Mblang kapal haok dunya Long Thành tukvak ka 1 hu peih ngak meng thun 2020 tal 2025

Tui Pasak kuhria mboh dahlau Khí tượng thủy văn pakat negar, meng mong 4 harei 15/ 11 tal mong 4 harei 16/11, ribuk ka 13 nao tapa gah Pei Tây Bắc, yaok tuk nao labaih 15 km, tame baoh taneh dom tỉnh meng Hà Tĩnh tal Thừa Thiên - Huế. Dom urang ilamu di Pasak kuhria mboh dahlau Khí tượng thủy văn pakat negar kakei: Dom urang nao tasik bhian tui iek khaw tin langik tasik di som rayo papar sap papar binguk, harak mbao, hệ thống khan brei thau ribuk, tui nan brei caik hatai iek langik tasik piah thau hajan hangin. Dom urang peih gilai njauk brei samar vaih tame palaih njiak ribuk, tuk halei jeng brei khik gilai di drei daok tah pasak ribuk piah hu salamat lac meng 350 -400 km sumu 200 hải lý.

Piah caga pacang ribuk ka 13, hajan khang, ia sua glut jaleih taneh, dauk ia, patrun tal tanut biar di abih dom khat lihik ka drap ar song menuac urang, karja dom tỉnh gah kreih negar  dok tui iek jalan nao di ribuk, áp thấp nhiệt đới, pathau khan ka bala meng langik tasik angaok dom khaw tin bhap bini. Po dom danak dak thủy lợi dom tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế peih bruk tathuak ia. Meng 14 tuk beir harei kabroi, tỉnh Quảng Trị oh brei kapan gilai tabiak tasik. Urak ni, tỉnh ni hu tabiak bruk ba 570 sang gam song jiak 2.000 urang di bhum ia sua song glut jaleih taneh di huyện bhum ceik.

Tui Quyết định số 1777/QĐ - TTg di Thủ tướng Rajaei birau hu ba tabiak, Danak dak buh jien tame padang ngak Mblang kapal haok dunya Long Thành tukvak ka 1 hu peih ngak meng thun 2020 tal 2025, ngan saong jien buh tame ngak labaih 109 ribau tỷ đồng, sumu 4,664 tỷ dola Mỹ. yau ye, tukvak ka1, mblang kapal haok dunya Long Thành hu padang ngak jeng1 mblang kapal haok dunya pakat 4F, dalam nan hu 1 jalan par tagok saong trun, sa sang ga ka tuai daok cang gam saong dom danak dak karei sumu bruk duh ka 25 trieu tuai damuai dalm sa thun, 1,2 trieu tấn pandap panda yaok thun.

Hadei di tuk padeih kayua jit Covid-19, Vietnam International Fashion Week hu mai veik di bilan 12 anak tal. Bruk thời trang Việt prong abih thun patom hu jiak 20 urang thiết kế song dom labik jhik khan ao hu angan je praong di adit khan aow ngui cuh thun ni lac Future is now peih tabiak meng harei 3 tal harei 6-12 di Nhà thi đấu Nguyễn Du, ban raya HCM.

Tapa Ủy ban ka urang Việt Nam daok di negar langiu Ban raya HCM, TS. Võ Tá Hân (urang daok negar Mỹ) birau alin 942 baoh tapuk ka gilang pariak tapuk sang bac Đại học Văn Hiến. Ini lac dom baoh tapuk hu yaom glaong gah ilamu ky thuat, hu yaom jaik 3 tỷ đồng. Đại học Văn Hiến lac sang bac akaok meti dalam dom sang bac đại học, cao đẳng di Ban raya HCM hu TS. Võ Tá Hân alin tapuk dalam bilan 11/2020. Dom sang bac patui di hu alain tapuk nan lac: Đại học Nguyễn Tất Thành, Đại học Duy Tân, Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức… Abih tih tapuk hu alin dalam bilan 11.2020 lac 9.338 quyển di 68 janih tapuk, ngan saong yaom jien labaih 1,15 triệu USD sumu 26 tỷ đồng.

Ala tacei ba di Tổng thống Prang Emmanuel Macron, Diễn đàn Hòa bình Pa-ri, hu mbaok di labaih 50 urang dang akaok karja song yaok pluh kapul langiu rajaei dok ginum biai dom jalan ngak pakat dunya dalam bruk pacang caga jit Covid-19.Dalam tuk jit Covid-19 dok rah tabiak kan kandah, sa jalan ngak haong gauk, bruk jum pataom di bhap bini dunya song kham merat patagok vắc-xin hu mong lac jalan peih tabiak ka bruk mesruh pacang jit prong kan kandah ni.

Sắc lệnh hành pháp hu ong Trump mbaoh tangin harei 12-11 brei pacang cakak dom paok jien buih tame ngak meng Mỹ tame dom cong ty njauk Washington sahaneg lac pambuak tak bol lin saong dom jabat an ninh di karja Trung Quốc. Sa paneng dalam Sắc lệnh hu khan cambaic laic: “Bắc Kinh daok pagam pambak tame jien ndo negar Mỹ piah pabak pandap panda saong daong pagalaih piah patagok, salih birau bộ máy quân sự, tính báo jeng yau dom bộ máy an ninh karei.” Ini lac yau sa sắc lệnh hukum njauk caik hatai akaok meti di Tổng thống Donald Trump hadei gah truyền thông Mỹ khan lac urang di Đảng Dân chủ Joe Biden njauk palih ruyak tame ngak tổng thống di harei 7-11 (tui tukval negar Mỹ).

Gah Y tế dunya (WHO) dok ginum biai song Nga ka panuac ieu ba vắc-xin Covid-19 Sputnik V tame angan dom vắc-xin hu pachreih ieu pandar chip. Dahlau di nan, harei 27/10, kadung jien buh tabiak tapak di Nga (RDIF) brei thau, Nga hu ba harak tagok gah Y tế dunya tut angan vắc-xin Sputnik V tame angan pandar chip sog hu pasang iek dahlau di WHO. Tui hãng tin Reuters, bruk tut angan tame harak pandar chip (EUL) meda dong jhul samar tuk vak pabak vắc xin di dunya, dalam tuk bruk pasang iek di WHO hu mong lac tanut siam di dunya khik caga siam mekre song kein lagaih di sa vắc xin./.

Urang lang: Hani Pha – Ái Nghiêm – 14/11