Harei 2 bilan 9 thun 1945, di mblang bein Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh puac Tuyên ngôn Độc lập, brei ka taong abih bol bhap rahra,brei ka dunya thau lac taneh ia Viet Nam Dân chủ Cộng hòa độc lập, tự do hu tabiak rai. Tuyên ngôn Độc lập peih akaok meng sa chân lý daok miat miat oh lahik nao: “Taong abih anek menuac ndih tapui tabiak jeng sumu gauk. Po pajeng mai brei ka urang dom quyền oh hu thei meblah hu, dalam dom quyền nan, hu quyền diuk, quyền tự do saong quyền hu haniem phol.” Tuyên ngôn Độc lập lac pataom veik dom quyền lợi cơ bản saong dom caong khin abih hatai jai di bhap bini Việt Nam, lac brei mboh cambaih hatai khang, kham merat ngak ka pahu, oh huac metai lahik di bangsa Viet Nam. Bản Tuyên ngôn Độc lập lac bingu lac baoh di hadom darah sre trun saong hadom urang var klak rup drei di dom urang anek anh dũng di Việt Nam dalam sang guk, dalam trại, dalam dom kaoh pulao atah bayah, angaok mac sik takoi, di mblang mesruh…Nyu peih tabiak sa saman birau - saman dân chủ, cộng hòa.

Dalam sajarah padang taneh ia saong khik taneh ia di bangsa, Panuac iew taong abih bhap bini dang tagok mesruh metak (19-12-1946) di Chủ tịch Hồ Chí Minh miat miat hu vak veik dalam sajarah. Meng bilan 9 thun 1945  tal bilan 12 thun 1946, bangsa Viet Nam yam tapa sa tukvak biak kan kandah, glaih glar min mek hu jayak praong. Đảng saong Chủ tịch Hồ Chí Minh palih ruah jalan đối ngoại la-min lamuac, jak gheih, pambak tame bruk kol khamang kandah gauk, parabha kol nyu. Patui jalan anit ranam sron mbon salamat, plaih ka dua bangsa Việt - Pháp metai lahik haok darah oh kein hagait, Trung ương Đảng saong Chủ tịch Hồ Chí Minh brei mbaoh tangin saong Pháp Hiệp định Sơ bộ (6-3-1946) brei ein biak rilo saong peih bruk ginum biai haong Rajaei Pháp. Caong khin salamat hòa bình di bangsa Việt Nam, di Trung ương Đảng saong Rajaei njauk kol Prang ngak kan tuk kol nyu oh caik hatai hagait tal Tạm ước Việt - Pháp 14-9-1946 kayua Chủ tịch Hồ Chí Minh mbaok tangin saong Akok Mentri Hải ngoại M. Moutet. Melam 19-12-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh payua tal bhap bini dalam taneh ia Panuac iew taong abih bhap dalam taneh ia dang tagok mesruh, brei mboh hatai khang taong pacang kol khamang, meblah saong khik hòa bình di bangsa Việt Nam. Panuac iew taong abih bhap bini dalam taneh ia dang tagok mesruh ndom cambaih lac: “ Khol drei caong khin hòa bình. Khol drei taduan ein abih. Min khol drei dak ein kol Prang dak kateik greik, kayua kol nyu khin meblak taneh ia drei sa mbang tra. Oh! Khol drei taduan hy sinh taong abih, oh taduan lahik taneh ia, oh taduan ngak halak halin ka urang”. Panuac iew taong abih bhap bini dalam taneh ia dang tagok mesruh daok brei mboh hatai jia tame jayak di cách mạng Việt Nam: Yaom lac rambah rambeip mesruh metak, min jayak tantu mai ka bangsa drei!      

  Di chúc di Chủ tịch Hồ Chí Minh hu ba tabiak hadei di tuk Wa Ho plang lahik. Asar kadha di Di chúc brei mboh: Bruk padang Đảng hacih sa-at, khang kajap hu Di chúc ndem dahlau di abih: “Meng jum pataom khang kajap, sa hatung hatai duh ka giai cấp, duh ka bhap bini, duh ka taneh ia, nan ye meng harei padang tabiak mbiah tal urak ini, Đảng drei jum pataom, peih bruk saong tacei ba jalan ka bhap bini drei khang hatai mesruh metak mek hu meng jayak ini tal jayak diah…Dom urang jakar meng Trung ương tal dom chi bộ brei khik bruk jum pataom njauk gauk dalam Đảng yau khik ramik asar meta di drei.” Abih hatai haong Di chúc di Wa Ho, di tuk pahadar 30 thun ngak tui Di chúc (2-9-1969 - 2-9-1999) saong pahadar 70 thun harei padang Đảng (3-2-1930 - 3-2-2000), bruk jak ba padang ngak, pasiam Đảng, peih bruk eng drei phê bình saong phê bình hu peih ngak. Sangka raidiuk bhap bini hu Di chúc di Wa tacei tabiak cambaic laic: “Bhap bini drei di bhum taneran jeng yau di bhum ceik dom rai ini mai rambah rambeip, glaih glar…Đảng brei hu jalan ngak biak siam piah patagok kinh tế saong ilamu, piah oh padeih paglong raidiuk di bhap bini”. Kadha caong khin puac abih di Chủ tịch Hồ Chí Minh lac: “Taong abih urang Đảng, taong abih bhap bini drei jum pataom kham merat, dak padang sa taneh Viet Nam salamat, yasa, bebat, dân chủ saong kaya meda, rik daong tame bruk cách mạng dunya”, nan jeng lac bruk daok pamaong tal di saman Hồ Chí Minh./.

Urang lang: A.Nghiêm - 19/5/2020