Tatua di pabah lamnge pulao Hon Nghe 

Xã pulao Hòn Nghệ atah di baoh taneh 15km daok dalam huyện Kiên Lương tỉnh Kiên Giang hu mblang taneh tamo prong labaih 349 ha saong hu labaih  2.300 menuac. Dahlau diah, bhap bani angaok xã pulao ini rilo meng nao taong cap kaya ikan. 5 thun mai ini, bhap bani ba gauk salih meng taong cap kaya ikan tapa raong ikan lồng bè angaok tasik ba mai rilo kein laba.

Ong Huỳnh Văn Chiều daok di ấp Bãi Nam, xã Hòn Nghệ hu 44 lồng raong ikan bống mú sao brei thau: ikan mú sao urak ini hu yaom jaik 440.000 đồng sa kg. Ikan mú sao pak ini rilo meng pablei tapa Hồng Kông, langiu di nan, daok hu urang pablei salih dom tỉnh, bal dalam bhum taneran kraong Cửu Long duah blei piah pablei dalam negar. Tui ong Chiều, labik pablei di dom janih ikan raong dalam tasik yau ikan mú sao, ikan  bóp, ikan Hồng Mỹ daok raong di Hòn Nghệ  lac biak tani tanat. Bruk kan kandah praong abih urak ini di urang raong ikan lồng bè nan lac phun jien biak prong saong ilamu raong. Caong khin lac anak tal, Đảng saong Karja sangka jang ka bruk caong hu phun jien piah hu sarak bahrau, taphia di nan brei hu sarak daong pato pathram, ba brei ilamo kỹ thuật piah ka bhap bani sahanang hatai salih meng taong cap tapa raong pala saong hu rai diuk tani tanat jang.

Urak ini, bruk raong pala kaya ikan dalam aia daok jeng bruk ngak mbang prong, lac pren khang di xã Hòn Nghệ, huyện Kiên Lương. Thun 2011, xã pulao Hòn Nghệ hu 150 lồng bè ngan haong 53 baoh sang raong, tal harei ini hu 189 baoh sang raong ngan haong 1.089 lồng bè, rilo meng raong ikan mú sao. 

Ong Nguyễn Hữu Thành, Bí thư, Chủ tịch UBND xã Hòn Nghệ brei thau, tukvak 2010 - 2011, kayua bruk taong cap kaya ikan oh daok duah mbang hu, dom baoh sang hadei di tuk nao tasik ye ba anek pajaih taong mek hu mai palao raong. Akaok mereip bruk raong daok sit sot, min lavik nao kayua darak pasar tagok glaong, dom baoh sang raong hu biak rilo ikan pajaih, peih prong bruk raong pala, daong ka bruk raong kaya ikan dalam xã Hòn Nghệ dak harei dak cakrok patagok khang. Meng hu mbaok aia tasik, langik siam laghaih, kein laba tuk akaok mereip meng bruk raong ikan lồng bè ba mai biak siam. 7 thun mai ini cakrok patagok khang bruk raong ikan. Xã hu 619 baoh sang ye hu tal jaik 200 baoh sang raong, raong ikan ye ginup meda jang dom bruk ngak karei.

Piah daong palaghaih gah phun jien, ilamu raong, labik pablei tabiak ka bhap bani, huyện hu pablak peih ngak dom sarak daong brei yau dom mô hình pachreih bruk raong pala kaya ikan, dom dự án đề tài di huyện jeng pataom tame bruk raong pala kaya ikan dalam aia. Langiu di nan huyện daok jak ba kadung jien daong ka urang  nong di tỉnh daong brei 3 thun ngan haong yaom jien 250 triệu đồng, pambuak haong dom phun jien meng gilang pariak sarak karja, phun jien patrun kathaot, ba bruk ngak tal urak ini jeng hu jaik 3 tỷ đồng piah daong ka mikva.

Taphia di nan, pambuak bruk peih rilo tal pato bruk raong pala kaya ikan ka mikva daok di palei pala, pathram tuk tame akaok vụ… ka bhap bani di xã. Langiu di nan, karja xã bhian khan bruk langik tasik, jit ruak ka bhap bani thau piah hu jalan pacang caga dalam dom bilan giao mùa.

Dalam mbang taom gaok dom baoh sang raong ikan lồng bè angaok tasik di xã Hòn Nghệ di puac bilan 10 meng bloh, Phaok Thủ tướng Raja-ei Trịnh Đình Dũng taong yaom glaong bruk salih meng taong cap tapa raong pala di bhap bani, abih di nyu lac bruk raong ikan lồng bè biak laghaih haong langik tasik di puk palei, ba mai kein laba glaong. Bruk salih ini lingiu di bruk ba mai bruk ngak mbang tani tanat khang kajap, daok rik daong tame bruk khik caga kaya ikan dalam tasik. Tui Phaok thủ tướng, anak tal Raja-ei meda ba tabiak sarak bahrau piah khjik kajap bruk rami ramik veik gah kaya ikan. Raja-ei meda hu dom sarak biak cambaih laih. Hadei di tuk nao pasang iek meda padang ngak sa sarak bahrau piahrami ramik veik gah kaya ikan VN, dalam nan nyauk hu bruk pambuak gauk ka nyu siam, laghaih haong bruk di khaol drei meng taong cap haong raong pala kaya ikan piah ba  bruk ngak ka bhap bani, hu jien mek tame saong gam khik kajap ka gah kaya ikan cakrok patagok khang kajap.    

Urak ini angaok xã pulao Hòn Nghệ hu labaih 50 baoh sang raong praong kaya ikan dalam tasik hu labik pablei tabiak, hu ilamu raong biak siam, gam ba mai kein laba glaong gam ba bruk ngak di labik ka labaih 200 urang saong thun hadei raong rilo jang thun dahlau. Kuhria tal urak ini, sản lượng ikan lồng bè di xã pulao ini tagok 90 tấn, dut haong tukvak puac thun 2015 sản lượng mek hu 299 tấn. Meng nan, rik daong patagok jien mek tame kuhria rah tapa tui akaok manuac di xã thun 2015 meng 29,5 triệu đồng tagok 42,6 triệu đồng thun 2018 saong jien mek tame kuhria rah tapa tui akaok manuac thun 2019 nan lac 48 triệu đồng./.

Urang lang: Jasi