Ngan haong dom urang pandar mạng internet urak ini ye bruk pandar mạng xã hội oh daok hagait lac bahrau tra. Sa urang meda pandar gam Facebook, zalo, youtoube... piah khan brei thau, tải trun asal kadha, atau brei thau dom kadha drei takre. Yau nan min, bruk pandar mạng xã hội urak ini daok yau “mbaik taow dua dalah”. Ayut Nguyễn Thu Trang, sinh viên thun ka 4, Đại học Kinh tế Quốc dân mboh lac, pandar mạng xã hội meda daong ka bruk taom gaok haong ayut sahabat atau klah rabha dom kadha duh hatai jang yau bui sambai di drei piah ka manuac sia thau tal drei rilo jang. Yau nan min, bruk pandar mạng xã hội urak ini daok tui phong trào, pok meyaom rilo bruk ngak suan, rilo kadha tuk klah rabha veik oh thau suan, njauk yau habar, rilo bruk brei thau oh njauk, oh biak bo hu klah rabha bal glai bal klo:Mạng xã hội yau mbaik to dua dalah meda hu binah siam saong binah oh siam, urak ini angaok cộng đồng mạng bhian tui phong trào, pok meyaom tui gauk, phê phán jeng tui gauk. Rilo kadha tok lac bruk ngak suan dalam sa tukvak katut panak halei nan di sa urang min cộng đồng mạng ndom tame ndom tabiak miat ngan haong dom baoh panuac pang oh jeng. Drei saneng ini lac bruk biak jhak saong oh njuak ngak yau nan.

Anak bruk yau nan, tui Nhà báo Phạm Trung Tuyến, Phaok akaok kênh VOV Giao thông, rayo sap ndom Việt Nam, manuac sia drei njuak hu trách nhiệm ngan haong angan je di rup drei tuk pandar mạng xã hội. Trách nhiệm pak ini nan lac brei ngak njuak tui adat hukum, juai ngak kanjah jhak tal urang karei. Nhà báo Phạm Trung Tuyến ndom lac meng lavik mai manuac sia drei bhian mong nyu yau sa môi trường ảo, kayua nan ye dom panuac ndom meyai tuk ba tagok mạng xã hội oh tác động hagait tal urang karei saong bhap bani. Min biak di nyu oh njuak yau nan, kayua lac meyah urang pandar kurang trách nhiệm ngan haong dom asal kadha hu ba tagok angaok mạng atau klah rabha dom bruk oh ka thau thau cambaih laih suan njauk yau habar meda hu dom tác động tiêu cực tal mạng xã hội, anek manuac, tổ chức, doanh nghiệp...

Anak meta  mboh cambaih bruk pandar mạng xã hội kurang trách nhiệm meda ba tal bruk suan, meda kayua vô tình atau cố ý ngak jeng thông tin jhak ngak ảnh hưởng tal quyền lợi di dom menuac urang, dom doanh nghiệp jeng yau xã hội. Dahlak saneng lac bruk mạng xã hội njuak hu trách nhiệm dreh bruk khaol drei ndom puac haong guak yaok harei. Piah ka bhap bani biak biai hu trách nhiệm ye adat hukum njuak quy định cambaih laih ka bruk pandar mạng xã hội, saong brei thau ka cambaih laih jang, hu tính răn đe khang jang tuk nan bhap bani meda ngak tui saong hu trách nhiệm jang.

Njuak hatai haong jalan saneng ini, nhà báo Đỗ Doãn Hoàng, urang vak Báo Lao Động ndom lac, hatai saneng di rilo urang lac mạng xã hội nan lac blah cá nhân di drei nan ye caong khin ba tagok nan hagait njuak tui hatai di drei, meyah hu hagait oh siam ye meda pok trun jeng oh hu habar... Ini lac jalan saneng biak suan, kayua lac tuk ba thông tin tagok mạng ye hiệu ứng di nyu nan biak prong saong meda oh kiểm soát hu kayua tốc độ klah rabha di urang pandar. Kayua yau nan ye, tuk mboh lac thông tin oh njuak, urang pandar pok trun ye hậu quả  nyu rah tabiak blaoh... Nan ye, nhà báo Đỗ Doãn Hoàng tuk halei jeng saneng lac, ba thông tin tagok mạng xã hội jeng yau ba thông tin tagok blah báo labik drei daok ngak bruk tuk halei jeng njauk caik hatai sangka gah đạo đức saong adat hukum, gah bruk njuak di nyu jang yau tầm ảnh hưởng di nyu yau habar saong njuak taduan trách nhiệm ka dom hagait drei ba tagok. Tui nan, piah klah rabha sa kadha, bài báo atau sa thông tin halei nan... drei njuak duah thau ka nyu cambaih laih meng rilo nguồn thông tin. Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng ndom lac: Pren khang di mạng xã hội, truyền thông nan lac biak prong saong tuk thau nyu biak prong ye biak njuak caik hatai sangka saong hu trách nhiệm haong nyu, kayua lac sa mbang pal bút ye hu biak rilo bala rah tabiak meyah drei vak suan. Meyah urang thau sahneng  ye drei thận trọng, tuk drei thận trọng meda pathram ka drei jalan piah oh laik tame bruk suan. Ndom pataom veik, dahlak iek prong ý thức di urang pandar, kadha hagait oh thau ye nao sua tangi, bruk hagait oh ka thau ye nao bac, tuk hu ý thức nan lac hu abih.

Piah khai thác saong pandar siam mạng xã hội duh ka rai diuk, atau mek cảm xúc jeng yau mek dalikan meng mạng xã hội ye  khaol drei njuak duah thau cambaih nguồn thông tin, njuak mek dom nguồn thông tin chính thống piah plaih bruk suan, brukn ja, oh siam... njaik ngak kanjah jhak tal bol bhap rahra, taphia di nan rik daong tame bruk tani tanat chính trị, xã hội dalam tuk công nghệ thông tin tamuh khang yau urak ini. Pandar mạng xã hội hu trách nhiệm njuak adat hukum saong hu ilamo nan lac jalan ngak piah ka mạng xã hội hu siam mekre saong khang kajap./.

Sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm và văn hóa

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng vừa có bài viết về Truyền thông xã hội đối với ổn định chính trị, xã hội ở Việt Nam. Dư luận cho rằng, trong bối cảnh bùng nổ mạng xã hội như hiện nay  mỗi người cần phải có trách nhiệm và có văn hóa khi sử dụng mạng xã hội. Bài viết của PV Nguyễn Hằng.

  Đối với những người sử dụng mạng internet hiện nay thì việc sử dụng mạng xã hội không còn gì là mới lạ. Một người có thể dùng cả Facebook, zalo, youtoube... để chia sẻ thông tin, tải nội dung, hoặc chia sẻ những vấn đề mình thích. Tuy nhiên, việc sử dụng mạng xã hội hiện nay đang như “con dao hai lưỡi”. Bạn Nguyễn Thu Trang, sinh viên năm thứ 4, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, sử dụng mạng xã hội sẽ giúp cho việc giữ liên lạc với bạn bè hoặc chia sẻ những cảm xúc vui buồn cá nhân của mình để mọi người hiểu mình hơn.  Tuy nhiên, việc sử dụng mạng xã hội hiện đang theo phong trào, tung hô nhiều mặt tiêu cực, nhiều vấn đề khi chia sẻ lại chưa được kiểm chứng rõ ràng, nhiều thông tin không đúng sự thật lại được chia sẻ tràn lan: Mạng xã hội như một con dao hai lưỡi sẽ có cả mặt tích cực và tiêu cực, bây giờ trên cộng đồng mạng hay theo phong trào, tung hô sẽ tung hô theo phong trào, phê phán cũng theo phong trào, nhiều khi hơi quá. Nhiều vấn đề chỉ là sai lầm nhất thời của một số cá nhân  nhưng cộng đồng mạng cứ nói đi nói lại, rất nhiều người nói và có lời lẽ miệt thị, lăng mạ người ta. Mình nghĩ đây là việc rất xấu và không nên như thế.

Trước thực tế này, theo Nhà báo Phạm Trung Tuyến, Phó Giám đôc kênh VOV Giao thông, Đài Tiếng nói Việt Nam, mọi người nên có trách nhiệm với uy tín của bản thân mình khi sử dụng mạng xã hội. Trách nhiệm ở đây là cần phải tuân thủ quy định của luật pháp, không gây ra những ảnh hưởng tiêu cực gây tổn thương cho người khác. Nhà báo Phạm Trung Tuyến cho rằng lâu nay mọi người thường hình dung đây là một môi trường ảo, vì thế những phát ngôn, lời lẽ khi đưa lên mạng xã hội sẽ không trực tiếp tác động đến người khác và tới cộng đồng. Song thực tiễn không phải như vậy, bởi nếu người dùng thiếu trách nhiệm với những nội dung đăng tải hoặc chia sẻ với những thông tin chưa được kiểm chứng sẽ có tác động tiêu cực đến xã hội, con người, tổ chức, doanh nghiệp...Trên thực tế thấy rõ việc sử dụng mạng xã hội thiếu trách nhiệm sẽ tạo thông tin sai lệch, có thể vô tình hoặc cố ý tác động tạo ra thông tin xấu gây tác động ảnh hưởng tới quyền lợi của các nhân, doanh nghiệp cũng như với xã hội. Tôi nghĩ việc mạng xã hội cần có trách nhiệm giống việc chúng ta ứng xử trong cuộc sống hàng ngày vậy. Để người dân thực sự có trách nhiệm thì luật pháp phải rõ ràng cụ thể về quy định về sử dụng mạng xã hội cần phải được phổ biến một cách cụ thể hơn, rõ ràng hơn và có tính răn đe mạnh mẽ hơn khi đó người dân sẽ tuân thủ và có trách nhiệm hơn.

Đồng tình với quan điểm này, nhà báo Đỗ Doãn Hoàng, PV Báo Lao Động cho rằng, quan niệm của nhiều người rằng mạng xã hội  là trang cá nhân của mình nên muốn đăng tải gì thì tùy ý muốn, nếu có vấn đề gì thì gỡ cũng chẳng sao... Đây là quan điểm rất sai lầm, bởi khi đưa thông tin trên mạng thì hiệu ứng của nó sẽ rất lớn và không thể kiểm soát được do tốc độ chia sẻ của những người dùng. Do đó, khi phát hiện thông tin không chính xác, người dùng gỡ xuống thì hậu quả  đã xảy ra rồi... Vì vậy, nhà báo Đỗ Doãn Hoàng luôn tâm niệm, đưa thông tin lên mạng xã hội cũng như đưa thông tin lên tờ báo nơi mình làm việc luôn phải thận trọng về góc độ đạo đức và luật pháp, về tính khách quan, sự trung thực cũng như tầm ảnh hưởng của nó như thế nào và phải chịu trách nhiệm về vấn đề được đăng tải. Theo đó, để chia sẻ một câu chuyện, bài báo hay một thông tin nào đó... anh đều phải kiểm chứng tỉ mỉ, cẩn trọng, trách nhiệm bằng nhiều nguồn thông tin. Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng nhận định: Sức mạng của mạng xã hội, truyền thông là rất lớn và khi biết là rất lớn rồi thì hết sức thận trọng và khoa học cũng như có trách nhiệm với nó, bởi một lần đặt bút thì rất nhiều tai họa xảy ra nếu khi viết sai. Nếu họ ý thức thì bạn sẽ thận trọng, khi bạn thận trọng sẽ rèn luyện cho mình một tâm thế cũng như kiến thức để không phạm sai lầm. Tóm lại tôi đề cao ý thức của người sử dụng, cái gì không hiểu thì hỏi, cái gì chưa biết thì học, khi có ý thức là có tất cả.

Để khai thác và sử dụng hiệu quả mạng xã hội phục vụ cuộc sống, hay lấy cảm xúc cũng như lấy câu chuyện từ mạng xã hội thì điều kiện cần là chúng ta thiết kiểm chứng nguồn thông tin, nên lấy từ nguồn thông tin chính thống, đáng tin cậy để tránh thông tin sai lệch, thông tin giả, xấu độc... tránh làm ảnh hưởng đến cộng đồng trong xã hội, đồng thời góp phần vào việc ổn định chính trị, xã hội trong bối cảnh bùng nổ công nghệ thông tin như hiện nay. Sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm đúng luật và có văn hóa chính là cách để khiến cho môi trường mạng xã hội được an toàn và lành mạnh./.