Pasang iek 62 doanh nghiep dalam bhum kayua Jabat pablei salih saong Công nghiệp Viet Nam dhar Cần Thơ (VCCI Cần Thơ) ngak mboh lac, labaih 87% dom doanh nghiep ngak mbang pablei salih hu kein laba saong tok hu jaik 13% dom doanh nghiep ngak mbang jhak nao, daok veik ngak bruk trung bình.

Tui kuhria, 6 bilan akaok thun tổng kim ngạch pablei tabiak taneh ia lingiu di dom doanh nghiệp dalam bhum hu 8,2 tỉ USD, yaom lac tok sumu 6 bilan akaok thun 2016, min anak dom siam lagaih meng darak pasal pablei taneh ia lingiu dalam dom bilan puac thun ini tui kuhria meda tagok glaong, bhum taneran kraong CL daok lac bhum hu pandap pablei tabiak taneh ia tagok glaong.     

Sa dalam dom doanh nghiệp ngak mbang hu kein laba njauk ndom tal công ty Cổ phần chế biến pandap mbang pablei tabiak taneh ia lingiu Miền Tây bhian pablei tabiak taneh ia lingiu dom janih baoh kayau la ar saong đồ hop di Việt Nam. Yaok thun doanh nghiệp ini pablei tabiak taneh ia lingiu jaik 20 rabau tấn baoh kayau dom janih, jien mek tame yaok rabau tỷ đồng/sa thun. Meng akaok thun tal ini, bruk ngak mbang di công ty hu tani tanat. Barau ini, công ty hu padang gilac sa sang mac ngak menaih hu hệ thống ngak la-ar biak barau, pabak bruk blei yaok ratuh rabau pandap dalam sa thun. Ông Nguyễn Vũ Lộc, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần chế biến pandap mbang pablei tabiak taneh ia lingiu Miền Tây brei thau: Hiệp định CPTPP biak siam, meda daong biak rilo ka dom doanh nghiep dalam bruk jhul khang pablei tapa dom darak pasal hu mbaok tame hiệp định CPTPP abih di nyu nan lac darak pasal Nhật Bản ngan saong Westfood kol dahlak hu sa doanh số pablei tabiak labaih 50%  nao tame darak pasal Nhật Bản. 

Amuk Phùng Thị Lan Phương, chuyên gia di VCCI Việt Nam brei thau, kim ngạch pablei tabiak di dom doanh nghiệp dalam bhum taneran kraong CL bhian tagok di dom bilan puac thun. Kayua yau nan ye thun ini, bhum taneran kraong CL meda lac sa dalam dom bhum hu kim ngạch pablei tabiak taneh ia lingiu glaong di taneh ia. Amuk Phương daok brei thau lac, meng ini tal puac thun saong dom thun tal tuk Hiệp định đối tác toàn diện saong tiến bộ xuyên Thái Bình  Dương (CPTPP) hu ba tabiak pandar meda lac jalan lagaih ka dom doanh nghiệp Việt Nam dalam nan hu dom tỉnh dalam bhum taneran kraong CL peih praong jang darak pasal pablei tabiak taneh ia lingiu. Ndom ka gah blei tame di dom doanh nghiệp Việt Nam meda hu mbang tui rilo kayua CPTPP meda trun kak je meng dom taneh ia dalam nan:   Dalam tukvak tal meyah kol drei pachreih hu đầu tư gah ngak nong công nghệ glaong, patagok năng suất ka gah ngak nong di Việt Nam piah pabak dom tiêu chuẩn glaong di dom darak pasal xuất khẩu. Oh lac dom darak pasal dalam bhum CPTPP bo daok hu darak pasal EU saong Mỹ. Kol drei jia lac CPTPP meda daong dui pachreih đầu tư tame gah ngak nong piah kol drei patagok gah ngak nong khang kajap jang, tiêu chuẩn pandap panda glaong jang.   

Tui kuhria mboh di dom doanh nghiệp dalam bhum, dalam dom bilan puac thun bruk ngak mbang pablei salih meda mbuan lagaih jang kayua urak ini dom doanh nghiep hu rilo đơn đặt hàng blei tabiak taneh ia lingiu saong hu peih ngak praong di puac thun ini. Ini lac jalan lagaih piah ka dom doanh nghiep peih praong bruk ngak mbang dalam bhum taneran kraong CL, daong jhul kinh tế dalam taneh ia gam patagok. 

 -Daok dom doanh nghiệp ngak mbang gaok kan kandah dalam 6 bilan akaok thun, makna lac kayua trun tagok di nguyen lieu blei tame, abih di nyu nan lac dom doanh nghiệp pablei tabiak ndap mbang chế biến, njauk blei tame nguyên liệu meng taneh ia lingiu. Dom doanh nghiệp dalam gah thủy sản jeng gaok kan kandah ka labik pablei tabiak kayua darak pasal Châu Âu (EU) dut iek catang tiêu chuẩn chất lượng ngan saong rilo paga pacang gah kỹ thuật.

-Tui panuac khan di dom doanh nghiệp pablei kaya ikan tabiak taneh ia lingiu, yaom ikan pra nguyên liệu di bhum taneran kraong CL dalam bilan 6 meng 28.000 - 30.000 đồng/kg, trun jaik 2.000 đồng/sa kg duk saong dom bilan akaok thun. Makna trun lac kayua Trung Quốc, sa darak pasal blei ikan pra praong di abih di Việt Nam padheih blei tame.

-Piah chủ động dalam bruk ngak mbang pablei salih, oh hu jalan ngak halei karei lac dom doanh nghiệp chế biến pablei tabiak taneh ia lingiu kaya ikan dalam ia sangka tal paglaong chất lượng pandap panda piah tame dalam dom darak pasal kan tame yau ye: Mỹ, Nhật saong EU,  oh pagam pambak rilo tame darak pasal TQ yau urak ini. Lingiu di nan, urang raong hadang, ikan pra saong ikan basa njauk ngak tui quy hoạch di puk palei; oh kayua kein laba glaong bo ngak tayah quy hoạch, pandap panda tagok rilo meda gaok rilo rủi ro./.