Danao kavei - Labik bhian hu anek naih duah mai menei ma-in dalam bilan hè

Hadei di sa vaktu atah gaok jit Covid-19, gam haong dom kan kandah oh sit di dom mbang tua riya pandiak bhang, dom adei anek saih daok nao duah bui sambai dalam bruk caluai aia. Oh hu labik caluai siam mekre, rilo adei nao tal dom  danao, bingun, kraong, craoh… piah caluai. Oh hu bruk tui iek di amaik ame atau urang prong, dom adei mbuan njauk mblung aia.

Bilan hè thun 2020 bahrau mai tal, min rilo bruk metai lahik kayua mblung aia gam gam rah tabiak. Dom bruk mblung aia pandik harao rah tabiak gam dom adei anek saih thau caluai, gaok mai caluai biak naih jioy.

Harei 23/5/2020, tok dalam sa harei, dalam tỉnh Nghệ An hu 2 mbang mblung aia ngak ka 3 adei sit metai. Dalam nan di xã Quỳnh Tam, huyện Quỳnh Lưu hu sa bruk mblung aia biak pandik harao ngak ka dua adei sa-ai tung pruac dalam sa baoh sang metai nan lac adei N.T.P (11 thun) saong adei kamei hatian nan lac N.A.T (umo 9 thun). Biar harei nan, urang nao pathram padhih ye mboh sa tau uranaih kamei angaok danao aia Cửa Nam, bal sit Vinh (Nghệ An).

Dahlau di nan, harei 10/5/2020, dua uranaih hu daok di Hà Nội nao rivang ma-in haong amaik ame adei sa-ai dalam sang ye njauk mblung aia metai tuk menei tasik di xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn. Harei 21/5/2020, di mblang menei Tuần Châu jeng hu sa bruk mblung aia biak pandik harao ngak ka 2 anek saih hệ tại chức di tỉnh metai.

  Tui yaok pataom di Mentri Lao động Thương binh saong Xã hội, yaok thun Việt Nam hu labaih 2.000 uranaih metai kayua mblung aia. Dom uranaih metai mblung aia di Việt nam urak ini glaong abih di Đông Nam Á saong glaong jaik 10 mbang dut haong dom negar daok cakrok patagok. Dalam nan, hu 53% urang metai mblung aia rah tabiak tuk dom adei ma-in jaik danao aia, kraong, craoh, ribaong… bo oh hu bruk tui iek, pacang khik di urang prong.

Việt Nam hu 2.360 baoh kraong, ribaong prong sit atah abih tih jaik 41.900km saong labaih 2.300 jalan ia tapen kraong, mbuan ba tal  mblung aia. Yau nan min, dom uranaih thau caluai saong hu ilamu khik siam mekre dalam aia di Việt Nam biak biar. Taphia di nan, hatai saneng di bol bhap rah ra, abih di nyu lac dom urang ngak amaik ngak ame ka bruk pacang caga mblung aia daok biar; bruk tui iek uranaih di dom bhum palei saong bhum ngak mbang kan kandah oh ka hu sangka rilo. Bruk pathau khan, pato pakai ilamu saong dom jalan pacang caga mblung aia ka uranaih jeng oh ka hu peih ngak siam. Nan lac dom makna ngak ka dom uranaih metai lahik kayua mblung aia di  Việt Nam tuk halei jeng daok di tanut glaong.

Njauk lac, tal tuk taong abih bol bhap rah ra njauk ba tangin tame saong hu dom jalan ngak siam piah pacang caga bala mblung aia di uranaih. Dalam nan, bruk pathau saong pabak dom ilamu ka pacang caga mblung aia, ngak jeng labik diuk rai siam mekre ka uranaih nan lac jalan ngak prong piah oh daok dom pandik harao meng bruk mblung aia./.

Urang lang: Jasi-5/7