Mai rivang bruk ngak kinh tế pambuak pala drak haong raong glang di sang sa-ai Mai Đắc Hoàng saong sa-ai Mai Thị Hồng Tặng, meng mboh hu kein laba di bruk ngak ini. Meng 6 sào taneh hamu sa thun ngak 3 vụ saong labaih 5 sào taneh apuh tapen kraong caga hu aia pruh luac thun, sang sa-ai Hoàng kham merat pala ginup abih dom janih njam patam saong raong limo palamek, yaok thun mek tame hu jaik 100 triệu đồng.

Hatai kham merat yam tapa kan kandah di urang nong “dang di pandiak riak di hajan”, tuk halei jeng oh huac kan kandah, glah glar nan lac bruk mbuan mboh di sa-ai Hoàng. Hu thau tui yaok mùa vụ, sa-ai ba abih pren li-ua takac, pala thâm canh rilo janih phun pala karei di guak. Angaok mblang taneh apuh, sa-ai Hoàng rabha tabiak piah pala rilo janih phun pala yau: phun amariak, baoh traong saong pala hareik lamen… meng hu aia di kraong, nan ye bein apuh di sang sa-ai hu pala luac thun, meng nan yaok thun bein apuh di sa-ai mek jien tame hu tani tanat.

 Oh padeih veik di bruk pala drak, piah patagok jien mek tame ka sang drei, sa-ai Hoàng daok raong limo palimek. Hu thau, meng phun jien patak pataom hu hadei di rilo thun ngak mbang, hadiuk pasang sa-ai blei limo tano mai raong palamek, daok limo binai sa-ai Hoàng raong piah ka nyu menek.

Meng tuk hu aia pruh meng Binek kraong Lồng Sông ba mai, mikva di palei Cavat thôn Lạc Trị kham merat salih janih phun pala, pambuak haong raong glang. Meng tari tareng ngak mbang, bo rilo sang kan kandah dahlau diah, urak ini hu ginup meda. Tal harei ini, palei Cavat  thôn Lạc Trị oh daok baoh sang kathaot.

Rai diuk dak harei dak tani tanat, meng nan bruk taong abih bhap bani gul pataom dak padang rai diuk ilamo, jeng hu mikva palei ini biak caik hatai sangka. Meng bhian hu jak ba, pathau khan praong dalam brei bhap bini thau ka makna di bruk ngak ini, meng nan nyu pambak prong dalam taong abih xã, tapa nan hatai anit puk ranam palei hu kak kajap jang, mikva tuk halei jeng gul pataom guak, daong ba guak dalam bruk ngak mbang pala drak piah ba guak yam tagok tani tanat rai diuk.

Dom salih bahrau dalam jalan saneng, jalan ngak di mikva urang Cam hu daong ngak brei tani tanat rai diuk di yaok baoh sang daok pak ini. Hu siam mekre yau harei ini, dahlau di abih lac mai meng hatai kham merat dalam bruk ngak mbang di yaok baoh sang, taphia di nan lac bruk sangka, daong ba meng pakat ủy, karja puk palei saong dom ban ngành, kapul nyaom di puk palei dalam bruk peih ngak hu siam dom jalan ba di Đảng, sarak di Karja, rik daong oh sit tame bruk salih bahrau mbaok meta puk palei Cam ini./.

 Sức sống mới ở thôn Chăm Lạc Trị

Ngoài việc làm ruộng ra, tận dụng những diện tích đất bồi cạnh con sông, chủ động được nguồn nước tưới quanh năm, bà con Chăm ở thôn Lạc Trị, xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận tích cực trồng các loại cây hoa màu, một số cây trồng khác, góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình. Cuộc sống của bà con ở đây đã cải thiện hơn trước rất nhiều. Sau đây là bài viết của Na Uy – CTV Đài TNVN tại tỉnh Bình Thuận về sự thay đổi ở thôn Chăm này:

Đến thăm mô hình kinh tế kết hợp trồng trọt với chăn nuôi của gia đình anh Mai Đắc Hoàng và chị Mai Thị Hồng Tặng, mới thấy được hiệu quả kinh tế của mô hình này. Với 6 sào đất ruộng một năm làm 3 vụ và hơn 5 sào đất rẫy cạnh con sông chủ động được nguồn nước tưới quanh năm, gia đình anh Hoàng đã tích cực trồng đủ các loại cây hoa màu và chăn nuôi bò vỗ béo, để mỗi năm thu về gần 100 triệu đồng.

Ý chí vượt khó của người nông dân vốn “một nắng hai sương”, luôn biết chịu đựng trước những khó khăn, vất vả là điều dễ nhận thấy ở con người anh Hoàng. Đước biết theo từng mùa vụ, bản thân anh chịu khó cày xới, sản xuất thâm canh nhiều giống cây trồng khác nhau. Trên diện tích đất rẫy, anh Hoàng chia ra sản xuất nhiều loại cây trồng như: cây ớt, cà tím và trồng cỏ voi…nhờ tận dụng được nguồn nước từ sông, nên vườn rẫy của gia đình anh được trồng quanh năm,  nhờ vậy mà mỗi năm vườn rẫy này cho gia đình thu nhập khá ổn định.

Anh Mai Đắc Hoàng, thôn Lạc Trị, xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong, Bình Thuận cho hay: Ngoài làm ruộng ra, gia đình tôi còn tích cực trồng nhiều loại cây trồng khác nhau trên diện tích đất xung quanh nhà này. Nhờ thuận lợi ở gần con sông nên chủ động nguồn nước quanh năm, tùy vào mùa nắng mưa mà gia đình tôi chọn cây trồng cho thích hợp, như vụ vừa rồi thì tôi trồng dưa leo, dưa ăn trái, còn vụ này thì tôi trồng ớt và cà tím. Gia đình cũng dành khoảng một sào đất để trồng cỏ để chăn nuôi bò vỗ béo để tăng thu nhập cho gia đình.”

Không chỉ dừng lại ở khâu trồng trọt, để tăng nguồn thu thập cho gia đình, anh Hoàng còn chăn nuôi bò theo hình thức vỗ béo. Được biết, từ đồng vốn tích luỹ được sau bao năm sản xuất, vợ chồng anh quyết định mua bò đực về nuôi theo hình thức vỗ béo, riêng bò cái anh Hoàng nuôi để sinh sản.

Từ khi có nguồn nước tưới từ hồ sông Lồng Sông đưa về, bà con ở thôn Lạc Trị đã tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, kết hợp với chăn nuôi. Chính sự cần mẫn trong lao động, mà hiện nay từ nhiều gia đình kinh tế khó khăn trước đây, đã vươn lên khá giả. Đến nay, thôn Lạc Trị đã  không còn hộ nghèo. Anh Mai Xuân Tây, Trưởng thôn Lạc Trị, xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong, Bình Thuận chia sẻ: Mấy năm gần đây, có sự quan tâm của Đảng, Nhà nước tạo điều kiện cho bà con vay vốn để làm ăn, nên bà con chủ động hơn trong việc phát triển kinh tế gia đình. Nhờ chịu khó học hỏi, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nên bà con Chăm ở đây tích cực mở rộng diện tích trồng thanh long, trên diện tích đất trước đây chỉ biết trồng các loại cây hoa màu như hành, đậu…Nhìn chung, bà con rất chịu khó trong làm ăn để tăng thu nhập.”

Cuộc sống ngày một ổn định, từ đó phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, cũng được bà con ở thôn này hết sức quan tâm. Nhờ thường xuyên vận động tuyên truyền sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân, về mục đích ý nghĩa của phong trào, từ đó đã tạo được hiệu ứng lan toả sâu rộng trong toàn xã, từ đó tình làng nghĩa xóm luôn được thắt chặt, bà con luôn đoàn kết, biết giúp đỡ lẫn nhau trong lao động sản xuất để cùng nhau vươn lên ổn định cuộc sống.

Những thay đổi trong cách nghĩ, cách làm của bà con Chăm, đã góp phần ổn định cuộc sống của mỗi gia đình ở đây. Có được kết quả đáng mừng như ngày hôm nay, trước hết là nhờ sự nỗ lực trong làm ăn của mỗi gia đình, bên cạnh đó sự quan tâm, giúp đỡ từ cấp ủy, chính quyền và các ban ngành, đoàn thể của địa phương, trong việc thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, cũng góp phần không nhỏ vào việc thay đổi diện mạo ở thôn Chăm này./.