Pala njam – urang blei duah bruk khik caga rup drei

Pathau mikva saong grauk yut ! urak ini njam oh siam daok hu pablei bak di darak pasal ngak ka urang blei having akaok oh thau njam halei lac njam hacih, njam halei lac njam njaom hóa chất. Piah khik ka chat luong saong bruk an toàn ka yaok var lisei di sang drei, oh takik urang pala njameng atau nao duah labik pablei njam hacih, njam an toàn hu pala njauk quy trình khik caga pren yava ka urang blei mbang. Urang vak di rayo sap ndom VN duah thau bruk ini di Hà Nội:

Kol dahlak gaok amuk Phạm Thị Thành, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy di bein njam praong jaik 100 mét vuông di sang amuk, hu ginup dom janih njam hijao ye : njam puan, njam lang, cần tây, njam sâm nhật…. Amuk Thành brei thau, taneh ini kayua hợp tác xã di phường klak saoh yau nan ye rilo bhapbini mek pala njam hacih piah mbang. Njam hu pala tui jalan meng kan, buh khak dahlau si trun pajaih, hadei di nan pruh meng ia bingun, ia brah, ia me ik…Meyah hu pruh jru halak jeng caik meng 10 tal 15 harei bloh paik, nan yava“Dahlak ruak đại tràng 10 thun paje.  Bác sĩ lac njauk mbang njam hacih meng abih ruak. Kayua yau nan ye, dahlak meng pala njam piah mbang saong urak ini ruak jeng abih. Oh thau njam langiu darak pasal yau habal min rup drei pala, abih sang hu mbang njam hacih, mboh sahanang hatai jang “

Bein njam taphia nan, saai Nguyễn Thanh Nhâm daok pasang iek njam puan saong mek halak bein cải bắp brei thau, mboh di anak meta urang pala njam pruh jru pachreih ka njam tamuh samal, saai huac, oh jia tame di chất lượng njam pablei langiu darak, dalam siêu thị. Nan ye saai megru pala njam, blei pajaih njam di cửa hàng hu angan je mai pala ka sang drei mbang yaok harei“Dahlak mboh urang pruh jru, mboh huac lo. Dom urang pala pablei urang pruh harei ini ye harei paguh, harei thiah paik pablei. Huac lo. Njam puan njauk bilan yau ini bo dom urang nan pruh harei ini, hareih thiah nyu paik paje. Pala njam glaih glan rilo. Yau njam cải saong sà lách di drei oh njauk bilan halak mbang abih. Min urang pablei di darak mboh hijao mekre. Janih njam halei oh njauk bilan di nyu lac huac lo”

Ngan saong dom urang oh hu tukvak, oh hu taneh piah pala njam ye urang nan nao duah dom cửa hàng njam siam, hu angan je. Amuk Nguyễn Bích Hạnh, quận Thanh Xuân brei thau, bruk amuk huac rilo abih lac pren yava di dom anek drei, dom taco. Biak duh hatai meyah dom anek taco sit mbang njauk pandap mbang nerak. Yau nan ye, yaom lac yaom njam dalam cửa hàng njam an toàn yaom glaong jang duk saong langiu darak, siêu thị jaik 30% min amuk jeng takre blei :“Yaom glaong oh ndom hagat, min njauk pablei pandap siam, pandap chất lượng. Dahlak taha paje, mbang drah metai jeng oh huac. Daok dom uranaih sit 5-6 thun,  dom kamuan 15 -20 thun mbang bo njauk hagait lac metai. Pablei salih brei hu hatai anit. Pandap hacih meng pablei. Daok pruh jru jhui pablei. Jia lac pandap hacih ye blei. Dom urang nan pruh jru piah praong samar. Njam njauk hu khak gio, brei pruh njauk tukvak. Daok langiu darak rilo njam nerak pruh jru 5 – 6 harei ye paik pablei”

         Hu urang caong blei ye hu menuac pablei. Dak harei dak hu rilo cửa hàng pablei njam hacih saong pandap mbang hacih piah duh ka bruk pandar njam hacih di bhapbini. Saai Mai Đức Cảnh, pô cửa hàng Nông trang hacih di Trung Kính, Cầu Giấy brei thau, meng caong khin di sang takre pandar pandap mbang hacih yau nan ye saai peih cửa hàng pablei pandap mbang hacih saong njam hacih ka bhapbini. Dahlau di nan, saai hu nao duah dom labik pablei pandap mbang saong njam hu angan je, raong pala njauk quy trình, khik caga hacih saat pandap mbang. Saai brei thau, urak ini hu oh takik cửa hàng, siêu thị kayua caong laba rilo bo srau njam nerak saong njam hacih. Piah thau hu halei lac njam hacih, halei lac njam oh hacih meng meta biak kan thau, nan ye urang pablei brei hu hatai anit:  “Dahlau di abih njauk ndom tal akaok sahaneng di urang pablei salih. Ka dua lac labik pala. Ka klau lac urang blei. Abih di nyu nan lac labik anek saih bac atau labik rilo menuac, urang khik ramik njauk hu trách nhiệm pasang iek asal di nyu, duah dom pandap siam brei ka rilo menuac mbang. Bhapbini jeng njauk ndom oh saong pandap mbang nerak. Tuk bhapbini oh blei, livik livik harei urang oh pablei hu ka thei, ye urang oh ngak yau nan tra. Piah hu hatai jia di urang blei lac bruk oh mbuan. Drei ngak haong lương tâm saong pandap di drei njauk saong kadung jienn di bhapbini buh tabiak saong khik caga pren yava ka bhapbini, urang meng duah mai tal drei”

Meng bruk duh hatai di bhapbini lac ngak habal piah hu njam hacih, ông Nguyễn Xuân Điệp – Viện roh duah njam patam baok traoh, Viện alamu ngak nong Việt Nam ndom lac, bhapbini njauk pandar njam njauk bilan, takik mbang njam patam baok traoh karei bilan. Ruah njam that oh bruk bram, oh hu mùi lạ saong njauk blei di dom cửa hàng njam an toàn, dom lbik pablei njam tui hợp đồng atau dom labik pablei njam tani tanit hu sanya khik caga an toàn; di cửa hàng hu dut iek di dom gah chức năng brei chứng nhận njam hacih, an toàn. Piah pasiam bruk pandap mbang nerak daok bak di darak pasal ngak ka bhapbini duh hatai, mintri ngak nong saong patagok palei pala daok patabaik rilo bruk piah trun takik bruk ini “Mintri ngak nong saong patagok palei pala hu pok tagok Thủ tướng rajaei đề án paglaong bruk khik caga phun pala di pakat xã. Dalam đề án ini bruk praong lac yaok xã hu sa nhân viên pala drak, khik caga phun pala, lac urang jakar chuyên trách, doang ka bruk paglaong khik ramik karja di pakat xã. Patui di nan lac mintri caga ba tagok rajaei sarak jhul khang bruk pala njam an toàn, peih tabiak jalan piah pala njam an toàn hu jhul khang, dalam nan pataom tame daong ka dom kapul nyaom, menuac urang pataom tame bruk pala njam an toàn ini

Bruk pala njam piah mbang di Hà Nội daok pambak praong. Hu oh takik sang pilih ruah pala njam angaok tabung sang atau vil tam dar labik daok, labik halei hu taneh saoh ye urang pala njam hacih piah mbang. Jeng hu oh takik urang kakei sang drei di palei, yaok adit payua njam hacih, rilo hacih tabiak ban , caik dalam tủ la ar piah mbang livik harei, kayua oh jia tame njam daok pablei di darak pasar. Ini lac dom jalan ngak di urang blei piah khik caga rup drei anak bruk njam nerak, oh hacih saat yau urak ini.

Thúy Linh