URANG CAM DI CHAU PHONG NGAK YU LIT BHAP BINI
Chủ nhật, 00:00, 28/01/2024 Urang lang: M.Phuong Urang lang: M.Phuong
VOV4.VOV.VN - Daok tapen takai kraong Hậu siam mekre, tapa oh thau hadom trun tagok di sajarah, urang Cam xã Châu Phong, ban sit Tân Châu, tỉnh An Giang jeng daok khik hu dom adat cambat, dom gasam siam mekre. Meng rilo yaom glaong ilamu hadah krah, palei Cam zaman peih pabah mbang daok dui pachreih bruk sangka di rilo tuai atah jaik, abih di nyu lac tuk mikva daok patagok du lịch pambuak pagam haong khik ramik ilamu meng kan. Kadha vak di urang vak Hoàng Liên ka bruk urang Cam di xã Châu Phong ngak du lịch bhap bini.

 

Mai tal An Giang, langiu di dom labik bhian randap, dui pachreih tuai mai ravang iek, ye hu sa labik ravang iek karei, jeng dui pachreih hu rilo tuai damuai, nan lac palei Chăm xã Châu Phong, ban sit Tân Châu.

Urang Cam xã Châu Phong hu labaih 4.500 menuac, taong abih jeng tui agama Islam. Kayua daok di tapen kraong Hậu, mikva hu ngak jeng sa bruk yu lit meng dom bruk ngak  hu meng yaok ratuh thun yau ye pablei salih phun jru, ngak khan bai, taong cap kaya ikan, pet, menyim khan bai bangsa. Dalam nan, bruk menyim khan bai lac bruk dui pachreih di abih saong tapa nan nyu ngak jeng pandap yu lit.

Menyim khan bai lac sa bruk ngak meng kan, rik daong praong dalam bruk khik ramik ilamu siam mekre biak karei di bangsa. Tapa dua plaak tangin gheih ngak, dom nghệ nhân Cam hu menyim tabiak dom pandap pandar yaok harei yau ye xa-rông, khan kama, saong dom pandap bahrau yau kadung bak, ba lô, muột – tamo, móc khóa… Mai tal ini, tuai hu thau ka bruk menyim khan bai, hu bac jalan menyim saong nhuộm sambo màu di urang Chăm. Sa-ai Thu Hà, daok di negar Đức, mbang camereip abih hu mai tal palei Châu Phong ndom lac, sa-ai biak takre palei menyim ini:  "Dahlak hu mboh urang Cam An Giang di mangaok YouTube nan ye dahlak mai tal ini, dahlak caong thau urang Islam menyim yau habar, iek jalan ngak di urang yau habar. Dahlak mboh bruk menyim ini biak tani tanat, bingu la jeng karei jang labik karei” 

Gam haong menyim khan bai, Châu Phong daok hu dom labik hu padang ngak biak gheih mekre, dom janih pandap mbang huak, ragu ragam di urang Cam… Pambak tame dom prein khang hu blaoh nan, UBND ban sit Tân Châu pambuak haong UBND xã Châu Phong padang ngak sa tour yu lit hu angan ieu lac “sa harei ngak urang Cam”. Tour yu lit rah tabiak tok dalam sa harei, min tuai hu ba drei tame jaik abih dom bruk ilamu meng kan di urang Cam.

Ong Huỳnh Thanh Duy, urang jakar UBND xã Châu Phong brei thau, bruk sa harei ngak urang Cam di labik ini hu biak rilo bruk chreih chrai, bui sambai. Paguh, tuai meng Châu Đốc tapa, mbang mesup di Châu Phong haong dom janih pandap mbang di urang Cam yau ye pacuk ia danyau ikan, phở lamo, pacuk lamo… hadei di nan, tuai hu ba nao tal labik ngak Tung lò mò Anas, lac labik mek hu angan Ocop 3 patuk di ong Hứa Hoàng Vũ. Di pak ini, tuai hu ba tangin tame ngak tung Tung lò mò, hu mbang iek pandap kayua drei ngak tabiak. Patui di nan, tuai hu nao ravang iek labik menyim khan xarong Mohamad, hu daok la tame kik menyim iek, saong hu ravang iek bilik lakhah meng kan, hu cuk khan ao lakhah di urang Cam. Hadei di nan, hu mbang iek Ha Cô di sa-ai Rofiah saong mbang jala di baoh sang tual meng kan, haong cà ri lamo saong dom pandap mbang karei di urang Cam. Biar haei, tuai hu nao ravang iek sang megik Mubarac, lac baoh sang megik hu dak angan Inem mek sajarah ilamu pakat negar. Dahlau si tamat tour ravang me-in, tuai hu nao ravang iek baoh sang kayau hu meng labaih 100 thun. 

Piah ka tour yu lit bhap bini ini hu cakrok, karja xã Châu Phong mboh lac bruk ini brei hu ngak meng rahra, nan ye karja hu jak ba mikva hu mbaok tame saong hu peih pato pasram ka mikva, meng bruk ngak “hướng dẫn viên”, taom gaok, ndom biai haong tuai yau habar saong praong di abih lac bruk hacih sa-at, siam mekre, salamat pandap mbang tuk ngak dom janih pandap mbang. Ong Huỳnh Thanh Duy, urang jakar UBND xã Châu Phong brei thau, mikva chreih chrai lo tuk thau lac hu tour yu lit ini saong halan hatian hu mbaok tame: "Caong khin praong abih di mikva lac khik ramik bruk ngak meng kan di bangsa. Nan ye mikva biak chreih chrai saong halan hatian hu mbaok tame bruk. Hu dom cei praong thun jeng hu mbaok tame taong Rấp Pà-nà. Dahlau di nan, meng bruk jak ba, pathau khan, mikva thau hu sarak paragok yu lit, nan lac gam patagok, gam khik ramik, nan ye mikva hu mbaok tame ngak abih drei". 

Lac urang anek di palei Cam, daok tui bruk menyim meng amaik ame caik veik, ong Mohamad, po labik menyim Mohamad di palei Phũm Soài biak abih hatung hatian haong bruk menyim meng kan hu meng yaok ratuh thun di palei Cam. Bruk daok ngak ka ong mboh suh sah nan lac ngak habar piah bruk menyim saong dom ilamu di urang Cam oh lahik nao. Nan ye ong Mohamad hu pambuak bruk haong karja palei padang tabiak tour yu lit ini:  “Ngak yu lit, mikva hu jien mek tame. Min gam haong nan, bruk ngak ini daok hu daong khik ramik dom yaom glaong ilamu meng kan di ong muk caik veik. Tuk tuai mai tal ini, urang mboh takre jang, meng nan, dui pachreih hu rilo jang dom tuai mai haong Châu Phong.”

 Gam haong hatai caong khin khik ramik ilamu meng kan di bangsa, sa-ai  Saphina, ngak di labik menyim Mohamet ye tuk halei jeng caong lac, tapa bruk ngak yu lit bhap bini, dom urang kumei Cam meda khang hatai jang, naih gheih jang dalam taom gaok, ndom puac nao mai, hu bruk ngak, hu jien mek tame piah paglaong raidiuk: " Urang kumei Cam takik tabiak gah langiu nan ye drei caong lac tapa ngak yu lit ini hu ba bruk ngak ka adei sa-ai kumei Cam"

Sa-ai Rofiah, urang ngak Ha Cô – lac sa dalam dom labik nao tal di tuai khan lac, sa-ai kak kajap haong bruk ngak ahar hu 20 thun paje, meng ngak ahar bo sa-ai hu jien kuhria ka raidiuk.

 “Sa harei hulin ngak ginup pablei min, duah hu gam phun gam laba lac 350 rabau. Labik ini hu karja padang brei. Tuai mai ini jeng rilo, dalam nan rilo meng tuai negar langiu, hu harei hu tal 60 menuac. Hulin pablei ahar ini hu  20 thun paje”.

Yaom lac bahrau tagok, min yu lit bhap bini hu maong lac jalan nao njauk dalam cakrok bruk ngak mbang kinh tế, daong paglaong jien mek tame ka mikva urang Cam daok di xã Châu Phong. Tuk karja tame bruk, bhap bini pachreih tui khang, kol drei jia lac anak tal,  Châu Phong meda jeng labik nao tal chreih chrai ka tuai damuai. Patagok yu lit bhap bini jeng daok dalam sa Sarak ka patagok yu lit tukvak 2021 - 2025 saong pamaong tal thun 2030 di ban sit Tân Châu piah dak harei dak paglaong chất lượng kaya pandap di palei, pabak hu hatai caong di tuai damuai./.

Urang lang: M.Phuong

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)