Dalam dom thun tapa, huyện Ninh Phước tỉnh Ninh Thuận hu pataom tame peih prong taneh pala medar hajao hu kein laba kinh tế glong, rik dong patagok kinh tế - xã hội, paglaong jien mek tame ka urang nong. Kadha “ Urang ngak hamu cong khin” adit ni, daa mik va song tong abih gauk  pang yaih khan ka phun medar hajao di  Ninh Thuận:

Meng thun  2016 tal urak ni, huyện Ninh Phước pataom tame salih meng ngak padai takik laba tapa pala medar hajao. Meyah dalam thun 2016, dalam huyện bahrau salih jaik 7 ha padai tapa pala medar ye tal thun  2017 tagok hu labaih 20 ha song  6 bilan akaok thun  2018 hu salih gilac labaih 25 ha. Tal urak ni , abih tih taneh pala medar dalam huyện lac 703 ha, rilo meng lac di dom  xã Phước Sơn 225 ha, Phước Hậu 140 ha, Phước Thuận 115 ha, An Hải 67 ha… Phun medar meng di tuk pala hu iek glang biak tani tanat, hadei di 12 bilan paik hu baoh mbang camereip. Tal thun ka 4, ka 5 nao, lac tuk phun medar tagok khang brei  năng suất 60 tấn boh sa ha sa thun. Ni lac janih phun brei năng suất glong di abih dalam dom janih phun hu pala dalam tỉnh urak ni. Yaok thun urang huyện Ninh Phước pabak ka darak pasa labaih 40.000 tấn medar boh. Meyah yaom pablei meng  6.000-8.000 đồng/kg, urang pala medar mek tame hu meng 350-400 triệu đồng sa ha yaok thun. Lingiu di nan daok hu sang pala thâm canh siam, paik boh tuk medar hu yaom  10.000 đồng/kg, mek tame hu 600 triệu đồng sa ha. Pala medar hajao pambuak song rong pabe, pabo palimek jeng bruk ngak kinh tế dak harei dak hu pambak prong ba mai rai duik trei sil ka yaok ribau sang urang nong huyện Ninh Phước.

Xã Phước Hậu lac labik pachreih urang nong jhul khang bruk salih phun padai tapa pala medar patak patom ia pruh lagaih song langik pandiak bhang . Saong ni lac phun pala praong ba mai kein laba glong dang akaok dalam dom janih phun pala urak ni di xã. Meng akaok thun tal ni, dalam xã hu labaih  20 sang salih labaih  4 ha taneh padai tapa pala medar hu kadung jien karja tỉnh dong phun pajaih tui tanut  360 ribau đồng/sa sào. Tui kuhria thun 2019, urang nong Phước Hậu meda salih  jaik 8 ha taneh padai tapa pala  nho, medar. Piah ngak pasiam sa sào taneh padai tapa pala medar, urang nong brei buh tabiak takik di abih lac 25 triệu đồng, dalam nan hu gheng, talei thép, phun pajaih, khak limo. Yaom lac bhum taneh hu angan ngak padai ia hu kein laba min rilo sang urang nong yam tagok ngak kaya meda meng pala medar pambuak song rong pabe, pabo urak ni hu 11.825 drei. Hala medar song boh medar pabak pandap mbang luac thun ka tapon pabe pabo rong palimek. Meng phun medar hu dong patagok jien mek tame ka urang nong xã Phước Hậu meng 31,2 triệu đồng di puac thun 2017 tal urak ni tagok 35 triệu đồng sa thun; patrun tỷ lệ boh sang kan kathaot meng  4,56% trun dok  3,26%. Dom urang ilamu samar roh duah ba pajaih medar bahrau hu năng suất song chất lượng glong tame pala salih ka pajaih medar klak tapa rilo thun pala daok thoái hóa.

Mai rivang sang saai  Bùi Văn Chín, pala labaih 2,2 sào medar tui tanut  chuẩn VietGAP hu kein laba glaong di palei Trường Thọ. Saai  Chín brei thau: pala medar takik gaok kan kandah meng langik jang pala  nho, min huac di abih lac bruk hu  ruồi vàng mbang boh ngak trun  năng suất 30-50%. Yaom lac hu pandar bã nhử ruồi vàng min siam lagaih oh ka hu hadom. Hulin bahrau buh tabiak labaih 25 triệu đồng blei lưới mùng nylon pacang me-om tong abih bein medar saong hatai caong pacang cakak hu jit  ruồi vàng. Halam pacang mejam pandar hu dalam 3 thun lac urang nong pala medar hu jien mek tame tani tanat  meng 60-70 triệu đồng sa sào/sa thun, glong jang  20 mbang dut song pala padai di angaok mblang taneh nan .

    Anak tal, Ninh Phước daok quy hoạch dom janih phun pala hu yaom  kinh tế glong, hu pren meriak gauk tui jalan  sản xuất tập trung, prong gam song bruk padang angan pablei salih nho, medar, măng tây hajao. Patagok bruk pandar ilamu khoa học - công nghệ glong song ba pajaih bahrau tame pala, paglong chất lượng phun medar hajao jang yau dom janih phun pala karei karei di bhum taneh ini ./.