VIet Nam blei vac xin di negar langui piah caga klauk ka bhap bini 

Page  ini 3/6, Mentri Y tế brei thau dalam 12 tuk tapa, dalam negar hu 57 urang birau njom ruak Covid-19, dalam nan hu sa urang brei daok labik karei chip hadei di tuk tame negar di Tây Ninh. 56 urang dalam negar di Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Hải Dương. Kuhria tal mong 6 page ini, Viet Nam hu abih tih 6.350 urang njom Covid-19 dalam negar saong 1.520 urang tame negar. Bruk taong ruak, dalam negar hu 3.085 urang ruak Covid-19 dhit ruak  saong 49 urang metai.

Mintri Y te brei thau, Việt Nam daok ginum biai blei 20 triệu mbang vaccine Sputnik V dalam thun 2021 pabak ka bruk klauk jru di rahra. Tal harei ni, gah Nga taduan pabak ka Việt Nam 20 triệu mbang vaccine dalam thun 2021. Lingiu vaccine di Nga, Mintri Y tế daok kham marat ginum biai haong dom labik ngak vaccine karei yau ye COVAX; Astra Zeneca; Pfizer, Moderna, Johnson&Johnson…

Rajaei birau tabiak Sarak 55 ka bruk daong trun jien điện ka dom urang padar điện kayua jit Covid-19. Tui bruk ba tabiak di Mentri Công thương, bruk trun jien điện mbang ka 3 pataom tame daong dom labik daok ka tuai damuai; dom labik hu brei ngak labik daok karei, iek ruak ka urang jaik ruak atau njom ruak Covid-19. Dahlau di nan, thun 2020, Mentri Công thương hu 2 mbang daong trun jien điện  ka urang, yaok mbang 3 bilan, kuhria abih tih labaih 12.200 tỷ đồng.

Jabat CSĐT di Mintri Công an bahrau hu harak brei ba tabiak langyah tui hukum saong cap mek Phạm Hữu Hiền (Phaok TGĐ Cty Cổ phần langyah saong taong yaom Đông Nam dahlau deih) saong Hồ Hoàng Nam (Phaok TGĐ Cty Cổ phần langyah saong taong yaom Đông Nam) ka duas “ngak suan adat khik ramik, pandar drap ar kanja ngak brei khat lahik, palai pajoa”. Dom urang ni pambuak tal bruk "43ha taneh ameh" saong dom labik taneh hu pambuak tal, bhian hu Tổng Công ty 3-2 khik ramik. Ni lac bruk hu mban tacei jalan pakat negar ka pacang caga tham nhũng pasang iek, pato tacei. Urak ni jabat CSĐT di Mintri Công an daok peih praong bruk pasang iek saong pandar dom jalan langyah tui adat hukum piah pataom mek veik drap ar ka kanja.

Di labik Inem mek Dục Thanh saong miuyim Hồ Chí Minh- Dhar Bình Thuận, Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hoá thể thao và Du lịch) pambuak saong Sở Ilamu the thao saong Dulich tỉnh peih bruk parang iek 130 blah thaok jak ba di dom urang cih chuyen saong oh chuyen di negar, hu palih ruah  meng bruk pakacah jak ba pathau khan  110 thun harei Wa Ho tabiak nao duah jalan daong taneh ia. Dom blah thaok cih veik rup binguk Wa Ho dalam rilo gah, ngan saong bhap bini dom bangsa VN; brei thau dom bruk ngak hu makna praong dalam di Wa Ho ka bruk peih paha bangsa saong jalan tagok CNXH. Kayua jit Covid-19 rah tabiak sraw  kadau, Mban peih bruk oh peih var pakak saong brei ngak tui dom jalan pacang caga jit ka bhap bini mai maong iek.

Ủy ban châu Âu (EC) harei ni hu khan brei thau jalan ngak bahrau piah paglaong bruk ngak saong prein lagaih haong mô hình Sen-gien (Schengen) – labik nao mai tự do praong abih di dunya. Tui nan, Liên minh châu Âu tuk halei jeng pachreih tui bruk nao mai tui hatai drei, daok saong ngak bruk di dom negar dalam Liên minh châu Âu, khik tani tanat bruk nao mai, pablei salih pandap panda saong dịch vụ, meng nan rami ramik ngak veik dom gah kinh tế dalam bhum hadei di tuk jit praong. Urak ni gah Sen-gien hu abih tih 420 triệu rahra daok di 26 negar, lac 22 negar dalam EU, saong Ai-len , Liechtenstein, Na Uy haong Thụy Sĩ.

Anh daok ginum meyai haong Cty jru AstraZeneca saong sang bac đại học Oxford ka bruk blei pabak jru vaccine Covid-19 phien ban pasiam veik piah pacang caga bien the Covid-19 bê-ta hu mboh di Nam Phi. Tui Mentri Y tế Anh, dahlau di nan, Cty jru AstraZeneca hu sanya pablei 100 trieu mbang jru vắc-xin phien ban birau ka taneh ia ini hadei di tuk vaccin hu brei adat ngak. Anh hu sanya daong ka dom bruk ngak iek di janih vaccine phien ban birau.

Gah Lao động dunya (ILO) bahrau ba tabiak harak pathau khan brei mboh bruk lahik bruk ngak di dunya thunni jeng daok glaong jang dut saongtanut dahlau di tuk jit praong kayua bruk pasiam daok bier di dom gah kinh tế dunya. Tui nan, hu takik di nyu 220 triệu urang dalam dunya laik tame bruk lahik bruk ngak dalam thun ni. Tui kuhria urak ni hu labaih 21 triệu urang ngak bruk di dunya hu ba tame kapul kathaot atau biak kathaot ngan haong tanut yaom jien mek tame ala 2 đô-la yaok harei. ILO jeng hu panuac lac, Jit ruak Covid-19 dui atah meda ba tal bala praong gah kinh tế saong xã hội, taphia dom kan kandah di y tế dunya./.

Urang lang: Thu Thảo -Ái Nghiêm -3/6