Tui yaok pataom di Jabat Pablei salih saong Công nghiệp Việt Nam, hu labaih 35.000 doanh nghiệp ngak mbang trun atau tayah klak dalam 4 bilan tapa. Piah takik kan kandah dalam bruk ngak tabiak pandap pablei salih, dom doanh nghiep hu likau Rajaei daong dahlau bruk trun jien je, suai kak jien je saong BHXH, daong brei mesre phun jien laba biar, laba takik  ngan saong  dom phun jien. Dahlau di ini 2 bilan, Thủ tướng Rajaei hu patabiak Chỉ thị ka 11, ka bruk ngak, jalan ngak samar chip ka gah ngak tabiak pandap panda, pablei salih, khik kajap an sinh xa hoi, pacang jit Covid-19 ngan saong paok jien daong tagok tal 280.000 tỷ đồng. Tui nan, dom phun jien mesre, doanh nghiệp hu kadun dui atah veik tukvak bayar sre, padeih ndok sre, trun jien jung saong oh salih nyaom sre. Daok jien je, doanh nghiep jeng hu brei dui atah tukvak rik jien VAT saong jien pah taneh. Kadung jien karja buh tame ngak thun ini saong labaih meng thun blaoh lac 700.000 tỷ đồng. Bruk ngak ini hu peih ngak khang oh lac daong patagok kinh tế, bo daok duah hu bruk ngak ka bhap bini, ba mbuan lagaih piah doanh nghiệp patagok di anak tal.  

Yau nan min, urak ini ngan saong doanh nghiệp haong urang po radaih ngak bruk tui jalan rik phun jien tame ka dom đơn vị radaih, khin mesre phun jien meng Gilang pariak ye brei padang drap ar saong rilo harak gar. Ong Nguyễn Công Hùng, Akok kapol radaih taxi Hà Nội lac: “Langiu di bruk doanh số trun, doanh nghiệp daok brei bayar jien bilan. Dom janih jien je oh trun. Doanh nghiệp brei cakong nong meneing veik lac brei khan ao y tế pacang rup ka urang ngak saong tuai ndik radaih. Brei pruh jru pametai anek ruak, pah dom đơn vị, dom công ty pruh jru ka radaih taxi saong blei dom pandap nan.”

Meyah doanh nghiep sit saong mbiah kan mesre hu phun jien, ye dom doanh nghiệp khởi nghiệp daok kan jang. Yaom lac hu rilo prein khang, min dom doanh nghiệp khởi nghiệp nan daok dalam tuk diuk atau metai. Dreih gaukdi doanh nghiệp khởi nghiệp lac pandap ngak tabiak oh mboh, pandap tabiak meng akaok sahaneng, oh hu drap ar padang, yau nan ye tukvak halei jeng oh mesre hu jien di gilang pariak. Langiu di nan, dom doanh nghiệp khởi nghiệp mbuan khat lahik ralo yau nan ye ralo gilang pariak oh sangka caik hatai. Muk Lê Dung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dgroup brei thau: “Dahlak jeng yau dom doanh nghiệp ngak mbang daok sangka ngak habar piah taduan hu phun jien ini, dom paok jien daong nan mai meng Rajaei saong dom jabat Karja. Doanh nghiệp dalam kapol nyaom, gah halei saong brei hu ginup hagait piah mesre hu phun jien. Caong khin bruk pathau khan hu cambaic laic, klah khol dahlak having akaok oh thau duah phun jien labik halei, yaom lac mboh di meta Rajaei biak sangka saong daong ka bruk ini.”

Urang ilamu Gah jien padai, TS Nguyễn Trí Hiếu mboh lac, dom Gilang pariak tut angan tame brei paok jien daong ka doanh nghiep, mbiah tal tukvak ini, meda hu labaih 600.000 tỷ đồng. Bruk ba tabiak lac phun jien nan hu tal tangin dom doanh nghiep mbiah saong sit ha-oh: “Dahlak caong khin Rajaei brei hu quy định tani tanat ka paok jien daong doanh nghiep. Dalam paok jien nan, taong abih gilang pariak brei tut angan brei parabha daong ka doanh nghiep daok pambuak hu hadom jien, daong ka dom doanh nghiep birau hadom, hadom jien daong ka doanh nghiep mbiah saong sit, hadom doanh nghiep daok gaok kan kandah kayua jit ruak. Saong brei quy định dom tiêu chí, yau halei lac kan kandah kayua jit ruak?” 

Thống đốc Gilang Pariak karja Lê Minh Hưng lac, dom gilang pariak jeng gaok rilo bruk kateik trak kayua dom đơn vị nan ngak mbang yau sa doanh nghiệp, caong khin taong abih gah brei ngak catang jang bruk peih ngak dom jalan tacei ba sumu gauk di Rajaei saong Gilang pariak Karja. Dom gilang pariak brei duah thau phun jien daong mesre saong peih bruk daong di taong abih dom gilang pariak jeng yau tuai damuai, lac trách nhiệm ngan saong dom gilang pariak saong gah kinh tế. Thống đốc Lê Minh Hưng kakei urang dang kaok di dom gilang pariak lac: brei ngak mbuan mbiah  harak gal min oh cadu điều kiện piah phun jien mesre hu njauk, khik hu bruk ngak mbang njauk lagaih di gilang pariak. Bruk ini, jeng dreih yau bruk takik ngak harak gal hành chính piah ba mbuan lagaih abih, min oh brei trun tanut mesre, khik  hu siam sron mbon ka dom gilang pariak, plaik nyiak bruk khat lahik suai lavik di gah kinh tế./.

Urang lang: Aí Nghiêm  11/5/2020