik, dom baoh kraong, pabah tasik, phun kayau praong…jeng hu suan yawa, meda chraong daong atau palai pajua raidiuk di anek manuac. Kayua yau nan ye, piah likau brei hajan siam hangin lagaih, pala drak yuak kauk hu rilo padai barah, anek taco prein yawa khang kadang, baoh sang trei sir, haniem phol…ye brei pok kakuh dom po yang yau: Patao Ceik, Patao Ia…Dalam nan njauk ndem tal Yang Tathik,  Po Riyak.

Dalam dom rija roya di urang Cam daok di Nam Trung Bo, tasik tuk halei jeng hu mboh dalam panuac da-a po yang di dom ong meduol. Sa dalam dom adat praong dalam dom adat cambat peih ngak di dom kalan bimong di urang Cam lac Rija negar. Ini lac adat likau brei hu hajan, ka phun pala hu that, mekre, abih menuac sia hu khang kajap prein yava. Peih akaok rija negar lac adat ngak yang tasik, ndung bak raidiuk urang Cam pambuak saong tasik. Tapa nan, pato pakai  bhap bini ka bruk iek praong saong  tuk halei jeng khik hatai anit ranam tasik, halau ia. Ong Meduon Phú Văn Lương, palei Hamutaran, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận langyah: "Dom damnei kadha daoh di ong medoul ndem tal tathik, yau Poriyak ..."

 Urang Cam kak kajap haong tasik min tuk halei jeng huac tasik “sanak ginong”. Nan ye,  tuk tabiak tasik, oh kurang adat taco gilai brei hu dom kaya pandap paling yang saong kadha bac di ong meduol. Urak ini, dom tỉnh Ninh Thuan, Binh Thuan  njauk daok khik Adat ngak Yang Tathik, Yang Po Riyak tapa nan brei mboh ilamu gheih mekre dalam adat cambat di urang Cam. PGS.TS Trương Văn Món, Sang bac Đại học KHXH saong Nhan van TP HCM brei thau: "Meng kan Cam daok di rilo labik, daok di ceik, daoak di taneran, di tasik...Rilo kadha ndem ka Cam drei ngak mbang di tathik yau Po Tang Haok,..." 

Dalam ilamu bangsa Cam di Ninh Thuan saong Binh Thuan, tasik hu caik veik inem mek biak cambaic laic. Dalam raidiuk yaok harei, urang Cam hu ngak jeng ragam tamia brei mboh dom thaot binguk biak bhian randap, yau prah jan halam njol, nao tasik, tamia vah gheiy Po tang haok …piah pamere yang dalam rija roya saong duh ka raidiuk ilamu, jalan sahaneng di drei. Ong Bố Xuân Hổ, Urang roh duah ilamu Cam brei thau: "Urang Cam kakuh rilo yang mebang yau nan ye hu rilo kadha pamere yang ...." 

Yaom lac harei ini urang Cam daok di Ninh Thuan saong Binh Thuan oh daok nao taong chap ikan tasik  yau meng kan, min tasik tuk halei jeng daok dalam raidiuk yaok harei tapa panuac ndem menyai. Yau ye, tuk trun tathik ndik glai gaok bala kan kandah, mikva Cam langkan likau po langik po tasik chrong daong. Meyah urang Yuan lac: “ langik lei”, ye uang Cam lac “ Lingik tathik lei”. Atau urang Cam lac “Hajan Sup lingik sup tathik!” ye urang Yuan lac karei “Hajan Sup langik sup riya!”

Urang Cam danei angan naih joi bruk padang bimon kalan meng kriak, hu dunya thau tal bruk pala padai ia katut panak harei, atau lac bangsa  thau beik binek ba ia ngak hamu meng kan mai, min bruk nao tasik hu ngak jeng ilamu tasik biak gheih karei dalam raidiuk  di bol bhap urang Cam bhum Nam Trung bộ./.

 

 

Ai Nghiem

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)