Ung thư cổ tử cung lac ruak ngak brei metai menuac dang ka 2 dalam dom janih ruak ung thư di urang kumei kayua HPV ( angan vak katut di Human Pappilloma Virus), abih di nyu nan lac HPV tuýp 16, 18 lac makna di labaih 70% dom ruak ung thư cổ tử cung. Urak ini angaok dunya hu 630 triệu menuac njom HPV saong yaok harei hu 750 urang kumei (dalam nan hu labaih 400 urang daok di châu Á) metai kayua ruak ini, di Việt Nam lac 9 urang kumei yaok harei. Kadha “urang iek ruak” harei ini, da-a mikva saong taong abih gauk duah thau ka ung thư cổ tử cung saong pang panuac kakei di dom chuyên gia y tế ka bruk klauk jru pacang HPV:

# HPV ngak brei ruak ung thư cổ tử cung saong rilo ruak nguy hiểm karei min meda pacang caga hu meng bruk klauk vắc-xin saong dut iek tế bào cổ tử cung, âm đạo. Kreh bilan 12 ini, Pasak Brei thau, pato tacei pren yava di Sở Y tế TPHCM hu peih ginum biai ka ruak ini saong yaom glaong di bruk klauk vắc-xin pacang caga dom ruak kayua HPV ba mai dalam bhap bini.

       #   Tui kuhria mboh di gah y khoa, dalam 1 triệu urang kumei ye hu 1.600 urang njauk ung thư cổ tử cung kayua HPV. Meyah urang kumei metian njom HPV hu tổn thương yau sùi mụn cóc… tuk ndih tapui tapa jalan âm đạo, anek kamar nyu njom mbak. Urang njom HPV bhian oh mboh hu hagait, virus nyu daok suai livik saong kandang joa. HPV hu jaik 120 type karei di gauk, dalam nan hu 30 - 40 type HPV pambuak tal tổn thương jalan sinh dục. Njam HPV type 16, 18 lac sa dalam dom makna bhian gaok ba tal ung thư saong dom tổn thương tiền ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo.

            # Yau nan urang halei njauk klauk pacang saong klauk di tukvak halei piah hu siam lagaih? Thạc sĩ bác sĩ Trần Đặng Ngọc Linh- Trưởng Bộ môn Ung thư, Đại học Y dược TPHCM kakei lac:

        # Ngan saong vacxin HPV ye siam lagaih di abih lac ka dom urang oh ka quan hệ tình dục. Di VN hu brei adat ka urang kumei meng 9-26 thun. Panuac kakei lac klauk dak aval dak siam dalam umo thun brei adat. Meyah oh ka quan hệ tình dục ye biak siam lagaih, daok meyah quan hệ tình dục bloh min oh ka njom mbak jeng hu siam lagaih min takik jang.

            # Yau nan njauk klauk hadom mbang saong yaok mbang klauk vacxin pacang virus HPV atah di gauk hadom?:

      #   Janih camereip lac janih tứ giá hu vacxin caga dom type HPV 6,11, 16,18 ye klauk mbang ka 2 hadei di mbang camereip la 2 bilan, saong mbang ka 3 lac hadei di 6 bilan.

          # Daok meyah lac vacxin nhị giá, nan lac caga dom type HPV  6,8 ye hadei di mbang klauk camereip 1 bilan njauk klauk mbang ka 2, hadei di 6 bilan klauk mbang ka 3.

       Daok bruk an toàn di vac xin caga HPV, dom chuyên gia gah klauk jru brei thau, piah hu ba tabiak pandar, taong abih vacxin brei tapa dut iek biak catang gah an toàn, vệ sinh miễn dịch saong brei tui njauk tacei pato gah an toàn tiêm chủng.  BS. Ngọc Linh jeng kakei lac: klauk atau oh klauk vaccin jeng oh klaak hu bruk tầm soát ung thư cổ tử cung meng xét nghiệm tế bào cổ tử cung ( daok ieu lac xét nghiệm PAP ) kayua hu rilo makna karei di gauk ba tal ung thư cổ tử cung lingiu di bruk njom HPV. PAP  lac xét nghiệm biak mbuan, abih takik jien, oh jhak hagait tal pren yava, meda peih ngak hu ka rilo urang saong meyah samar duah mboh, meda plaih hu abih ruak ung thư cổ tử cung . /.