Mai pato di sang bac THPT Bá Thiên (kayua Công ty TNHH Bá Thiên, phường 2, ban sit  Bảo Lộc, t.Lâm Đồng padang tagok) meng thun  2014, anai gru  Vũ Hà Vân Anh gam gam njauk sang bac tavak sraiy bảo hiểm xã hội. Labaih  2 thun pato bac  anai  Anh tok hu sang bac  đóng 7 bilan  Bảo hiểm xã hội. Dok veik, anai njauk kaoh meng jien bilan tabiak piah blei bảo hiểm tự nguyện.“Gah ni oh blei bảo hiểm  nan ye drei njauk taduan nan lac tuk vak klaak oh blei . Tal urak ni , hulin kham sa bilan buh tabiak  1triệu 100 ribau đồng ka Bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm y tế njauk blei tui boh sang ”.

Tui saai  Nguyễn Thị Liên, dahlau deih ngak gru pato di  sang bac THPT Bá Thiên, kayua tavak sre  BHXH dui atah , ngak ka oh takik gru pato pak ni oh hu mbang tui chế độ thai sản. Tuk padeih ngak, oh hu bảo hiểm thất nghiệp tui adat hukum. “Oh lac tavak sre  bảo hiểm  bo sang bac dok tavak sre gam jien  kaoh mek veik di gru pato . Kayua Yau nan ye, mbiah tal tuk vak ni rilo gru pato  biak khat lihik , dom gru pato ndik tapui anek oh hu  mbang tui quyền lợi bảo hiểm. Mbiah tal tuk vak ni gru pato buh jien kadung tabiak blei bảo hiểm”.

Tui Bảo hiểm xã hội ban sit Bảo Lộc, Công ty TNHH Bá Thiên lac sa dalam dom doanh nghiệp tavak sre bảo hiểm rilo abih di ban sit, abih tih jiak 2 tỷ đồng. Kuhria abih tih dalam tỉnh Lâm Đồng, hu jiak  700 doanh nghiệp oh blei bảo hiểm ginup atau  sre,  mek pandar jien bảo hiểm xã hội labaih  64 tỷ đồng. Abih di nyu nan lac  hu dom  doanh nghiệp sre rilo thun gam, yau: Công ty TNHH Kimono Japan sre jien  bảo hiểm xã hội jiak  5 tỷ đồng meng thun  2011 mbiah tal ni; Công ty sản xuất kinh doanh hàng xuất nhập khẩu Nam Phương sre  bảo hiểm jiak 3 tỷ đồng meng thun 2013. Lingiu makna lac dom  doanh nghiệp ngak mbang khat, njauk phá sản, giải thể, hu oh takik  doanh nghiệp ngak mbang hu min duah jalan plaih, njaik, mek pandar jien blei bảo hiểm di urang ngak. Ông Huỳnh Tấn Chỉ - Phó Giám đốc BHXH Lâm Đồng brei thau lac đơn vị dok duah dom jalan ngak piah pachreih dom  doanh nghiệp blei bảo hiểm xã hội, dalam nan hu gam dom jalan ngak njauk tui hukum.

 “Bảo hiểm xã hội tỉnh jeng hu pambuak bruk song dom gah  Thanh tra, Liên đoàn Lao động, Sở LĐTB song  XH, Công an nao pasang iek piah pato pahadar song hu dom jalan langyah. Bảo hiểm xã hội tỉnh hu panuac caong dom pakat hu thẩm quyền yau UBND tỉnh langyah tui dom jalan  hành chính xử phạt tui Hukum  Bảo hiểm xã hội song  Hukum  Bảo hiểm y tế di labik dok tavak sre”.

Amuk  Phạm Thị Phúc-Akaok  Liên đoàn Lao động tỉnh Lâm Đồng brei thau,  Bảo hiểm xã hội tỉnh hu payua angan dom  doanh nghiệp, đơn vị tal Liên đoàn Lao động piah ngak  hồ sơ khởi kiện, ndok veik  quyền lợi ka urang ngak.

 “Bruk sre  bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp di doanh nghiệp ngan song urang ngak  tuk vak tapa biak rilo. Khol hulin hu pambuak bruk song gah bảo hiểm xã hội, gah Lao động xã hội piah pataom mek sraiy . Ngan song dom  doanh nghiệp oh khin bayar atau oh blei, công đoàn meda  lambaok ka urang ngak khởi kiện tabiak  Tòa”.

Bruk tavak sre  bảo hiểm xã hội di dom  doanh nghiệp di  Lâm Đồng, dok ngak ka labaih 15.000 urang ngak di  tỉnh gaok kan kandah . Urang ngak dok cong bruk ba tangin tame ngak khang di dom  jabat  chức năng piah hu khik kajap dom  quyền lợi tui  quy định di adat hukum ./.

Lâm Đồng:Doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội, người lao động thiệt thòi

          Thưa quý vị và các bạn! Qua rà soát của cơ quan Bảo hiểm xã hội hiện toàn tỉnh Lâm Đồng có gần 700 doanh nghiệp không tham gia bảo hiểm đầy đủ hoặc nợ, với số tiền hơn 64 tỷ đồng. Tình trạng nợ đọng bảo hiểm đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi của hàng ngàn người lao động. Phản ánh của Tuấn Anh-Phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam thường trú tại Tây Nguyên.

    Về làm công tác giảng dạy tại Trường THPT Bá Thiên (do Công ty TNHH Bá Thiên, phường 2, thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng thành lập) từ năm 2014, cô giáo Vũ Hà Vân Anh liên tục bị nhà trường nợ bảo hiểm xã hội. Hơn 2 năm dạy học cô giáo Anh chỉ được phía nhà trường đóng 7 tháng  Bảo hiểm xã hội. Còn lại, cô phải trích tiền lương tham gia bảo hiểm tự nguyện.

    Băng: “Bên này không đóng bảo hiểm nên mình phải chấp nhận đó là khoảng thời gian bị gián đoạn không tham gia. Đến bây giờ, tôi cố gắng cứ một tháng trích ra 1,1 triệu đồng lên Bảo hiểm xã hội đóng. Bảo hiểm y tế phải mua theo hộ gia đình”.

    Theo chị Nguyễn Thị Liên, nguyên giáo viên trường THPT Bá Thiên, do bị nợ BHXH kéo dài, đã khiến không ít cô giáo ở đây không được hưởng chế độ thai sản. Khi chấm dứt công việc, cũng không được nhận bảo hiểm thất nghiệp theo quy định.

    Băng: “Không những nợ bảo hiểm mà nhà trường còn nợ luôn tiền trích lại của giáo viên. Cho nên tới giờ nhiều giáo viên rất thiệt thòi, một số giáo viên sinh không được hưởng quyền lợi bảo hiểm. Cho mãi tới  giờ giáo viên mới bỏ tiền túi ra đóng bảo hiểm”.

Theo Bảo hiểm xã hội thành phố Bảo Lộc Công ty TNHH Bá Thiên là một trong những doanh nghiệp nợ bảo hiểm nhiều nhất tại thành phố,  với mức nợ gần 2 tỷ đồng.

Tính chung toàn tỉnh Lâm Đồng, có gần 700 doanh nghiệp không tham gia bảo hiểm đầy đủ hoặc nợ, chiếm dụng bảo hiểm xã hội với số tiền hơn 64 tỷ đồng. Đặc biệt có những doanh nghiệp nợ chây ỳ liên tục nhiều năm, như: Công ty TNHH Kimono Japan nợ tiền bảo hiểm xã hội gần 5 tỷ đồng từ năm 2011 tới nay; Công ty sản xuất kinh doanh hàng xuất nhập khẩu Nam Phương nợ bảo hiểm gần 3 tỷ đồng từ năm 2013. Bên cạnh lý do các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, bị phá sản, giải thể, không ít doanh nghiệp hoạt động bình thường cũng tìm cách đối phó, trốn tránh, chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm của người lao động. Ông Huỳnh Tấn Chỉ - Phó Giám đốc BHXH Lâm Đồng cho biết đơn vị đang tìm mọi cách cách để đôn đốc các doanh nghiệp đóng bảo hiểm xã hội, kể cả những biện pháp pháp lý:

Băng: “Bảo hiểm xã hội tỉnh cũng đã phối hợp với các ngành Thanh tra, Liên đoàn Lao động, Sở LĐTB và XH, Công an đi đến kiểm tra để đôn đốc nhắc nhở và có những biện pháp xử lý các đơn vị kịp thời. Bảo hiểm xã hội tỉnh đã đề nghị các cấp có thẩm quyền như UBND tỉnh xử lý bằng các biện pháp hành chính xử phạt theo Luật Bảo hiểm xã hội và Luật Bảo hiểm y tế của đơn vị còn nợ”.

Bà Phạm Thị Phúc-Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Lâm Đồng cho biết, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã chuyển danh sách các doanh nghiệp, đơn vị đến Liên đoàn Lao động để lập hồ sơ khởi kiện, đòi lại quyền lợi cho người lao động.

Băng: “Tình trạng nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của doanh nghiệp đối với người lao động thời gian qua tương đối nhiều. Chúng tôi đã phối hợp với ngành bảo hiểm xã hội, ngành Lao động xã hội đôn đốc thu hồi nợ đọng. Đối với các doanh nghiệp chây ỳ hoặc không đóng, công đoàn sẽ thực hiện chức năng đại diện khởi kiện cho người lao động ra Tòa”.

Tình trạng nợ đọng bảo hiểm xã hội của các doanh nghiệp ở Lâm Đồng, đang khiến trên 15.000 người lao động ở tỉnh gặp khó khăn. Người lao động đang trông chờ sự vào cuộc quyết liệt từ các cơ quan chức năng để được đảm bảo các quyền lợi theo quy định của pháp luật./.