Mblang taneh hu ngak mô hình padang sang 

Hadei di tuk  Cty sang danaok taneh riya Alibaba peih bruk kaoh taneh pablei nền suan hukum  njauk langyah tui adat hukum, urak ni di  tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu bruk kaoh taneh pablei yau jalan ngak di Alibba jeng dok rah tabiak di bhum palei pala  dom  huyện Châu Đức, Xuyên Mộc, Đất Đỏ song ban sit Phú Mỹ. Dom kapul nyaom, menuac urang eng drei ngak jalan, kaoh taneh, ieu pablei angaok mạng.

Pagap yau, di puac bilan  2/2020, UBND huyện Châu Đức jao ka công an peih bruk pasang iek, duah thau song langyah tui hukum bruk yaih khan danak dak oh njauk adat di dự án labik dok Đá Bạc kayua Công ty TNHH Cali Green Park ngak po. Biak di nyu, bruk ni hu quy hoạch padang ngak tỉ lệ 1/500 min po bruk brei tabiak tờ rơi ieu pablei dom lô taneh nền song sinya lac dalam 8 bilan hu sổ hồng.

Dom mblang taneh di Cali Green Park oh tah di nan jeng rah tabiak bruk dreih yau nan. Po taneh eng drei kaoh taneh pablei nền  angaok taneh ngak nong  song angan ieu lac Khu dân cư Châu Đức Green Pearl prong  8 ha kayua Công ty Active Real ngak po. Ngak bruk song karja  huyện Châu Đức, lambaok po taneh lac ong Vũ Văn Huy oh ba tabiak hu janih harak gar halei pagam tal dự án  “Châu Đức Green Pearl”. Ong Lê Thanh Liêm, Phó Chủ tịch UBND huyện Châu Đức brei thau, dự án Khu dân cư Đá Bạc urak ni oh ka hu adat padang ngak hạ tầng. Dok pak labik taneh hu angan ieu dự án  Khu dân cư Châu Đức Green Pearl karja pak ni  hu thau saong hu pacang cakak, langyah. Labik taneh ni oh ka hu  UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu brei adat padang ngak:

  "Labik  nan oh ka likau ngak hagait saong oh ka hu urang halei brei adat  hagait di pak nan, min po taneh  pandar radeih ngak jalan  dreih yau jalan dự án. Urak ni oh peih bruk ieu pablei taneh di labik nan. Dahlau deih di labik taneh ni  po taneh ngak  rạp khin peih pablei min  Công an huyện pacang cakak chip".

Dreih yau nan, di bilan 11/2019, yaom lac bahrau kua samu mbaok taneh, harak gar oh ka hu , min Phát Lợi Group dok parabha taneh, padang ngak danak dak hu angan ieu lac  Khu dân cư Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ song ieu pablei  174 nền taneh daok taphia gauk, mek jien di urang blei, oh huac adat hukum. Ong Lê Văn Hòa, Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ ndom lac, danak dak  Khu dân cư Phước Long Thọ lac oh hu biak. Ni lac taneh di ong Tăng Dũng Em ngak po song brei ka  Công ty Phát Lợi pandar, pablei salih… dalam 20 thun...

Dok di  huyện Xuyên Mộc, bahrau ni,  huyện hu tong phạt 40 triệu đồng ong Nguyễn Quốc Vinh, daok di quận 3, ban raya HCM kayua salih taneh pala phun, taneh rong pala kaya ikan, taneh ngak sara, taneh ngak nong, tapa taneh oh ngak nong  di palei  Gò Cát, xã Phước Thuận min oh hu jabat hu  thẩm quyền brei adat. Gam song nan ye meng akaok thun ni mai, rilo  công ty sang danaok taneh riya hu mbaok tame môi giới ka danak dak Hồ Tràm Riverside di labik taneh kayua ong Nguyễn Quốc Vinh ngak po, mboh lac bleik saleik, pachot urang blei.

Tui muk  Lê Thị Trang Đài, Chủ tịch UBND huyện Xuyên Mộc, taneh di ong Nguyễn Quốc Vinh bo dom công ty môi giới sang danaok taneh riya ieu lac danak dak Hồ Tràm Riverside  eng drei ngak jalan, kua samu mbaok taneh prong jiak  60 ha song ieu pablei angaok dom blah  web sang danaok taneh riya meng  bilan 12/2019. Min, tapa ngak bruk ong Nguyễn Quốc Vinh oh taduan bruk ieu pablei taneh nền di labik nan. Bruk eng drei  salih  taneh pandar di ong  Vinh njauk  huyện tong  phạt 40 triệu đồng; song hu panuac ieu ong Vinh pasiam veik taneh yau dahlau:

"Taneh halei bo padang ngak  jalan atau hu bruk dreih  yau nan ye ba tangin tame meng tuk camereip. Dom bruk yau nan gah khik ramik karja njauk ngak  biên bản, tong phạt ngak suan hành chính song pacap urang ngak veik yau dahlau. Pagap yau: sa mblang taneh bo kaoh tabiak suan hukum tuk hu panuac khan di bhap bini atau di gah báo chí ye karja ba tame bruk chip"

Dok ong Lê Văn Hòa, Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ brei thau, dự án di xã Phước Long Thọ, huyện jeng hu mboh saong pacang cakak chip, langyah bruk eng drei kua pasamu mbaok taneh piah kaoh pablei ngak sang. Anak tal huyện brei langyah  urang dang akaok dom puk palei meyah caik rah tabiak bruk yau nan:

“Urak ni tok khik ramik meng puk palei, huyện hu jao ka jabat  tut angan taneh riya tuk bhap bini salih, kaoh meng  5 – 7 mblang taneh tagok lac hu harak payua ka dom puk palei piah tui iek. Dok taduan hu panuac khan di bhap bini ye huyện trun tapak duah thau dom bruk ieu pablei, pasang iek labik halei njauk ye khan brei bhap bini thau, dreih yau di xã Phước Long Thọ ye ba tame bruk tui iek”.

Menuac sia hu panuac tangi sua lac: caik rah tabiak bruk kaoh pablei taneh ngak sang di rilo labik, karja  tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu njauk mong iek veik bruk khik ramik taneh riya  di dom huyện, ban. Tapa nan, njauk tangi sua lac karja palei ngak abih bruk di drei ha oh, khang hatai langyah  meng di tuk dom bruk nan bahrau tamuh tabiak ha oh ?./.

Urang lang: Hanipha- 2/6