Urang nong daok mong iek phun caphe

Tui taong yaom di Cục Ngak tabiak saong patagok darak pasar kaya nong, bruk ngak tabiak kaya nong di negar drei urak ini jeng daok gaok rilo tavak tave. Dom doanh nghiệp (DN) ngak tabiak kaya nong rilo meng oh ka hu labik pabak nguyên liệu grap tanat ka số lượng saong chất lượng.

Taphia di nan, bruk pambuak gauk dalam dom khâu dalam chuỗi giá trị ngak tabiak  - blei pandar di dom janih pandap rilo meng kurang khang kajap. Abih di nyu, bruk ngak tabiak ngan haong dom janih pandap daok yếu, oh ka pandar abih  công suất di nyu, oh ka pabak hu hatai caong khin, abih di nyu lac dalam tukvak tabung glaong di mùa vụ (yau njam patam, baoh karaoh).

Pambuak pagam tal gah ini, ong Nguyễn Ngọc Thanh Trung, Phaok akaok  Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam - Hàn Quốc di TPHCM, mboh lac urang nong saong DN Việt Nam daok iek prong gah số lượng, tok ngak tabiak saong pablei tabiak negar langiu pandap tamo nan ye yaom pablei salih biar.

Ong Trung tacei tabiak, tok lac nguyên liệu akaok bei, DN pak Hàn Quốc ngak tabiak hu 15 janih pandap, gaok mai daok ngak tabiak ia yamen meng akaok bei, daok Việt Nam tok thau ba tuk, am cuh saong sấy.

Oh padeih veik pak nan, dom jabat hu pablei tabiak negar langiu kaya nong tapa dom darak pasar jeng khan lac dom paga pacang prong di DN urak ini nan lac kiểm dịch saong an toàn pandap panda. Pandap panda that hijao, abih di nyu lac njam patam baoh karaoh, tuk halei jeng brei pabak dom kadha biak catang meng darak pasar.

Lingiu dom paga pacang gah an toàn pandap panda yau chất cấm, kháng sinh…, dom darak pasar blei tame daok caong khin dalam tukvak ngak tabiak njauk pambuak pagam dom caong khin gah tính xã hội, nhân văn, trách nhiệm pacang khik tài nguyên meng langik tasik.

Lambaok Hợp tác xã Ngak nong minh bạch 007 (quận 7, TPHCM) brei thau, bhian hu ba baoh thanh long nao châu Âu saong mboh lac paga pacang prong abih ngan haong urang nong nan lac phun jien. Urang nong thau jalan piah pablei hu kaya nong ngak tabiak min oh hu jien piah ngak tui chuẩn. Hu biak rilo danak dak daong brei mesre phun jien, min urang nong kan mesre hu. Karja njauk kham merat jang piah daong ka urang nong mesre hu phun jien. Langiu di nan, dom jabat chức năng njauk hu jalan mong ka nyu prong jang piah taong yaom darak pasar saong daong ka urang nong cakrok patagok suai lavik saong khang kajap. 

Rilo thun ini mai, dom baoh panuac yau Yuan lac “Giải cứu nông sản” hu jeng bhian randap tal tuk thu hoạch nan lac sap janih kaya nong trun yaom biak biar, gaok mai daok ba nao tuh klaak kayua oh pablei hu. Tapa nan mboh lac dom pandap panda ini hu pala biak rilo, oh tui quy hoạch, oh duah thau darak pasar piah pablei tabiak, jeng oh hu angan je, asal di nyu mai meng halei atau thông số tiêu chuẩn kỹ thuật pagam tal. 

Dom chuyên gia mboh lac, piah oh daok bruk “daong talaih” ye njauk ngak tui tiêu chuẩn kaya nong hacih piah hu rilo jalan pablei tabiak saong ngak tabiak. Njauk padang hu jalan saneng, tacei pato urang nong pala raong hacih sa-at saong ngak chứng nhận, hadei di nan gam gam pasang iek bruk ngak njauk tui chuẩn tal halei urang nong eng drei thau saong halar hatian ngak njauk tui dom  caong khin brei ka kein laba di drei.

Dom DN pablei tabiak negar langiu njauk jhul pakhang bruk đầu tư công nghệ hiện đại piah ngak tabiak hu siam jang brei patagok giá trị kaya nong, caga pabak dom adat hukum bo dom darak pasar ba tabiak, khik hu khang kajap ka bruk pablei tabiak negar langiu. 

Ndom biai nao mai ka bruk ini, amuk Bùi Thanh Hương, Cục Khik caga phun pala brei thau, ngan haong bruk khik kajap an toàn chất lượng pandap panda, Mentri ngak nong saong patagok palei pala hu jak ba dom jabat jhul khang bruk ngak tabiak saong pasang iek tui chuỗi; njauk pasang iek ka nyu siam bruk pandar jru khik caga phun pala dalam luac tukvak ngak tabiak, meng urang pala tal urang blei tame saong DN pablei tabiak negar langiu.

Jabat khik iek chuyên ngành njauk samar drah khan brei ka puk palei saong jabat pablei tabiak negar langiu khan brei dom caong khin, adat hukum an toàn pandap panda kaya mbang di dom negar blei tame. Ngan haong bruk khik iek jru khik caga phun pala, Mentri ngak nong saong patagok palei pala jeng hu ngak catang bruk tut angan, ngak tabiak, pablei salih saong pandar jru khik caga phun pala.

Padang mô hình truyền thông piah pachreih urang nong pandar jru khik caga phun pala sinh học jeng yau pachreih dom DN pablei salih jru khik caga phun pala sinh học, yam tal thun 2020 hu jaik 30% jru khik caga phun pala sinh học siam ka môi trường dalam angan dom janih jru. 

Langiu di nan, daok njauk yam tapa dom paga pacang gah kỹ thuật, abih di nyu lac gah  chất lượng, an toàn pandap panda kaya mbang, asal di nyu mai meng halei. Piah mek hu jak jeng siam mekre angaok yaok darak pasar pandap panda kaya nong, njauk duah thau cambaih laih bruk di darak pasar nan, abih di nyu lac khí hậu, darak pasar praong sit yau habar, bruk blei pandar saong ilamo; paglaong  chất lượng pandap panda pablei tabiak negar langiu piah pabak hu tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng di dom negar blei tame./.

Urang lang: Jasi-8/1