Urang nao blei pandap panda piah taduan tết 

Mentri Ngak nong saong patagok palei pala bahrau hu harak pachreih bruk pacang caga jit ruak angaok anek athur raong dahlau, dalam saong hadei di Tết Nguyên đán. Tui nan, Mentri pandar dom puk palei oh chủ quan, so ble dalam bruk pacang caga jit ruak angaok anek athur; patagok bruk peih ngak dom jalan pacang caga jit; pasang iek, peih ngak siam bruk klauk jru pacang caga pabak; dalam nan njauk caik hatai dom bruk klauk jru pacang caga ginup abih dom janih ruak laka camuai tapok kakau, cúm menuk ada, tangi hijao,… ka tapol anek athur raong di dom labik hu sruh jit klak, hu labik mbuan rah tabiak jit ruak, dom puk palei njauk ảnh hưởng kayua hajan ribuk, la-ar dom.

Palei K’Long, xã Hiệp An, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng hu labaih 600 sang, rilo meng lac urang bangsa K’ho. Meng harei salih tapa pala njam patam, bloh hadei di nan lac pala bingu, raidiuk mikva palei K’Long siam jang dahlau biak rilo. Ong K Hùng, akaok palei K’Long brei thau, thun bloh, meng patagok bruk ngak mbang tui jalanpambuak gauk nan ye bruk pablei kaya nong hu tani tanat, ba mai kein laba rilo jang duk saong dahlau. Tapa thun, mikva daok duah peih praong darak pasar, peih praong bruk ngak mbnag, ba bruk pala njam, bingu di K’Long tagok jang

Tui Sở Ngak nong saong patagok palei pala tỉnh An Giang, tal urak ini jit ruak pabui châu Phi dalam tỉnh njauk pacang cakak hu; hu  7 dalam taong abih  10 huyện, thị xã, bal brei thau abih jit, klau huyện daok veik daong trình quyết định brei thau abih jit. Taphia di bruk pacang cakak jit, dom puk palei samar bayar jien daong ka urang raong njauk khat lahik. Tal harei ini, bayar hu labaih 45 tỷ đồng, mek hu labaih 90% baoh sang khat lahik, binah daok veik dom puk palei daok samar ngak salah blaoh dom harak thủ tục piah buh tabiak daong ka bhap bani dahlau di Tết Nguyên đán.

Tuk Tết Canh Tý hun ini, mbang camereip di abih Núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh hu cáp treo bahrau hu ba tame pandar meng harei ini18/1, meda pachreih hu rilo tuai damuai tuk mai tal labik ini. Daok di labik glaong 350m di kreih ceik Bà Đen lac chùa Bà (Linh Sơn Tiên Thạch Tự daok ieu lac baha Phật, chùa Thượng) hu padang tagok di thun 1745 saong thun 1763. Ini jeng lac baoh baha klak abih di Tây Ninh. Baoh baha hu meng labaih 300 thun ini thờ Linh Sơn Thánh Mẫu (hu bhap bini ieu lac Bà Đen).

Melam 16-1 nan lac harei 22 bingun bilan Mat, dalikan oh bui sambai ka "bilan bingu tết" klaih klaoh di baoh sang sa-ai Phạm Hoàng Phương hu xuất bản angaok Tuổi Trẻ Online, hadei di nan hu klah raba samar drah angaok mạng xã hội saong pachreih hu bruk sangka biak rilo di urang mạng. Dahlau di nan, hadiuk pasang sa-ai meng Thủ Đức (TP.HCM) nao trun Bến Tre blei 700 chậu bingu vạn thọ mai bal raya  HCM pablei tết, oh patuah diuk sa-ai metai kreh jalan. Tal page harei 16-1, taong abih chậu vạn thọ di sa-ai hu manuac sia blei abih mbon piah daong. Abih di nyu, rilo ayut puac mai blei bingu daok caong khin alin brei jien jang min sa-ai Phương oh mek saong lac "rilo urang daok kan kandah jang drei". Hatai anit ranam gauk, daong veih gauk tuk gaok bala hu daong ka sa-ai Phương mboh ấm hatai jang.

Dom harei tapa, ribuk gam tui hajan praong di dom labik takai tasik gah timur di Australia (Úc). Hajan meda ngak ka bruk khuah glai di taneh ia ini samar pacang padam hu. Gah du lịch di Australia meda lahik tal 1 tỷ AUD (680 triệu USD) kayua khuah glai. Yaok pataom di Hội đồng Công nghiệp Du lịch Australia brei thau, taong abih dom phòng kakei dahlau di labik khuah glai hu urang klaak abih, daok dom labik oh gaok kan kandah meng khuah glai di mbang New South Wales saong Victoria ye tuai jeng klaak labaih 60%. 

Jabat  y tế Thái Lan brei thau hu patagok bruk pasang iek dom tuai damuai di dom mblang kapal haok dahalu di tukvak thun bahrau saka aia bulan tuk negar ini tui kuhria meda raok jaik 800 ribau tuai damuai Trung Quốc piah duah mboh saong pa-atah dom urang hu dom triệu chứng pandiak, sa dalam dom triệu chứng mboh rilo hadei di njaom mbak virus corona. Chủng virus corona bahrau hu gam họ haong dom janih virus ngak jeng dom janih ruak meng cúm thông thường tal Hội chứng hô hấp cấp tính trak (SARS).

Rajaei Ðức hu njauk hatai ka sa jalan ngak kayua "nền kinh tế xanh" yaom 3,6 tỷ ơ-rô (jaik 4 tỷ USD) piah daong salih dompandap hu asal meng hóa thạch tapa dom kaya pandap khang kajap daom dom janih pandap pandar yaok harei. Bruk nan hu peih tabiak ngak ngan saong 1.000 dự án taduan hu bruk daong jien padai saong dui atah tal thun 2024. Dalam nan gah ngak nong hu daong 2,5 tỷ ơ-rô saong gah roh duah hu daong jaik 1 tỷ ơ-rô./.

Urang lang: Mousa -Jasi -18/1 

Trang tin chiều 18/1/2020

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa có công văn  đôn đốc công tác phòng, chống dịch bệnh trên động vật trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Theo đó, Bộ đề nghị các địa phương không chủ quan, lơ là trong công tác phòng, chống dịch bệnh trên động vật; tăng cường triển khai các biện pháp phòng, chống dịch; rà soát, tổ chức thực hiện tốt việc tiêm phòng, tiêm phòng bổ sung; trong đó chú ý tiêm phòng đầy đủ các bệnh lở mồm long móng, cúm gia cầm, tai xanh,… cho đàn vật nuôi tại các khu vực có ổ dịch cũ, các địa bàn có nguy cơ cao, địa phương bị ảnh hưởng do mưa lũ, rét đậm, rét hại.

Thôn K’Long, xã Hiệp An, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng có trên 600 hộ dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số K’ho. Từ ngày chuyển sang trồng rau, rồi tiếp đó là trồng hoa đời sống kinh tế của người dân trong thôn K’Long đã hơn trước rất nhiều. Ông K Hùng, trưởng thôn K’Long cho biết, năm qua, nhờ phát triển sản xuất theo hướng liên kết nên việc tiêu thụ nông sản từng bước được ổn định, giá trị kinh tế mang lại cao hơn rất nhiều so với trước. Sang năm mới, bà con sẽ tiếp tục tìm kiếm thị trường, mở rộng sản xuất, đưa nghề sản xuất rau-hoa ở K’Long phát triển hơn nữa.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh An Giang, đến nay bệnh dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn tỉnh đã được khống chế; đã có 7 trong tổng số 10 huyện, thị xã, thành phố công bố hết dịch, ba huyện còn lại đang trình quyết định công bố hết dịch. Bên cạnh khống chế dịch, các địa phương khẩn trương chi trả kinh phí hỗ trợ cho người chăn nuôi bị thiệt hại. Ðến nay, đã chi trả hơn 45 tỷ đồng, đạt hơn 90% số hộ thiệt hại, phần còn lại các địa phương đang gấp rút hoàn tất các thủ tục để chi hỗ trợ cho người dân trước Tết Nguyên đán.

Dịp Tết Canh Tý năm nay, lần đầu tiên Núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh đã có một hệ thống cáp treo hiện đại đi vào vận hành kể từ hôm nay 18/1, hứa hẹn góp phần thu hút ngày càng đông du khách đến hành hương, vãn cảnh, đồng thời mở ra vô vàn trải nghiệm kỳ thú. Tọa lạc ở độ cao 350m giữa lưng chừng núi Bà Đen là chùa Bà (Linh Sơn Tiên Thạch Tự hay còn gọi là chùa Phật, chùa Thượng) được hình thành năm 1745 và xây dựng năm 1763. Đây cũng là ngôi chùa cổ xưa nhất tại Tây Ninh. Ngôi chùa có tuổi đời hơn 300 năm này thờ Linh Sơn Thánh Mẫu (tục gọi là Bà Đen).

Đêm 16-1 tức 22 tháng Chạp, câu chuyện buồn về "mùa bông tết" dang dở của gia đình anh Phạm Hoàng Phương được xuất bản trên Tuổi Trẻ Online, sau đó được chia sẻ nhanh chóng trên mạng xã hội và thu hút sự quan tâm của đông đảo cư dân mạng. Trước đó, vợ chồng anh từ Thủ Đức (TP.HCM) về Bến Tre mua 700 chậu hoa vạn thọ về TP.HCM bán tết, không may chị đột tử giữa đường. Đến sáng 16-1, toàn bộ số chậu vạn thọ của anh đã được mọi người mua ủng hộ hết. Đặc biệt, nhiều bạn đọc đến mua bông có nhã ý tặng thêm tiền nhưng anh Phương từ chối với lý do "nhiều người còn khó khăn hơn mình". Tình người trong hoạn nạn hẳng đã giúp gia đình anh Phương cảm thấy ấm lòng hơn.

Những ngày qua, các cơn giông kèm mưa lớn đã  trút xuống một số khu vực bờ biển phía Đông của Australia (Úc). Mưa mang theo hi vọng các đám cháy rừng ở nước này sẽ sớm được khống chế hoặc ít nhất thu hẹp về quy mô.Ngành du lịch của Australia có khả năng thiệt hại tới 1 tỷ AUD (680 triệu USD) do cháy rừng. Thống kê của Hội đồng Công nghiệp Du lịch Australia cho biết, 100% lượng đặt phòng tại khu vực ảnh hưởng bởi cháy rừng đã bị hủy bỏ, trong khi con số này tại các khu nghỉ dưỡng khác không bị ảnh hưởng do cháy rừng thuộc hai bang New South Wales và Victoria là hơn 60%. 

Cơ quan y tế Thái Lan thông báo đã tăng cường giám sát các hành khách ở các sân bay trước thềm năm mới âm lịch khi nước này dự báo đón khoảng 800 nghìn du khách Trung Quốc để phát hiện và cách ly những người có các triệu chứng sốt, một trong những triệu chứng phổ biến sau khi nhiễm virus corona. Chủng virus corona mới có cùng họ với các loại virus gây các loại bệnh từ cúm thông thường tới Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS).

Chính phủ Ðức đã nhất trí một kế hoạch hành động vì "nền kinh tế xanh" trị giá 3,6 tỷ ơ-rô (khoảng 4 tỷ USD) nhằm giúp thay thế các vật liệu có nguồn gốc từ hóa thạch bằng các nguồn tài nguyên bền vững trong các sản phẩm tiêu dùng hằng ngày. Kế hoạch này sẽ được triển khai với hơn 1.000 dự án được nhận hỗ trợ tài chính và kéo dài đến năm 2024. Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp sẽ được hỗ trợ khoảng 2,5 tỷ ơ-rô và lĩnh vực nghiên cứu được hỗ trợ gần một tỷ ơ-rô./.

Biên soạn: Ái Nghiêm