Adat raok Yang tasik 

Ngan haong bhap bani bhum tasik Nam Trung bộ jang yau Bình Thuận, adat Cầu ngư nan lac bruk ngak ilamo bhap bani, tín ngưỡng tâm linh pambuak pagam haong bruk ngak mbang ngak huak di urang taong ikan.  Ilamo nan hu meng lavik mai dalam tukvak cak rok patagok di sajarah bangsa bo dom rai rah ong muk nao dahlau hu khik ramik, palih ruah saong ngak jeng ilamo gheih mekre. Lễ hội hu rilo kadha peih ngak biak chreih chrai, ndung bak rilo adat cambat, pambuak haong bruk ngak mbang di urang taong ikan, hu pataom mek dom ilamo di dom tín ngưỡng, dom agama karei. Nan lac bruk rah tabiak pablak haong dom adat cambat tanarakun ndung bak hatai jia thờ cúng cá Ông ngan haong dom adat cambat di Phật giáo, di baha saong ilamo di urang  Laow. Adat nan dang akaok lac dom ong bhik, daok Ban nghi lễ tok lac daong bruk.

Dahlau di tuk peih ngak adat, urang taong ikan dalam palei pataom gauk mai puh ramik haci hacih, dak caik pandap panda tagok dom papan thờ saong ba caik gilau. Biar harei sup dahlau di tuk adat rah tabiak, Ban nghi lễ cuh menyuk truac gom, cuh gilau, tuh aia te, har meneng; taong gar tapoh chiêng… cúng “Trần Thiết” piah pathau khan yang Nam Hải.

Dom urang prong thun daok di phường Đức Thắng khan lac: Yaok thun di Vạn Thủy Tú rah tabiak rilo mbang ngak adat praong yau adat Tế xuân akaok thun, Cầu ngư akaok bilan, Cầu ngư kreh bilan saong Cầu ngư puac bilan... Dalam nan, adat Cầu ngư kreh bilan (di harei 19 - 22/6 saka aia bulan) lac praong abih saong yaok klau thun peih ngak adat praong cúng chay sa mbang. Ini lac bruk ngak piah hadar dhal phol di cá Ông, likau ka langik siam tasik gindang, angin siam hajan laghaih, hu rilo ikan hadang piah ka bhap bani trei sil.

Adat Cầu ngư hu dom adat prong yau nghệ sắc, Nghinh Ông Sanh, thỉnh Thập điện saong cầu siêu ka dom chư vị hương linh, phóng đăng, khai xá gilai inegirai, thỉnh chư vị Thủy thần saong thỉnh chư vị Tiền hiền, likau ka taneh aia palei negar sron mbon salamat, palao gilai inegirai trun tasik, iew ong akaok ong kei, iew po yang po mebhang.

Dalam nan lễ khai đàn chẩn tế âm linh nan lac sa dalam dom adat hu urang taong akan cang mong di abih. Di maong 1 jala pandiak, Ban nghi lễ gam haong hương án, lọng, chiêng, gar saong nhạc lễ peih ngak adat raok dom cộ lễ nao tabiak truh papan thờ ong akaok ong kei nao tabiak gah likuk vòng tapa jalan gah tapen piah nao tame pabah mbang praong palei saong ba caik angaok “Đàn tế lễ” hu ba caik gah anak Võ ca. Adat ini kayua sa ong bhik dang tabiak ngak gam haong dom ong bhik karei saong Ban nghi lễ ngak phụ lễ. Hadei di tuk ngak dom adat tui Phật giáo, Sư chủ lễ ngak phép sara, brah blaoh yer ka ong Chánh bái dang angaok  “Đàn tế lễ” piah proi vin taom dhal, hadei di nan ba dom janih pandap cúng trun piah ka mikva bhap bani saong dom adei sit meblah gauk mek dom janih pandap bo drei takre. Dom hala dok sit vak angan dom baoh sang phụng cúng angaok dom papan lễ vật hu dom baoh sang cúng nan laoh veik haong yaom jien tượng trưng.

Daok adat praong tế thần Nam Hải tuk halei jeng hu mong lac maong ginreih di abih, nan lac tukavk taom gaok di anek manuac haong thần Nam Hải. Urang taong ikan di dom puk palei tuk halei jeng jia lac bruk ngak adat praong du halei ye hu bruk daong di thần Nam Hải saong dom yang tasik. Dalam adat ini, Chánh bái hu labik dang biak prong, nan lac urang dang tabiak taom gaok thần Nam Hải saong dom yang tasik piah brei thau dom caong khin di bhap bani tagok dom po yang sahanak ginreih ini. Pandap paling praong lac drei pabui diuk sambo màu mbong.

Taphia di bruk ngak adat, meda hu bruk hội rah tabiak gah langiu saong angaok tasik, daoh hát bội. Dom bruk ngak ma-in sambai ini pachreih hu rilo bruk sangka, pachreih tui di bhap bini, ngak jeng talei gul pataom, pambuak kajap dom urang nao tasik saong dom urang ngak bruk karei dalam bhum.

Lễ hội Cầu ngư di Vạn Thủy Tú oh lac brei mboh ilamo bhap bani hadah krah, bo daok lac piah khik ramik, ngak meda saong patagok dom ilamo di bangsa, lac jalan patagok ilamo tasik hu pataom veik meng dom saman ini mai gam haong ilamo ứng xử haong tasik di dom rai rah nao dahlau./.

Urang lang: Jasi-11/1