(Musa Phuong lang tapa sap Cam)

Meng dom phun jien daong meng kadung jien karja di Đảng, Karja, tal urak ini, tỉnh Sóc Trăng hu 108 dalam abih tih 109 xã, phường, ban sit hu jalan radaih ô-tô nao tal pasak hu tuh nhựa atau bê-tông praong, laneing. Urak ini taong abih dom xã, phường, ban sit saong taong abih 775 ấp, khóm hu điện negar, hu ia hacih piah pandar saong piah ngak mbang, pala drak di mikva; taong abih dom xã, phường, ban sit jeng hu pabak riyak papar sap, papar binguk. Hu jalan mbak nao mai mbuan lagaih, bhum urang Khmer di Sóc Trăng dak kham merat patagok kinh tế. Ong Thạch Hiền daok di khóm Sở Tại B, phường Vĩnh Phước, ban sit Vĩnh Châu khan lac: “Meng hu bruk sangka, daong brei di Đảng saong Karja, urang Khmer kol dahlak kham merat ngak mbang piah tabiak truh kan kathaot, yam tagok ngak kaya meda”. Tal urak ini, jaik abih dom sang kathaot, sang kan kandah urang Khmer di Sóc Trăng jeng hu daong ngak sang daok. Dom sang kathaot dak harei dak takik, bruk bac da-ai jeng hu paglaong, uraniah tal umo bac da-a jeng hu nao bac.

Chủ tịch HĐND tỉnh Sóc Trăng Lâm Văn Mẫn ndom lac, gam saong bruk sangka, buh jien tame ngak di Đảng, Karja, urang Khmer thau jum pataom gauk, kham merat dak padang puk palei dak harei dak cakrok, hijao, hacih, mekre. Rilo urang Khmer kham merat yam tagok dalam ngak mbang, pala drak, salih jalan sahneng, jalan ngak, meng nan tabiak truh kathaot saong rilo sang yam tagok ngak kaya meda. Di dom phum sóc, bhap bini padang ngak hu rilo bruk sản xuất hu kein laba, hu jien mek tame rilo, yau ye bruk pala drak pambuak haong raong glang, mô hình hadang - padai,  ikan - padai, raong limo ia tasau, raong menuk, pala bimao pong… Yaok pluh ribau sang urang Khmer tabiak truh kathaot pak di bhum palei di drei. Rilo sang hu alin brei taneh, daong pren ngak, gam saong phun jien daong di Karja piah dui điện, ngak jalan, padang sang bac, bilai iek ruak dak harei dak praong, siam, khang kajap.

Hu bruk ngak mbang tani tanat, bhap bini Khmer kham merat tui bruk jak ba “Taong abih bhap bini padang ngak palei pala bahrau, đô thị văn minh”. Thun 2018, tỉnh Sóc Trăng hu labaih 89% dom sang mek hu angan  Baoh sang ilamu, jaik 14% dom xã mek hu chuẩn ilamu palei pala bahrau, phường văn minh đô thị; labaih 85% dom xã, phường hu sang ilamu saong labaih 88% dom khóm, ấp hu sang ilamu, sang sinh hoạt cộng đồng. Tui nan, ilamu siam mekre di urang Khmer hu khik ramik saong cakrok, patagok. Dom thiết chế văn hóa dalam bhum urang Khmer hu sangka padang ngak. Dom inem krung ilamu, sajarah jeng hu sangka khik ramik.

Lingiu di nan, dom bruk tín ngưỡng, tôn giáo, rija roya meng kan hu khik ramik tui adat cambat tarakun hu daong khik ramik ilamu bangsa, paglaong saong pasiam raidiuk, jalan sahneng di  dom sư sãi saong phật tử Khmer dalamg tỉnh. Thượng tọa Lý Đức, Phó akaok kapul jum pataom sư sãi anit ranam taneh ia tỉnh Sóc Trăng brei thau, dalam tỉnh hu labaih 85% dom baoh baha hu ngak pasiam veik, 65 labik ilamu di baha Khmer, 2 baha hu brei angan inem krung sajarah ilamu pakat negar saong 8 baha hu brei angan inem krung sajarah ilamu pakat tỉnh.

Daok bruk bac da-a, dom thun tapa, gah pato megru Sóc Trăng hu peih ngak dom jalan ieu pataom anek saih nao bac, paglaong chất lượng bruk pato saong bac. Thun 2018, dom anek saih bac tamat trung học phổ thông dalam tỉnh hu labaih 98%, dalam nan anek saih bangsa takik hu labaih 26%. Thun bac 2018 - 2019, dalam tỉnh hu 98.386 anek saih bangsa takik, dalam nan anek saih bangsa Khmer hu 84.261 adei, bruk ieu pataom anek saih tal umo bac da-a nao tal sang bac di dom pakat jeng glaong. Dalam tỉnh hu 246 dalam abih tih 523 sang bac công lập mek hu chuẩn quốc gia, meblah labaih 47%.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Ngô Hùng brei thau, meng bruk sangka buh jien tame ngak di Đảng, Karja saong di tỉnh, bhum urang Khmer Sóc Trăng hu tagok khang gah kinh tế - xã hội. Tapa nan, bhap bini Khmer di dom puk palei dalam tỉnh jeng kham merat patagok kinh tế sang, bruk ngak mbang ngak huak hu salih bharau biak samar, siam lagaih, bruk bac da-a hu paglaong. Meng nan, hatai jia tame bruk pan akaok ba jalan di Đảng, Karja dalam bhum bhap bini Khmer Sóc Trăng dak harei dak khang kajap. Bruk jum pataom bangsa dalam bhap bini bangsa takik dak harei khik kajap saong cakrok, patagok./.

Đổi thay ở vùng đồng bào Khmer Sóc Trăng

(Jasi biên tập – Ái Nghiêm duyệt)

Những ngày này, cũng như các đồng báo dân tộc anh em khác trên mọi miền của đất nước, đồng bào Khmer ở Sóc Trăng cũng có nhiều hoạt động thiết thực kỷ niệm 44 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Thời gian qua, Sóc Trăng đã triển khai hiệu quả các nguồn hỗ trợ đầu tư phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), nhờ đó đời sống người dân nơi đây đã có những chuyển biến đáng kể, diện mạo phum sóc đổi thay từng ngày. Để thấy rõ hơn cái sự đổi thay ở vùng đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng, chúng ta cùng nghe bài viết sau đây của Nguyễn Phong vừa đăng trên Báo Điện tử Nhân Dân:

Bằng các nguồn vốn hỗ trợ đầu tư từ ngân sách của Đảng, Nhà nước, đến nay, tỉnh Sóc Trăng đã có 108 trong tổng số 109 xã, phường, thị trấn có đường ô-tô đến trung tâm được trải nhựa hay bê-tông thông thoáng. Hiện tất cả các xã, phường, thị trấn và toàn bộ 775 ấp, khóm có điện lưới quốc gia, nước sạch phục vụ sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh của người dân; tất cả các xã, phường, thị trấn cũng được phủ sóng phát thanh - truyền hình. Có điều kiện thuận lợi về hạ tầng, vùng đồng bào Khmer ở Sóc Trăng càng phấn đấu phát triển kinh tế. Ông Thạch Hiền ngụ ở khóm Sở Tại B, phường Vĩnh Phước, thị xã Vĩnh Châu chia sẻ: “Nhờ có sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, đồng bào Khmer chúng tôi nỗ lực lao động, tăng gia sản xuất để không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu chính đáng”. Đến nay, hầu hết các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn trong đồng bào Khmer ở Sóc Trăng đều được giải quyết về nhà ở. Số hộ nghèo ngày càng giảm, trình độ dân trí từng bước được nâng lên, trẻ em trong độ tuổi đều được đến trường.

Chủ tịch HĐND tỉnh Sóc Trăng Lâm Văn Mẫn nhận định, cùng với sự quan tâm, đầu tư của Đảng, Nhà nước, đồng bào Khmer luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, tích cực xây dựng xóm, ấp ngày càng phát triển, xanh, sạch, đẹp. Nhiều người dân Khmer đã nỗ lực vươn lên trong sản xuất, từng bước thay đổi cách nghĩ, cách làm, từ đó thoát nghèo và nhiều gia đình vươn lên khá giả. Tại các phum sóc, đồng bào xây dựng thành công nhiều mô hình sản xuất hiệu quả, đem lại thu nhập cao như: Trồng trọt kết hợp chăn nuôi, mô hình tôm - lúa, cá - lúa, nuôi bò sữa, nuôi gà, trồng nấm rơm… Hàng chục nghìn hộ Khmer vươn lên thoát nghèo ngay trên chính quê hương mình. Nhiều hộ còn tích cực hiến đất, góp ngày công cùng với nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước để xây dựng điện, đường, trường, trạm ngày càng khang trang, sạch đẹp và văn minh.

Có cuộc sống kinh tế ổn định, đồng bào Khmer tích cực thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Năm 2018, tỉnh Sóc Trăng có hơn 89% số gia đình được công nhận danh hiệu Gia đình văn hóa; gần 14% số xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, phường văn minh đô thị; hơn 85% số xã, phường có nhà văn hóa và hơn 88% số khóm, ấp có nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng. Nhờ vậy, bản sắc văn hóa, truyền thống tốt đẹp của đồng bào Khmer luôn được giữ gìn và phát huy. Các thiết chế văn hóa trong vùng đồng bào Khmer luôn được quan tâm đầu tư xây dựng. Các di tích văn hóa, lịch sử cũng có điều kiện để quan tâm bảo tồn.

Bên cạnh đó, các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo, lễ hội truyền thống luôn được duy trì theo phong tục tập quán đã góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao và cải thiện đời sống tinh thần của sư sãi và đồng bào phật tử Khmer trong tỉnh. Theo Thượng tọa Lý Đức, Phó Hội trưởng Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh Sóc Trăng cho biết, toàn tỉnh có hơn 85% số ngôi chùa được tôn tạo, 65 tụ điểm văn hóa tại chùa Khmer, hai chùa được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia và tám chùa được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

Về công tác giáo dục, những năm qua, ngành giáo dục Sóc Trăng đã triển khai các biện pháp huy động học sinh đến lớp, nâng cao chất lượng dạy và học. Năm 2018, tỷ lệ tốt nghiệp trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh đạt hơn 98%, trong đó học sinh dân tộc thiểu số chiếm hơn 26%. Năm học 2018 - 2019, toàn tỉnh có 98.386 học sinh dân tộc thiểu số, trong đó học sinh dân tộc Khmer là 84.261 em, tỷ lệ huy động học sinh trong độ tuổi đến trường ở các cấp đều cao. Toàn tỉnh có 246 trong tổng số 523 trường công lập đạt chuẩn quốc gia, chiếm tỷ lệ hơn 47%.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Ngô Hùng khẳng định, với chính sách quan tâm, đầu tư của Đảng, Nhà nước và của tỉnh, vùng đồng bào Khmer Sóc Trăng đã phát triển mạnh về kinh tế - xã hội. Qua đó, đồng bào Khmer ở các địa phương trong tỉnh đều phấn đấu phát triển kinh tế gia đình, đời sống văn hóa được cải thiện nhanh chóng, hiệu quả; trình độ dân trí được nâng cao. Từ đó, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước trong đồng bào Khmer Sóc Trăng ngày càng được củng cố. Khối đại đoàn kết dân tộc trong đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng được giữ vững và tăng cường./.

NGUYỄN PHONG – Báo Điện tử Nhân Dân