Bhap bini dom bangsa dok nao takai angaok mblang bein thong nhat 

    “Raidiuk sron mbon hu mai veik haong Bei Gon – ban raya Hồ Chí Minh, ban raya bo Wa Hồ maong akaok, urak ini hu peih paha…Likau adei sa-ai kol drei caga peih bruk uan harei bui sambai praong. Saong urak ini kol dahlak likau khan panuac ieu di ong Dương Văn Minh saong ong Vũ Văn Mẫu di karja SG ka bruk praong dang akaok di ban raya ini:

-Akau, Đại tướng Dương Văn Minh, Tổng thống karja Bei Gon ieu taong abih urang lin di Việt Nam Cộng Hoà plaik phao taduan lah urang lin peih paha gah meraong negar Việt Nam. Akau tabiak panuac lac, karja Bei Gon meng trung ương tal puk palei brei giải tán taong abih….”

Ini lac đoạn băng brei mboh veik asal kadha di Danak dak Papar sap 45 thun dahlau kayua Rayo papar sap Bei Gon peih tabiak di mon 2 biar harei 30.4.1975 bo urang ba danak dak harei nan, lac Kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thái. Danak dak hu panuac likau taduan lah di ong Dương Văn Minh, Tổng thống karja Việt Nam cộng hòa, panuac taduan bruk likau lah di lambaok urang lin peih paha - Chính ủy Bùi Văn Tùng saong hu tabiak panuac khan brei bhap bini Bei Gon thau lac gah meraong negar hu peih paha.

6 tuk mesup 30.4.1975, tuk dom sruh trực thăng puac abih meng Đại sứ quán Mỹ par tabiak tasik ye Bei Gon biak joa lange. Rahra Bei Gon tuk nan njauk kol khamang pachot lac lin peih paha tame ye hu bruk menei darah praong nan ye thei jeng huac, oh tabiak jalan. Tukvak nan, Kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thái haong kapul sinh viên, nhân sĩ, trí thức anit taneh ia hu ba tabiak rilo jalan ngak, pambuak haong gah braok tagok khik caga bhap bini Bei Gon haong dom labik praong duh ka raidiuk, abih di nyu lac njauk meblah mek ka pahu Rayo papar sap. Ong jeng hu tame dinh Độc Lập meng dah mesup piah gam haong rilo menuac rik sap ieu rajaei Dương Văn Minh tabiak panuac likau lah urang lin peih paha.     

11tuk meteh, radaih tăng di bộ đội drei ginuh jaleih pabah mbang dinh Độc Lập. Hala dok Măt trận bangsa peih paha hu tual tagok tabung dinh - Bei Gon hu peih paha. Hadei di nan, KTS Nguyễn Hữu Thái hu nao gam haong radaih di chính ủy Bùi Văn Tùng, ba rajaei di karja Bei Gon nao tal Rayo papar sap piah ghi âm saong ba tabiak panuac likau taduan lah di ong Dương Văn Minh. Kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thái jeng urang ba danak dak yaom lac oh khin ngak:

“Kol dahlak lac dom urang thau abih dom asal kadha di peih paha nan ye hu padang danak, ngak habar papar sap hu panuac likau taduan lah di ong Dương Văn Minh piah ka dom bhum palei karei urang jeng taduan lah, oh taong gauk gac tra. Sap ndom di kol dahlak papar tagok ngak ka bhap bini Bei Gon sahanang hatai. Tuk nan lac eng ngak, eng ndom biai. Kol dahlak ba danak dak di rayo papar sap mbiah tal 6….7 tuk melam, mbiah tal tuk hu menuac di Rayo papar sap peih paha tame mek saong khik iek” 

Danak dak papar sap harei nan, hu mbaok di aruah nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Tuk urang ba danak dak lac KTS Nguyễn Hữu Thái da-a nhạc sĩ ndom biai dom panuac, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn brei thau lac biak haniem phul ka harei gah meraong negar hu peih paha. Độc lập, tự do saong yasa taneh ia lac hatai caong meng lavik mai di ong saong di taong abih yaok rahra di 2 gah Meraong – Brak urak ini hu jeng biak. Ong ieu dom văn nghệ sĩ pambuak bruk khang kajap haong rajaei lâm thời gah meraong negar Việt Nam ba gauk tame dak padang taneh ia. Dalam bui sambai nan, yaom lac oh hu capi ghi-ta paik, min ong saong abih gauk chreih chrai daoh kadha daoh “Nối vòng tay lớn” di ong paneh tabiak, rik daong bui sambai dalam harei jayah di bangsa:

“Dahlak likau daoh veik kadha daoh Nối vòng tay lớn. Harei ini, biak biai lac gavang tangin praong hu pambuak veik: Rừng núi giang tay nối lại biển xa / Ta đi vòng tay lớn mãi để nối sơn hà/ Mặt đất bao la, anh em ta về/ Gặp nhau mừng như bão cát quay cuồng trời rộng/ Bàn tay ta nắm nối tròn một vòng Việt Nam….”

Bruk takik urang halei thau nan lac taong abih dom asal kadha di Danak dak peih tabiak angaok Rayo papar Bei Gon biar harei nan, hu nhà sử học Nguyễn Nhã mek piah veik meng baoh cassette di drei. Tiến sĩ sử học Nguyễn Nhã khan veik lac, dalam harei 30.4.1975 ong peih Radio piah tui pang bruk saong meng tuk danak dak ini hu papar sap tagok, lac 1 urang roh duah gah sajarah, ong oh klaak tapa hu bruk sajarah biak praong ini:

“Dahlak ghi âm veik taong abih dom hagait hu papar sap angaok rayo tuk nan. Oh lac dom panuac likau taduan lah di ong Dương Văn Minh bo lac taong abih dom sap, dom panuac ndom biai nao mai camereip abih dalam tukvak praong glaong nan. Dahlak sahneng nyu yau sa nhân chứng praong piah ka abih gauk hu mboh. Urang nao tui saong hu brei bruk ba danak dak hadei di nan, lac KTS Nguyễn Hữu Thái”

Danak dak hu papar sap tagok, hu ngak brei rahra Bei Gon mboh sahanang hatai. Bei Gon hu chreih chrai veik. Rahra Bei Gon tuh tabiak jalan salam uan urang lin peih paha yau taduan raok dom urang anek nao atah bahrau mai. Dinh Độc Lập jeng labik pataom di taong abih dom gah dom kapul urang lin taong tame Bei Gon saong lac labik taom gaok di 2 gah Meraong – Brak hadei di rilo thun atah di gauk. Yaok bruk hit ngak mbang hu peih tabiak veik. Bei Gon jeng daok khik hu yau tamo.

Baoh băng casette ghi veik Danak dak papar sap harei 30.4 sajarah nan hu sang di Tiến sĩ sử học Nguyễn Nhã iek yau drap ar biak hu yaom glaong. Hadei di nan,  baoh băng gốc hu ong alin hadiah ka Pasak lưu trữ Quốc gia haong hatai caong danak dak papar sap nan hu khik miat ka rilo rai hadei thau hu menuac biak, bruk biak saong dom tukvak sajarah paong di bangsa, piah mboh hadah mbaok meta: Drei lac urangViệt Nam./.      

Urang lang: Mousaphuong -30/4