Dom thun dahlau, yaom lac taneh pala drak rilo, min kayua oh ka thau jalan ngak mbang, nan ye rai diuk di sang ong Ha Sắc, daok di palei 4, xã Rô Men, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng tuk halei jeng gaok kan kandah. Meng harei mbang tui Sarak 30a ka danak dak patrun kathaot samar drah saong khang kajap di Raja-ei, sang ong hu pato patrham ilamu pala drak, daong salih janih phun pala, pandap ngak nong, jalan pagam pasiam cà phê pajaih bahrau... năng suất phun pala oh padeih glaong tagok yaok thun. Ta-eng dalam vụ cà phê meng blaoh, sang ong paik hu jaik 10 tấn asar cà phê, laba hu labaih 200 triệu đồng:  “Tukvak tapa, meng hu bruk sangka daong ba di karja palei  ka bruk salih janih phun pala, anek athur raong, sang  khang hatai pasiam veik bein cà phê, pala gilac cà phê pajaih bahrau... Meng nan kinh tế sang hu tani tanat, hu jien raong anek mbang bac tal labik tal dhua. Ndua dhal phol đảng saong Karja hu sangka palagaih ka bhap bani bangsa takik bhum atah bayah yau khaol dahlak”.

Gam haong phun jien labaih 500 tỷ đồng meng danak dak patrun kathaot samar drah saong khang kajap, Đam Rông daok hu buh brei dahlau yaok rituh tỷ đồng meng dom danak dak bruk ngak pakat negar, danak dak cak rok patagok bhum urang bangsa takik... Tui ong Dương Tất Phong, Akaok Jabat Lao động, Thương binh saong Xã hội huyện Đam Rông, langiu di bruk daong ka mikva ngak mbang pala drak, huyện daok daong padang ngak sang daok, daong bruk ngak mbang duah jien, brei mesre phun jien, brei thẻ bảo hiểm y tế, peih tal pato bruk ngak, ba bruk ngak ka dom baoh sang kathaot saong jaik kathaot. Dom sang kathaot hu patrun, meng labaih 50% dalam thun 2010 trun daok 6,9% di puac thun 2022, urak ini kuhria tui tiêu chí bahrau rilo gah lac 19,3%.

 “Tukvak tapa, Đảng saong karja sangka biak rilo tal bruk patrun kathaot, buh jien tame ngak cơ sở vật chất saong jalan ngak mbang duah jien khang kajap ka bhap bani cak rok patagok kinh tế. Gam haong nan, meng dom pren khang, jak ba dom phun jien rik daong di bol bhap rah ra piah padang ngak sang ka urang kathaot; blei pandap panda saong daong ba jalan ngak mbang ka yaok bhum, yaok puk palei saong sang kathaot. Iek tui hatai caong khin ye palagaih ka mikva cak rok patgak kinh tế, yam tagok tabiak truh kathaot”.

Đam Rông daok padang hu dom bhum ngak nong haong rilo janih phun pala laghaih, ba mai kein laba glaong, yau mắc ca, durian, patei laba, dâu raong tằm, ikan aia la-ar, njam patam dom janih... Dalam nan, hu 840ha taneh ngak nong tui jalan ilamu glaong. Tui ong Liêng Hót Ha Hai, Phaok akaok UBND huyện Đam Rông, kinh tế cak rok patagok ye điện, jalan mbak nao mai, sang bac, balai iek ruak... jeng hu buh jien tame padang ngak biak siam. Kadha njauk bui sambai di abih nan lac akaok saneng di bhap bani hu salih bahrau. Dom adat cambat klak oh daok laghaih haong rai diuk harei ini hu tah klak, hatai saneng, jalan ngak hu salih bahrau. Ini lac jalan yam tagok biak prong piah ka Đam Rông cak rok patagok.

 “Dahlau diah, adat cambat tanarakun di mikva daok trak damak. Trak abih nan lac dom adat yau lakhah ndok jien ndo drap ar biak rilo,  tok gauk dalam but pajaih, tảo hôn... ye urak ini hu salih karei biak rilo. Urak ini, mikva jeng thau ngak mbang pala drak, pala dâu raong tằm, thau salih janih phun pala karei hu jien mek tame glaong jang. Hu y bác sĩ mai tal xã iek ruak ka mikva. Khaol dahlak mboh hu bruk salih bahrau biak prong”.

Đam Rông nan lac huyện hu 65% menuac lac urang bangsa takik, dalam nan rilo meng lac urang K’ho. Gam haong cak rok patagok kinh tế ngak nong, Đam Rông daok caik hatai tal bruk cak rok patagok bruk rivang ma-in tui jalan bol bhap rah ra, pambuak pagam haong ilamo di bhap bani puk palei. Meng dom bruk ngak hu, Đam Rông daok kham merat mek hu chuẩn huyện palei pala bahrau di thun 2024./.