Pathau mikva saong taong abih gauk! Piah daong mikva urang nông ngak hu kein laba bruk luân canh phun pala angaok sa taneh, vụ hè thu thun ini, pasak pachreih nông tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hu peih bruk “Luân canh phun ratak lo khang kajap”. Bruk ngak ini daok hu daong pasiam taneh saong pasang iek hu jit ruak angaok dom phun pala karei di dom vụ hadei. Kadha vak di Lưu Sơn, urang vak di rayo sap ndom VN daok di ban raya HCM brei thau ka bruk ngak ini:

Phun ratak lo lac janih phun brei asar nan ye biak lagaih hong bhum taneh meluk cuah, hu độ thoáng saong tasoh. Bruk luân canh phun ratak lo tui jalan khang kajap anak meta hu peih ngak ka dom baoh sang daok di dom huyện Tân Thành, Đất Đỏ. Dalam vụ Hè Thu thun ini peih ngak hu 4 ha di dom palei Suối Tre, Tân Long saong Tân Tiến di xã Châu Pha, huyện Tân Thành.

Ong Lê Hữu Hinh, daok di palei Tân Long, xã Châu Pha brei thau, labaih 10 thun tapa,  8 sào taneh di  sang ong tok pala phun bei kayau, kayua taneh bạc màu gam saong pajaih bei kayau bhian njauk halak halin palai kaik nan ye phun bei kayau oh mek hu kein laba. Thun ini hu bruk daong ba di pasak pachreih nông tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, ong Hinh tak klak phun bei kayau salih tapa pala dom phun ratak, dalam nan phun ratak lo lac phun pala praong.       

Ong Hinh khan lac, phun ratak lo lac phun công nghiệp takik harei, pala angaok taneh bei biak hu kein laba, daong pasiam taneh. Yaom lac iek glang kan kandah jang phun bei min brei jien mek tame glaong jang, năng suất mek hu 5 tấn sa ha, tui yaom pablei 13 ribau đồng sa kg, laba meng 35 – 40 triệu đồng/ha hadei di 3 bilan pala. Ong Hinh lac:       

 “Urang nông ye yaok urang hu sa jalan ngak, labik ini meng 7 tal 8 sào taneh ye dahlak ngak oh gam sa tuk, sa bilan drei buh khak meng 3 tal 4 mbang piah dui atah tukvak piah ratak lo oh tagok mầm, bruk njauk meyai di ratak lo lac tal harei bo oh paik nyu tagok mầm, khut ye klak nao. Ratak lo iek glang sung kỹ thuật ye phun mbuan bruk oh ka tal harei nyu jeng jruh”.

Amuk Lê Thị Hải, daok di palei Suối Tre, xã Châu Pha, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu jeng yau nan, dahlau daih 5 sào taneh di sang amuk bhian pala phun bei, jien mek tame yaok vụ jaik 15 triệu đồng. Meng vụ Hè Thu thun ini, taong abih taneh nan di sang amuk hu salih tapa pala ratak lo. Duk saong phun bei ye ratak lo tok glaih glar di tuk buac mek daok veik bruk iek glang, buh khak ye takik jang phun bei min kien laba glaong jang kayua bruk pablei tabiak tani tanat. Amuk Hải brei thau:              

 “Duk saong pala bei ye pala ratak tok abih công buac, cadu jang pala bei, kein laba glaong jang bei, bei ye mek tame meng 2,8 tal 3 triệu đồng sa sào daok ratak lo nan lac 4,5 triệu, tukvak dalam 3 bilan ye buac pablei, daok bei ye sa thun meng pablei hu. 3 bilan buac ratak ye drei pala veik vụ karei daok phun bei tok di ngak hu sa vụ”.

Tui kỹ sư Trần Thị Thiên Hương, Phaok Jabat  Kỹ thuật, pasak pachreih nông tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, bruk luân canh phun ratak lo tui jalan khang kajap nan lac piah pasiam taneh, tukvak bhian pala sa janih phun pala mbuan ba tal bruk bạc màu taneh saong kan pasang iek halak halin. Bruk tacei pato urang nông luân canh phun ratak lo ba tame pala hu daong ka dom janih phun pala karei di vụ hadei patagok siam saong patrun hu halak halin. Min, dalam bilan hajan phun ratak lo mbuan tamuh bimao ruak saong lahik pren pacang caga ruak meyah bhap bini pala drak kapal, buh khak dinh dưỡng oh lagaih. Dom janih ruak dalam bilan hajan yau ka-iu, thán thư saong metai kayua bimao mbuan patagok meyah oh iek glang njauk. Kỹ sư Trần Thị Thiên Hương hu panuac kakei:      

 “Kakei bhap bini meyah hajan ralo brei tathuak ia samar piah khik kajap dinh dưỡng ka phun, jeng yau palih ruah pajaih siam saong pacang ruak, mật độ pala drak lagaih piah phun tamuh siam. Phun ratak lo jeng hu dom kan kandah yau bruk buac mek, meyah cơ giới hóa hadei di tuk buac mek ye patrun hu pren ngak”.

Langiu bruk pala luân canh phun ratak lo angaok taneh pala bei, urak ini pasak pachreih nông tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu daok tacei pato bhap bini pala angaok taneh padai tui jalan “2 padai – sa ratak”. Anak tal, meda peih praong bruk pala phun ratak lo tui jalan khang kajap tal urang nông dom huyện Châu Đức, Đất Đỏ saong dom puk palei hu taneh lagaih ka phun ratak tamuh saong patagok.

Piah daong ka sang urang nông hu mbaok tame pala ratak lo khang kajap, anak meta pasak pachreih nông tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hu daong taong abih jien phun pajaih, 30% jien vật tư ngak nông saong peih bruk tacei pato pala ratak lo ralo ka mikva./.