Mentri Y tế likau Uỷ ban TVQH brei ka Mentri Y tế saong dom tỉnh, ban, hu ba manuac ngak bruk pacang caga jit Covid-19

Page ini 8/12 di Sang QH, Mbang nyaom ka 6 di Ủy ban Thường vụ Quốc hội hu peih tabiak. Mbang nyaom ini rah tabiak dalam 2 mbang, mbang 1 meng harei ini tal harei 10/12 saong mbang 2 meng harei 21 -22/12. Njauk caik hatai mbang di ka 1, UB Thường vụ Quốc hội brei panuac tame Dự thảo Sarak ka bruk brei adat peih ngak dom bruk, sarak di gah y tế piah duh ka bruk pacang caga jit Covid-19. Dahlau di nan, piah langyah ka manuac ngak bruk klauk jru, dut iek ruak, iek glang, taong ruak ka urang Covid-19, Mentri Y tế likau Uỷ ban TVQH brei ka Mentri Y tế saong dom tỉnh, ban, hu ba, pandar manuac ngak bruk pacang caga jit Covid-19 langiu bruk ngak jeng yau bruk chuyen mon hu vak dalam chứng chỉ bruk ngak.

          Dom adit mai ni, uranaih njom COVID-19 tame dom sang iek ruak iek gah uranaih di ban raya HCM tagok rilo. Sang iek ruak Nhi đồng 1 dok iek ruak kajiak 100 uranaih lac F0, tagok meng 50%-70% dut song tuk vak kreih bilan 10. Sang iek ruak Nhi đồng 2 jeng dok iek ruak ka 110 uranaih F0, tagok jang 3-4 mbang dut song dahlau dieh. Tui Thạc sĩ-Bác sĩ Huỳnh Minh Thu, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp sang iek ruak Nhi đồng 2, uranaih njom COVID-19 di tuk pandauh ruak song tamuh ruak nyu brei mboh tapa rilo bruk, meda lac di jalan suah yava, jalan tung pruic, nan ye amaik ame mbuan si meluk song dom ruak karei. Kayua yau nan ye, meyah sang halei hu urang ruak lac F0 ye uranaih brei hu tui iek, hadei di nan peih bruk test samar atau PCR.

          Anak bruk rah tabiak srau kadau di jit ruak COVID-19, abih di nyu lac biến chủng birau Omicron hu mboh di dom taneh ia Đông Nam Á, gah chức năng tỉnh Long An brei pakhang bruk pasang iek taong abih jalan mbak taphia negar, ngak siam bruk khik caga bhum taphia negar saong pacang caga jit Covid-19 dalam tukvak birau. Langiu 36 balai khik iek di angaok jalan taphia negar, gah bol pan phao karaong daok hu 6 kapol nao mai, pasang iek catang labik pabah mbang negar, jalan haluk sit, praong; sumu pacang caga, chap khik dom urang tame negar suan hukum, pacang caga bruk mbuan njom mbak jit Covid-19 meng gah langiu tame negar Viet Nam.

          Urang nong dom tỉnh Tây Nguyên dok yam tame tuk vak tabung glong paik bilan cà-phê thun 2021-2022. Min, kayua jit COVID-19 nan ye urang paik cà-phê kurang biak rilo, ngak ka urang pala cà-phê gaok rilo kan kandah. Piah langyah bruk kurang urang ngak, dom tỉnh Tây Nguyên dok padang ngak song dui atah tuk vak paik mek, pacang cakak bruk co klaik cà-phê, peih bruk pasang iek urag dok saoh, hu pren yava dalam palei, dong ka urang ngak lac urang bangsa takik, ngak mbang di langiu tỉnh kayua jit COVID-19 mai veik puk palei.

          Birau ini, dom lô mì tôm Hảo Hảo, hủ tiếu saong phở mbang samar Ricey, mì Đệ Nhất saong mỳ lẩu thái di Acecook Việt Nam brei pataom mek veik di Prang. Dom pandap nan hu tukvak pandar tal bilan 3, bilan 5, bilan 8 saong bilan 9 thun 2022. Brei pataom mek veik kayua dalam dom janih mì nan hu asar 2-chloroetanol glong tapa tanut ba tabiak di EU. Urang lambaok Acecook Việt Nam lac, daok brei mek veik piah pasang iek, oh njauk lac gah chức năng di negar Pháp pataom mek. Hu thau, dom janih pandap nan hu ba tame negar Prang dahlau di bilan 7 thun 2021. Dahlau di nan, bilan 8 thun 2021, pandap di Acecook Việt Nam jeng brei pataom mek veik di Ireland saong brei thau dahlau di Đức, Hà Lan.

          Dalam tuk châu Âu dok hu urang njom COVID-19 tagok khang, Pasak pacang caga song pasang iek jit ruak châu Âu (ECDC) song jabat jru tavao châu Âu (EMA) hu ndom lac, bruk klauk pagam dom mbang vaccine pacang COVID-19 hu brei adat ngak, meda klauk dom mbang camereip song klauk mbang patagok. Bruk pambuak gauk di vaccine hu ngak meng công nghệ vector song vaccine tui công nghệ mRNA ngak tabiak dom kháng thể siam piah pacang virus SARS-CoV-2. Tui yaok pataom di ECDC, hu 212 urang njom biến thể Omicron di dom taneh ia EU. Dalam tuk nan, Anh hu 336 urang njom biến thể ni, tagok jang 2 mbang dalam 48 tuk tapa.

          Dom hãng thông tấn Iran brei thau, dom mbang ginum biai oh tapak di taneh ia ini saong Mỹ piah daong ka thỏa thuận hạt nhận 2015, daok ieu lac Kế hoạch Bruk ngak haong gauk taong abih gah (JCPOA), meda brei pambuak veik dalam harei paguh. Hu mbaok tame, hu dom kapol ginum biai meng Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức saong Nga, kapol urang jakar Mỹ hu pambuak tapa EU. Dahlau di nan, harei 2/12, Iran brei thau hu payua tal dom taneh ia ginum biai saong EU dua dự thảo ndem tal dua bruk daok ngak brei tavak tavaiy, nan lac bruk klaak dom jalan taonmg phạt Iran saong dom bruk sanya hạt nhân di Iran. Yau nan min puac adit dahlau, Mỹ haong dom taneh ia châu Âu tame ginum biai ndom lac Iran dreih ngak mengak ka bruk gilac veik ginum biai tuk ba 2 bruk angaok nan tabiak.

          Takik di abih 30 tuai di angaok sa sruh radaih buýt di bang Sokoto, Ni-giê-ri-a metai tuk kol pal phao am khuah sruh radaih ni di harei kabroi (7/12). Tui cảnh sát pak ni, sruh radaih buýt njauk kol pal phao pacang veik piah blah mek hadei di nan nyu am. Dalam dom urang metai khuah hu urang kamei song uranaih. Urak ni bruk blah mek, chap mek menuac piah laoh mek jien bhian rah tabiak di negar ni. Dalam thun ni , hu yaok rituh anek saih njauk cap mek piah ndok mek jien laoh./.

Urang lang: Hani Pha – Bhumi – 08/12