Ninh Thuan pambak praong taneh pala phun neem

Ninh Thuan - bhum taneh hu angan lac “kurang hajan labaih pandiak”, lac sa dalam dom bhum taneh hu lingik tasik kan kandah di abih dalam taneh ia. Min, lingik tasik di Ninh Thuan nyu lagaih ka phun neem – sa dalam dom janih phun pala diuk hu dalam pandiak, ba mai rilo kein laba ka urang nong pak ini. Daa mikva saong grauk yut gam saong Thuy Linh – urang vak di rayo sap ndom VN daok di ban raya HCM nao ravang huyen Thuan Nam – labik daok  ngak hu siam  du an pala phun neem.

 Bhum pala neem praong abih di huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận urak ini di palei Bầu Ngứ, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam hu jaik 1.200 ha. Tukvak ini, phun neem daok tabiak baok, maong biak gheih meta. Dom urang dang akaok mban khik ramik glai pacang caga tapen tasik huyện Thuận Nam brei ka kol dahlak thau, taneh neem ini hu pala meng labaih 10 thun ini mai, di danakdak dự án 661 (dự án pala glai di tỉnh).  Phun neem nyu diuk hu dalam lingik pandiak thu; phun jien takik (yaok thun jaik 5 trieu dong sa hecta). Hala saong baoh di phun neem hu pandar ngak jru iek ruak ka anek menuac sapng athur raong; hala neem thu pandar piah ngak khak vi sinh brei ka bruk ngak nong. 

          Kayua hu yaom kinh te glaong yau nan bo tukvak jaik di ini, phun neem hu bhapbini Ninh Thuan pala rilo di dom puk palei dalam tinh. Urak ini dom sang pala neem di huyen Thuan Nam daok paik baoh saong hala that piah pablei, yaom blei neem biak tani tanat, meng 15.000 tal 20.000 đồng sa kg baok neem that; 1.500 đồng tal 2.000 đồng sa kg hala that saong 5.000 đồng sa kg hala thu. Meng yaom blei yau nan, kuhria rah tapa, sa urang paik hu 200kg hala neem that piah pablei, duah hu meng 400.000 đồng tal 1 triệu đồng /sa harei yaok sào. Meng nan, raidiuk di rilo sang pala phun neem di Thuận Nam jeng ye bhapbini dalam tinh dak harei dak salih bahrau. Ông Ngô Xuân Tài daok di palei Bầu Ngứ, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận ndom lac : ” Meng tuk karja daong pala phun neem ini, hu dom siam lagaih yau ye pala hu phun ini tuk praong patak pataom hu ia; dua tra veik lac mikva hu  meng athar phun neem, yaok thun jeng paik pablei hu.” 

Bruk njauk biai nan lac bahrau ini, Công ty quốc tế Phi Long di Hà Nội hu mbaoh tangin pambuak bruk saong mban khik ramik glai pacang caga tapen tasik 2 huyen Thuận Nam saong  Ninh Phước – lac labik hu taneh neem praong di tinh blei 10 tấn hala neem thu di bhapbini piah pablei tapa Nhật Bản ngak jru, ngak khak. Bruk ini peih tabiak sa jalan nao barau ka phun neem Ninh Thuận.

Meng ini tal thun 2020, tỉnh Ninh Thuận meda peih praong taneh pala phun neem tagok 6.000 hecta tui jalan pala pataom sa labik praong saong pala phân tán. Bruk ngak ini piah daong patrun patakik saong pacang cakak bruk thu lagu taneh dalam tỉnh, taphia di nan hu daong paglaong jien mek tame ka mikva urang nong. Ta-eng huyện Thuận Nam, yam tame bilan hajan ini, huyện meda peih praong jaik 100 ha phun neem di dom bhum mbuan ceik. Saai Trần Ngọc Hiếu, akaok mban khik ramik glai pacang caga tapen tasik huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận brei thau “ bruk ngak di huyen anak tal lac pala 100 hecta, hu 2 janih phun nan lac phun neem saong phun phi lao. Ngan saong phun neem lac phun diuk hu dalam pandiak thu, kol dahlak brei pala di dom bhum ceik piah pacang caga. Tui bruk khik ramik saong khik caga glai, rik daong khik caga alam moi truong glai. Langiu bruk lac hu gla, nyu daok khik hu mach ia, khik caga halau ia ka dom bhum gah ala,, daong urang nong hu halau ia piah raong glang jeng ye patagok bruk  ngak nong.  

Caong khin lac dalam tukvak oh atah, meng bruk kham merat di dom mban, nganh pambuak tal jeng ye mikva urang nong, phun neem samal jeng sa dalam dom janih phun hu yaom kinh te glaong, ngak jeng pren khang gah kinh te di tỉnh Ninh Thuận .

Thúy Linh